Suđenje bivšim liderima OVK, optuženim za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti počelo je jutros. Osnivanje Specijalnog suda i pokušaji da se promjeni njegov mandat bili su praćeni dramatičnim razvojem događaja, gdje je međunarodni pritisak postao odlučujući faktor. Suđenje Hashimu Thaçiju, Kadriju Veseliju, Rexhepu Selimiju i Jakupu Krasniqiju, na osnovu aktuelnih upozorenja, trajaće do 2026.
Dvanaest godina nakon usvajanja izvještaja Evropskog poslanika Dicka Martija Savjetu Evrope, na čijim tvrdnjama je osnovan Specijalni sud u Hagu, počelo je suđenje bivšim liderima Oslobodilačke vojske Kosova Hashimu Thaçiju, Kadriju Veseliju, Rexhepu Selimiju i Jakupu Krasniqiju.
Danas će se pojaviti pred sudom, iako navodi Dika Martija nisu uključeni u prvobitnu optužnicu, niti ih ima u najnovijoj optužnici u predmetu.
Thaçi, Veseli, Selimi i Krasniqi optuženi su za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.
U knjizi bivšeg tužioca Haškog tribunala Karle del Ponte, kao i u izvještaju Dicka Martija, navodi se da su bivši lideri OVK bili umješani u ilegalnu trgovinu ljudskim organima.
Ovim tvrdnjama na Kosovu su se usprotivili, uporedo sa njima, pojačao se pritisak Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije za formiranjem suda koji bi se bavio tvrdnjama o ratnim zločinima i zločinima protiv čovječnosti.
Tadašnji premijer Hashim Thaçi, čije se ime najviše pominje u Martijevom izvještaju, rekao je da je nepravedna promjena Ustava za formiranje suda, kao i međunarodni pritisci, ali prema njegovim riječima, nije bilo druge alternative osim da se postroje prema zahtjevu EU i SAD.
Prvi pokušaj da se izglasa sporazum između Kosova i EU za formiranje Specijalnog suda propao je 26. juna 2015. Ali, poslije nekoliko nedjelja, 3. avgusta 2015. predstavnici PDK, LDK, Srpske liste, za osnivanje Specijalnog suda glasalo je 6+ od nekoliko poslanika bez poslaničke grupe.
Od 117 prisutnih poslanika glasalo je 88. Od toga 82 je bilo za, pet je bilo protiv, a jedan uzdržan.
Poslanici LVV, AAK, Inicijative za Kosovo i Pokreta za uniju nisu učestvovali u glasanju, navodi se u zvaničnom registru. Godine 2016. odobren je i ugovor sa Holandijom za postavljanje Specijalnog suda tamo.
Ali prije nego što su prve optužnice podnete sudu, poslanici su pokušali da promjene etnički karakter suda i da se ne sudi samo pripadnicima OVK, već i svima koji su počinili zločine, uključujući i one iz drugih zajednica.
22. decembra 2017. godine, na inicijativu poslanika tadašnjih partija na vlasti: PDK, AAK i Nisma-e, pokušano je da se to uradi, ali je reakcija međunarodne zajednice bila oštra. Pretilo se velikim posljedicama po Kosovo.
Inicijativa nije izglasana.
Thaçi je 2019. godine pisao tadašnjem američkom sekretaru SAD Mike Pompeu, rekavši da nikada nije bila namjera institucija da se Specijalni sud izmesti u Hag. Međutim, američki sekretar je odgovorio da bi „uklanjanje ili oštećenje radne strukture ili lokacije specijalizovanih vijeća ili specijalizovanog tužilaštva, na bilo koji način, ozbiljno narušilo međunarodni kredibilitet i ugled Kosova“.
Optužnicu protiv četvorice vođa OVK potvrdila su 26. oktobra Specijalizovana vijeća. Thaçi je 5. novembra, nakon što je podneo ostavku na mjesto predsjednika, uhapsila međunarodna policija. Specijalni sud je pritvor njemu i drugima pravdao se mogućnošću zastrašivanja i ugrožavanja svjedoka.
Osim njih, optužnice su podignute i protiv još dvojice komandanata – Saliha Mustafe i Pjetra Shale za ratne zločine.
Mustafino prvostepeno suđenje je završeno i on je 22. decembra prošle godine osuđen na 26 godina zatvora, dok je Shalino tek počelo.
Uz aktuelne podatke koje su saopštile stranke u predmetu za bivše vođe OVK, očekuje se da će presuda biti izrečena tokom 2026. godine.
Thaçi, Veseli, Selimi i Krasniqi optuženi su za udruženi zločinački poduhvat, poput ubistva, mučenja i okrutnog postupanja u periodu 1998-99.
Druga dva člana, Hysni Gucati i Nasim Haradinaj, ranije su osuđeni zbog ometanja sprovođenja pravde.
Izvor: Koha/Kossev
Danas će se pojaviti pred sudom, iako navodi Dika Martija nisu uključeni u prvobitnu optužnicu, niti ih ima u najnovijoj optužnici u predmetu.
Thaçi, Veseli, Selimi i Krasniqi optuženi su za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.
U knjizi bivšeg tužioca Haškog tribunala Karle del Ponte, kao i u izvještaju Dicka Martija, navodi se da su bivši lideri OVK bili umješani u ilegalnu trgovinu ljudskim organima.
Ovim tvrdnjama na Kosovu su se usprotivili, uporedo sa njima, pojačao se pritisak Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije za formiranjem suda koji bi se bavio tvrdnjama o ratnim zločinima i zločinima protiv čovječnosti.
Tadašnji premijer Hashim Thaçi, čije se ime najviše pominje u Martijevom izvještaju, rekao je da je nepravedna promjena Ustava za formiranje suda, kao i međunarodni pritisci, ali prema njegovim riječima, nije bilo druge alternative osim da se postroje prema zahtjevu EU i SAD.
Prvi pokušaj da se izglasa sporazum između Kosova i EU za formiranje Specijalnog suda propao je 26. juna 2015. Ali, poslije nekoliko nedjelja, 3. avgusta 2015. predstavnici PDK, LDK, Srpske liste, za osnivanje Specijalnog suda glasalo je 6+ od nekoliko poslanika bez poslaničke grupe.
Od 117 prisutnih poslanika glasalo je 88. Od toga 82 je bilo za, pet je bilo protiv, a jedan uzdržan.
Poslanici LVV, AAK, Inicijative za Kosovo i Pokreta za uniju nisu učestvovali u glasanju, navodi se u zvaničnom registru. Godine 2016. odobren je i ugovor sa Holandijom za postavljanje Specijalnog suda tamo.
Ali prije nego što su prve optužnice podnete sudu, poslanici su pokušali da promjene etnički karakter suda i da se ne sudi samo pripadnicima OVK, već i svima koji su počinili zločine, uključujući i one iz drugih zajednica.
22. decembra 2017. godine, na inicijativu poslanika tadašnjih partija na vlasti: PDK, AAK i Nisma-e, pokušano je da se to uradi, ali je reakcija međunarodne zajednice bila oštra. Pretilo se velikim posljedicama po Kosovo.
Inicijativa nije izglasana.
Thaçi je 2019. godine pisao tadašnjem američkom sekretaru SAD Mike Pompeu, rekavši da nikada nije bila namjera institucija da se Specijalni sud izmesti u Hag. Međutim, američki sekretar je odgovorio da bi „uklanjanje ili oštećenje radne strukture ili lokacije specijalizovanih vijeća ili specijalizovanog tužilaštva, na bilo koji način, ozbiljno narušilo međunarodni kredibilitet i ugled Kosova“.
Optužnicu protiv četvorice vođa OVK potvrdila su 26. oktobra Specijalizovana vijeća. Thaçi je 5. novembra, nakon što je podneo ostavku na mjesto predsjednika, uhapsila međunarodna policija. Specijalni sud je pritvor njemu i drugima pravdao se mogućnošću zastrašivanja i ugrožavanja svjedoka.
Osim njih, optužnice su podignute i protiv još dvojice komandanata – Saliha Mustafe i Pjetra Shale za ratne zločine.
Mustafino prvostepeno suđenje je završeno i on je 22. decembra prošle godine osuđen na 26 godina zatvora, dok je Shalino tek počelo.
Uz aktuelne podatke koje su saopštile stranke u predmetu za bivše vođe OVK, očekuje se da će presuda biti izrečena tokom 2026. godine.
Thaçi, Veseli, Selimi i Krasniqi optuženi su za udruženi zločinački poduhvat, poput ubistva, mučenja i okrutnog postupanja u periodu 1998-99.
Druga dva člana, Hysni Gucati i Nasim Haradinaj, ranije su osuđeni zbog ometanja sprovođenja pravde.
Izvor: Koha/Kossev
