Britanija i Francuska ulaze u novu eru saradnje na planu odbrane usvajanjem dalekosežnog vojnog sporazuma koji će danas u Londonu potpisati Nicolas Sarkozy i David Cameron, lideri dvije zemlje.
Razlog leži u želji da se uštedi novac i istovremeno sačuva mogućnost primjene naoružanja i demonstracije sile širom svijeta. Predviđena je zajednička obuka vojnih snaga, bolja razmjena informacija i saradnja u oblasti nabavke tehnologije i opreme, najavio je Liam Fox, britanski ministar odbrane. Sporazum bi trebalo da riješi i glavobolju sa nosačima aviona koje bi od 2020. dvije zemlje zajedno koristile.
Ove dvije nuklearne sile imaju najjače oružane snage u Zapadnoj Evropi, ali obe smanjuju javne izdatke da bi skresale veliki budžetski deficit. “Naši odnosi će postati bliži nego ikada”, kaže Fox i ističe da ova inicijativa nije repriza anglo-francuskog sporazuma iz 1998, koji je smatran uvodom u zajedničku odbrambenu politiku EU. “Ne radi se ni o zalaganju za novu armiju EU jer smo mi protiv toga”, naveo je on.
Pojačana saradnja bi trebalo da omogući dvema zemljama da demonstriraju silu na svjetskoj pozornici na taj način što će zajedno koristiti savremeno, ali skupo naoružanje.
“Ovde se radi o novcu”, smatra vojni analitičar Charles Hamman. “Oblasti u kojima može veoma brzo da se uspostavi saradnja jesu vazdušni saobraćaj i obuka pilota. Može da se sarađujete i na moru i to se već radi.”
Prije dvijee sedmice Cameronova koaliciona vlada najavila je da će vojni budžet zemlje od 36,9 milijardi funti (42,5 milijardi eura) biti smanjen za osam odsto u naredne četiri godine kako bi se srezao budžetski deficit, koji je dostigao rekordne razmjere u mirnodopskom periodu. Britanija planira da smanji kopnene, pomorske i vazduhoplovne snage.
Erve Moren, francuski ministar odbrane, izložio je osnove ove saradnje prošle sedmice, naglašavajući da bi Francuska mogle da stacioniraju avione na aerodromima Britanije i obrnuto, i da bi jedne drugima mogle da popunjavaju avione gorivom. Tako bi, na primjer, britanska fregata mogla da štiti francuski nosač aviona “Sharl de Gol” i obrnuto, rekao je on u intervjuu za poslovni francuski list “Tribine”. Saradnja je moguća i na planu zajedničkog održavanja i obuke pilota transportnog aviona A400M, zajedničkog usavršavanja nove bespilotne letelice i racionalizacije projektila.
Britanija i Francuska razgovaraju i o novoj britanskoj floti aviona “airbus” za popunjavanje goriva, s tim da Francuska da u najam 14 svojih aviona tog tipa. Kopnene snage će imati zajedničke manevre i čak bi mogle da učestvuju u zajedničkim operacijama. Postoji mogućnost i da britanski vojnici budu pod komandom francuskog oficira.
Sasvim je izvesno da će se ovim planovima oštro suprotstaviti torijevci u parlamentu, koji će to protumačiti kao poniženje za Britaniju u kratkovido reagovanje na potrebu da se smanji budžet. Vlada, međutim, demantuje da će ti planovi smanjiti suverenitet Britanije. Jedan visoki zvaničnik tvrdi: “Saradnja sa Francuskom ima smisla iz praktičnih razloga. Riječ je o tome da dve suverene zemlje sarađuju na bazi racionalnih procjena šta je u nacionalnom interesu Britanije.”
Britanska i francuska armija se neće spajati, a Britanija će i dalje imati pravo da sama raspoređuje svoje snage. Ali, vojni zvaničnici kažu da ako se pojavi zajednička prijetnja, bilo bi sasvim razumno da se kopnene snage dveju zemalja raspoređuju zajedno. Malo je vjerovatno da će posade brodova ili aviona biti mješovite, ali će francuski mlaznjaci u budućnosti uzletati sa britanskih nosača aviona i obrnuto, dok će, istovremeno, dvije zemlje mnogo češće razmenjivati informacije.
Liam Fox kaže: “Tešnji odnosi sa Francuskom ne znače slabljenje odnose sa bilo kojom drugom članicom NATO. Niti će se ovim na bilo koji način promjeniti specijalni odnosi s našim globalnim strateškim partnerom - SAD”.
Da bi pokazao koliki značaj pridaje susretu, Sarkozy je doveo sa sobom ministre spoljnih poslova, odbrane i finansija.
