Opasnosti od neovlaštenog i široko raspoloživog vatrenog naoružanja zahtijevaju mjere za rješavanje pitanja i ponude i potražnje za ilegalnim oružjem.
Sve veća policijska saradnja i rastuća svijest u javnosti o opasnosti od vatrenog oružja ključna je za ograničavanje šverca ilegalnim oružjem na Balkanu, kažu stručnjaci.
Grupe civilnog društva ocjenjuju da su milioni ručnog i lakog naoružanja lako raspoloživi.
"Značajan broj ručnog i lakog naoružanja koji cirkuliše stvara plodno tlo za opšti osjećaj nesigurnosti, ugroženost građana od oružanog nasilja i teškog kriminala, uz jak potencijal za prekogranično širenje, šverc, pa čak i nemire," izjavila je za SETimes Iva Savić, referent za programe pri Centru za kontrolu malokalibarskog i lakog naoružanja u jugoistočnoj i istočnoj Evropi (SEESAC).
Savićeva je izjavila kako svi indikatori pokazuju da je velik rizik od šverca manjim isporukama oružja, kao i njegov uticaj na lokalno stanovništvo.
Većina krivičnih djela u Srbiji vrši se putem ilegalno pribavljenog naoružanja, a 64 posto ubistava u 2012. bilo je počinjeno vatrenim oružjem.
Kosovska policija učestvovala je u protekle dvije godine u 100 istraga o neovlaštenoj proizvodnji, švercu i prodaji vatrenog oružja.
Na Kosovu, domaći šverc vatrenim oružjem predstavlja problem, s obzirom na to da je 200.000 komada vatrenog oružja ostalo u rukama ljudi nakon rata 1999. godine, izjavio je Mentor Vrajolli, istraživač u Centru za sigurnosne studije u Prištini.
"To većinom rade sitni šverceri i u manjim količinama, pa je policiji teško da ih uhvati," kaže Vrajolli za SETimes.
Međutim, postoji velika prijetnja da bi se to oružje moglo prošvercati van Kosova, i policija uništava zalihe koje pronađe, dodao je on.
Kosovsko ministarstvo unutrašnjih poslova izjavilo je za SETimes da je ovog mjeseca uništilo preko 1.300 komada naoružanja.
"Da bismo spriječili ulazak ručnog i lakog naoružanja u ilegalnu cirkulaciju, mi smo podržali niz uništenja širom regiona," kaže Savićeva.
Savićeva je izjavila da je SEESAC također asistirao vladama regiona u unaprjeđivanju neadekvatnog nivoa sigurnosti u objektima gdje se oružje drži, što je zadnji put bilo u Hrvatskoj i Crnoj Gori, u cilju smanjivanja rizika od toga da kriminalci iskoriste slabosti i ukradu i vrše šverc oružjem.
Također, SEESAC podržava regionalne vlade u njihovim naporima da registruju, održavaju evidenciju, identifikuju i prate kretanje oružja.
Prošle godine, ministri unutrašnjih poslova iz regiona potpisali su deklaraciju u cilju uklanjanja administrativnih i drugih barijera pri saradnji u borbi protiv šverca oružjem.
"Potpisivanje tog dokumenta na inicijativu Evropske komisije jasno svjedoči o posebnoj važnosti saradnje među agencijama za sprovedbu zakona u borbi protiv šverca vatrenim oružjem," izjavio je Hysni Burgaj, bivši generalni direktor policije Albanije.
Predstavnici policije iz regiona susreli su se ovog mjeseca u Tirani, na inicijativu koju je podržala EU, i pridružili se kolegama iz Švedske, Norveške i Danske u cilju razgovora o konkretnijim načinima za suzbijanje šverca oružjem.
Savićeva je izjavila da zemlje regiona, da bi bile uspješne, moraju rješavati i drugu stranu problema - balkansku kulturu u kojoj se vatreno oružje tradicionalno koristi. Za to je potrebno organizovati akcije za podizanje svijesti, poput najnovijih održanih u Hrvatskoj i Srbiji.
"Nema potrebe ni reći da se tu treba usmjeriti većina napora, jer samo kad građani razviju akutnu svijest i strah od štete koju vatreno oružje može nanijeti, tek onda ćemo imati povoljniju atmosferu za gušenje te ilegalne trgovine," izjavila je Savićeva.
Grupe civilnog društva ocjenjuju da su milioni ručnog i lakog naoružanja lako raspoloživi.
"Značajan broj ručnog i lakog naoružanja koji cirkuliše stvara plodno tlo za opšti osjećaj nesigurnosti, ugroženost građana od oružanog nasilja i teškog kriminala, uz jak potencijal za prekogranično širenje, šverc, pa čak i nemire," izjavila je za SETimes Iva Savić, referent za programe pri Centru za kontrolu malokalibarskog i lakog naoružanja u jugoistočnoj i istočnoj Evropi (SEESAC).
Savićeva je izjavila kako svi indikatori pokazuju da je velik rizik od šverca manjim isporukama oružja, kao i njegov uticaj na lokalno stanovništvo.
Većina krivičnih djela u Srbiji vrši se putem ilegalno pribavljenog naoružanja, a 64 posto ubistava u 2012. bilo je počinjeno vatrenim oružjem.
Kosovska policija učestvovala je u protekle dvije godine u 100 istraga o neovlaštenoj proizvodnji, švercu i prodaji vatrenog oružja.
Na Kosovu, domaći šverc vatrenim oružjem predstavlja problem, s obzirom na to da je 200.000 komada vatrenog oružja ostalo u rukama ljudi nakon rata 1999. godine, izjavio je Mentor Vrajolli, istraživač u Centru za sigurnosne studije u Prištini.
"To većinom rade sitni šverceri i u manjim količinama, pa je policiji teško da ih uhvati," kaže Vrajolli za SETimes.
Međutim, postoji velika prijetnja da bi se to oružje moglo prošvercati van Kosova, i policija uništava zalihe koje pronađe, dodao je on.
Kosovsko ministarstvo unutrašnjih poslova izjavilo je za SETimes da je ovog mjeseca uništilo preko 1.300 komada naoružanja.
"Da bismo spriječili ulazak ručnog i lakog naoružanja u ilegalnu cirkulaciju, mi smo podržali niz uništenja širom regiona," kaže Savićeva.
Savićeva je izjavila da je SEESAC također asistirao vladama regiona u unaprjeđivanju neadekvatnog nivoa sigurnosti u objektima gdje se oružje drži, što je zadnji put bilo u Hrvatskoj i Crnoj Gori, u cilju smanjivanja rizika od toga da kriminalci iskoriste slabosti i ukradu i vrše šverc oružjem.
Također, SEESAC podržava regionalne vlade u njihovim naporima da registruju, održavaju evidenciju, identifikuju i prate kretanje oružja.
Prošle godine, ministri unutrašnjih poslova iz regiona potpisali su deklaraciju u cilju uklanjanja administrativnih i drugih barijera pri saradnji u borbi protiv šverca oružjem.
"Potpisivanje tog dokumenta na inicijativu Evropske komisije jasno svjedoči o posebnoj važnosti saradnje među agencijama za sprovedbu zakona u borbi protiv šverca vatrenim oružjem," izjavio je Hysni Burgaj, bivši generalni direktor policije Albanije.
Predstavnici policije iz regiona susreli su se ovog mjeseca u Tirani, na inicijativu koju je podržala EU, i pridružili se kolegama iz Švedske, Norveške i Danske u cilju razgovora o konkretnijim načinima za suzbijanje šverca oružjem.
Savićeva je izjavila da zemlje regiona, da bi bile uspješne, moraju rješavati i drugu stranu problema - balkansku kulturu u kojoj se vatreno oružje tradicionalno koristi. Za to je potrebno organizovati akcije za podizanje svijesti, poput najnovijih održanih u Hrvatskoj i Srbiji.
"Nema potrebe ni reći da se tu treba usmjeriti većina napora, jer samo kad građani razviju akutnu svijest i strah od štete koju vatreno oružje može nanijeti, tek onda ćemo imati povoljniju atmosferu za gušenje te ilegalne trgovine," izjavila je Savićeva.
