Sa jačanjem napetosti u Kataloniji poslije referenduma o nezavisnosti, Srbija je optužila međunarodnu zajednicu za dvostruke aršine kada je riječ o Kosovu, iako je nezavisnost Kosova potpuno drugačija stvar, smatra bivša kosovska ministarka za EU integracije Mimoza Ahmetaj. Ona kaže i da je svaki pokušaj Srbije da upoređuje Kosovo sa drugim slučajevima u svijetu "kupovina vremena" i izbjegavanje realizacije sporazuma postignutog uz posredovanje EU, kao i rezultat namjere da se blokira nezavisna zemlja na putu međunarodnog priznanja i izgradnje države.
Kad god je riječ o pitanjima teritorijalnih sporova, međunarodnog priznanja ili nezavisnosti, Kosovo je prva tema koju će Srbija uvesti u diskusiju, istakla je Ahmetaj u autorskom tekstu za današnji EUObzerver (EUObserver).
Kosovo ima različite historijske, pravne i činjenične specifičnosti u odnosu na druge takve slučajeve i to ga čini jedinstvenim i time neuporedivim sa drugim, navela je bivša kosovska ministarka za evrointegracije.
Za početak, Kosovo je prošlo kroz dug period pregovaranja sa Srbijom kako bi steklo nezavisnost koju je podržala međunarodna zajednica.
Nezavisnost Kosova
Pregovori u Beču bili su direktan rezultat međunarodnog procesa predvođenog UN za utvrđivanje kosovskog političkog statusa.
Bivši predsjednik Finske Marti Ahtisaari, kao specijalni izaslanik generalnog sekretara UN, bio je međunarodni posrednik tokom pregovora o Kosovu.
Uslijedila je deklaracija o nezavisnosti koja je bila u potpunoj saglasnosti sa međunarodnim pravom i odredbama rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN od 10. juna 1999.
Takođe je sve potvrđeno mišljenjem Međunarodnog suda pravde od 22. jula 2010. Sud je u savjetodavnom mišljenju zaključio da "usvajanjem deklaracije o nezavisnosti 17. februara 2008. nije prekršen međunarodni zakon".
Shodno tome, glavni pravosudni organ UN zaključio je da "usvajanjem deklaracije nije prekršeno nijedno primenjivo pravilo međunarodnog prava".
Nakon toga, navela je Ahmetaj, 9. septembra 2010. Generalna skupština UN podržala je želju EU da ohrabri dijalog Srbije i Kosova radi normalizacije bilateralnih odnosa.
Uključivanje EU uslijedilo je nakon što je Brisel iskazao namjeru da unaprijedi mir, bezbjednost i stabilnost na Zapadnom Balkanu.
Kosovo i Srbija su 2011. počeli tehnički i politički dijalog uz posredovanje EU sa ciljem normalizacije odnosa pre uzajamnog diplomatskog priznavanja.
Prvi trilateralni sporazum Kosova, Srbije i EU postignut je u aprilu 2013.
Razlike
Mimoza Ahmetaj podsjeća da je Kosovo bilo dio SFRJ koja više ne postoji i da je u to vrijeme imalo iste atribute države kao i druge savezne jedinice, uključujući ustav, i predstavnike u svim saveznim institucijama.
Takođe je Kosovo imalo vlastito predsjedništvo, skupštinu, vladu, teritorijalnu odbranu, ustavni sud, obavještajnu službu, centralnu banku i skeretarijat za spoljne odnose.
Na saveznom nivou Kosovo je imalo pravo veta i bilo je, podjednako kao i druge federalne jedinice, zastupljeno u kolektivnom predsjedništvu, saveznoj vladi i parlamentu.
Dobro definisane granice Kosova, kao i međunarodne granice SFRJ i drugih entiteta, bile su zaštićene ustavom i nisu mogle da se mijenjaju bez pristanka federalne jedinice, npr. parlamenta Kosova.
Raspad bivše Jugoslavije počeo je nasilnim uništavanjem federalnog statusa Kosova 1989. od strane Srbije koja je nelegalno ukinula kosovsku autonomiju policijskom i vojnom prinudom, napisala je u autorskom tekstu Mimoza Ahmetaj.
Kada se danas pokušava poređenje kosovskog slučaja sa Katalonijom, Španija nije nezakonito ukinula autonomiju te pokrajine.
Katalonci nisu bili suočeni sa represijom, zločinima protiv civila i etničkim čišćenjem od strane Španije, što je bio način na koji se Srbija odnosila prema albanskoj većini.
Događaji na Kosovu 1989. i 1999, koje je prouzrokovala Srbija, okarakterisani su kao humanitarna katastrofa i ozbiljna pretnja međunarodnom miru i bezbjednosti, što se, na sreću, nije desilo u Kataloniji.
Takođe je nezavisnost Kosova posljedica raspada Jugoslavije, što je potvrđeno Rezolucijom UN.
Mimoza Ahmetaj dalje navodi da je na Kosovu gotovo milion ljudi moralo da napusti zemlju a oko 25.000 je staradalo od srpskog režima. To takođe nije slučaj u Kataloniji.
Građani Kosova odnosno albanske većine koja čini 93% populacije bili su odlučni da steknu nezavisnost. Ni to nije slučaj u Španiji, gdje postoji podela između onih koji su za proglašenje nezavisnosti i onih za pregovore sa Madridom.
S obzirom da svega toga nema u drugim slučajevima, uključujući Kataloniju, kosovska nezavisnost je potpuno jedinstveni slučaj i takođe je u skladu sa međunarodnim pravom, zakjučila je bivša kosovska ministraka za evrointegracije.
A šta je sa Krimom?
I dok se Srbija žali na dvostruke standarde EU i traži sličnosti između Kosova i Katalonije, ne treba zaboraviti ni na srpski stav prema ruskoj aneksiji Krima, dodaje Ahmetaj.
Srbija nikada nije osudila aneksiju Krima uprkos činjenici da je Ukrajina država a Krim integralni dio njene teritorije.
Čak i prije raspada SSSR, status Krima kao dijela ukrajinske teritorije bio je poštovan iz perspektive međunarodnog prava.
U svijetlu toga, članice EU potrdile su da je kosovska nezavisnost legitimna a pripajanje Krima nelegitiman čin.
Srbija, kao kandidat za EU, treba da se uskladi sa spoljnom politikom EU i osudi aneksiju Krima. Iako to EU traži, Srbija nikada nije pokazala volju ili posvećenost usklađivanju sa EU u spoljnoj politici.
Svaki pokušaj Srbije da upoređuje Kosovo sa drugim slučajevima u svetu predstavlja kupovinu vremena, istakla je Ahmetaj i dodala da je tu riječ o izbjegavanju ispunjavanja sporazuma uz posredovanje EU, kao i namjeri da se blokira nezavisna zemlja na putu međunarodnog priznanja i izgradnje države.
Nakon referenduma u Kataloniji, Srbija treba da obrati veću pažnju na moguće referendume o nezavisnosti Vojvodine i Sandžaka umesto na Kosovo čija nezavisnost je "put u jednom pravcu", posebno poslije potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) sa EU.
Nezavisnost Kosova je već određena i SSP predstavlja prvi korak zemlje ka procesu pregovora o ulasku u EU, zaključila je Mimoza Ahmetaj.
Izvor: EUObserver.com/ euractiv.rs
Kosovo ima različite historijske, pravne i činjenične specifičnosti u odnosu na druge takve slučajeve i to ga čini jedinstvenim i time neuporedivim sa drugim, navela je bivša kosovska ministarka za evrointegracije.
Za početak, Kosovo je prošlo kroz dug period pregovaranja sa Srbijom kako bi steklo nezavisnost koju je podržala međunarodna zajednica.
Nezavisnost Kosova
Pregovori u Beču bili su direktan rezultat međunarodnog procesa predvođenog UN za utvrđivanje kosovskog političkog statusa.
Bivši predsjednik Finske Marti Ahtisaari, kao specijalni izaslanik generalnog sekretara UN, bio je međunarodni posrednik tokom pregovora o Kosovu.
Uslijedila je deklaracija o nezavisnosti koja je bila u potpunoj saglasnosti sa međunarodnim pravom i odredbama rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN od 10. juna 1999.
Takođe je sve potvrđeno mišljenjem Međunarodnog suda pravde od 22. jula 2010. Sud je u savjetodavnom mišljenju zaključio da "usvajanjem deklaracije o nezavisnosti 17. februara 2008. nije prekršen međunarodni zakon".
Shodno tome, glavni pravosudni organ UN zaključio je da "usvajanjem deklaracije nije prekršeno nijedno primenjivo pravilo međunarodnog prava".
Nakon toga, navela je Ahmetaj, 9. septembra 2010. Generalna skupština UN podržala je želju EU da ohrabri dijalog Srbije i Kosova radi normalizacije bilateralnih odnosa.
Uključivanje EU uslijedilo je nakon što je Brisel iskazao namjeru da unaprijedi mir, bezbjednost i stabilnost na Zapadnom Balkanu.
Kosovo i Srbija su 2011. počeli tehnički i politički dijalog uz posredovanje EU sa ciljem normalizacije odnosa pre uzajamnog diplomatskog priznavanja.
Prvi trilateralni sporazum Kosova, Srbije i EU postignut je u aprilu 2013.
Razlike
Mimoza Ahmetaj podsjeća da je Kosovo bilo dio SFRJ koja više ne postoji i da je u to vrijeme imalo iste atribute države kao i druge savezne jedinice, uključujući ustav, i predstavnike u svim saveznim institucijama.
Takođe je Kosovo imalo vlastito predsjedništvo, skupštinu, vladu, teritorijalnu odbranu, ustavni sud, obavještajnu službu, centralnu banku i skeretarijat za spoljne odnose.
Na saveznom nivou Kosovo je imalo pravo veta i bilo je, podjednako kao i druge federalne jedinice, zastupljeno u kolektivnom predsjedništvu, saveznoj vladi i parlamentu.
Dobro definisane granice Kosova, kao i međunarodne granice SFRJ i drugih entiteta, bile su zaštićene ustavom i nisu mogle da se mijenjaju bez pristanka federalne jedinice, npr. parlamenta Kosova.
Raspad bivše Jugoslavije počeo je nasilnim uništavanjem federalnog statusa Kosova 1989. od strane Srbije koja je nelegalno ukinula kosovsku autonomiju policijskom i vojnom prinudom, napisala je u autorskom tekstu Mimoza Ahmetaj.
Kada se danas pokušava poređenje kosovskog slučaja sa Katalonijom, Španija nije nezakonito ukinula autonomiju te pokrajine.
Katalonci nisu bili suočeni sa represijom, zločinima protiv civila i etničkim čišćenjem od strane Španije, što je bio način na koji se Srbija odnosila prema albanskoj većini.
Događaji na Kosovu 1989. i 1999, koje je prouzrokovala Srbija, okarakterisani su kao humanitarna katastrofa i ozbiljna pretnja međunarodnom miru i bezbjednosti, što se, na sreću, nije desilo u Kataloniji.
Takođe je nezavisnost Kosova posljedica raspada Jugoslavije, što je potvrđeno Rezolucijom UN.
Mimoza Ahmetaj dalje navodi da je na Kosovu gotovo milion ljudi moralo da napusti zemlju a oko 25.000 je staradalo od srpskog režima. To takođe nije slučaj u Kataloniji.
Građani Kosova odnosno albanske većine koja čini 93% populacije bili su odlučni da steknu nezavisnost. Ni to nije slučaj u Španiji, gdje postoji podela između onih koji su za proglašenje nezavisnosti i onih za pregovore sa Madridom.
S obzirom da svega toga nema u drugim slučajevima, uključujući Kataloniju, kosovska nezavisnost je potpuno jedinstveni slučaj i takođe je u skladu sa međunarodnim pravom, zakjučila je bivša kosovska ministraka za evrointegracije.
A šta je sa Krimom?
I dok se Srbija žali na dvostruke standarde EU i traži sličnosti između Kosova i Katalonije, ne treba zaboraviti ni na srpski stav prema ruskoj aneksiji Krima, dodaje Ahmetaj.
Srbija nikada nije osudila aneksiju Krima uprkos činjenici da je Ukrajina država a Krim integralni dio njene teritorije.
Čak i prije raspada SSSR, status Krima kao dijela ukrajinske teritorije bio je poštovan iz perspektive međunarodnog prava.
U svijetlu toga, članice EU potrdile su da je kosovska nezavisnost legitimna a pripajanje Krima nelegitiman čin.
Srbija, kao kandidat za EU, treba da se uskladi sa spoljnom politikom EU i osudi aneksiju Krima. Iako to EU traži, Srbija nikada nije pokazala volju ili posvećenost usklađivanju sa EU u spoljnoj politici.
Svaki pokušaj Srbije da upoređuje Kosovo sa drugim slučajevima u svetu predstavlja kupovinu vremena, istakla je Ahmetaj i dodala da je tu riječ o izbjegavanju ispunjavanja sporazuma uz posredovanje EU, kao i namjeri da se blokira nezavisna zemlja na putu međunarodnog priznanja i izgradnje države.
Nakon referenduma u Kataloniji, Srbija treba da obrati veću pažnju na moguće referendume o nezavisnosti Vojvodine i Sandžaka umesto na Kosovo čija nezavisnost je "put u jednom pravcu", posebno poslije potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) sa EU.
Nezavisnost Kosova je već određena i SSP predstavlja prvi korak zemlje ka procesu pregovora o ulasku u EU, zaključila je Mimoza Ahmetaj.
Izvor: EUObserver.com/ euractiv.rs
