Posmatrači kažu kako očekuju da će Evropsko vijeće slijediti preporuku Evropske komisije (EK) da Albanija dobije status kandidatkinje za članstvo u EU.
EK je objavila izvještaj u kom se navodi da je Albanija ostvarila napredak, ali se preporučuje da zemlja nastavi s tekućim reformama, unaprijedi svoje napore u borbi protiv organizovanog kriminala i obezbijedi povoljnu klimu za politički kompromis.
"Albanija je na pravom putu," izjavio je evropski povjerenik za proširenje Stefan Fule. "Mi potvrđujemo bez ikakvih uslova i rezervacija da države-članice daju Albaniji kandidatski status."
U decembru prošle godine, Evropsko vijeće nije Albaniji odobrilo kandidatski status.
"Ovaj put, države-članice su nedvosmisleno izjavile da će Albanija imati vrlo jasnu ocjenu zasnovanu na izvještaju o napretku, koji je nedavno pušten u javnost," izjavila je za SETimes Klajda Gjosha, ministrica za integracije Albanije. "Nadam se da će države-članice održati svoje obećanje, kako su izjavile na našim bilateralnim sastancima."
Gjosha kaže da je optimista da rezultati prošlomjesečnih izbora za Evropski parlament, koji su uključivali jedan broj izabranih kandidata euro-skeptika, neće imati uticaja na odluku Evropskog vijeća onAlbaniji.
"Prva parlamentarna sjednica bit će održana u julu, nakon odluke o kandidatskom statusu za Albaniju," izjavila je Gjosha za SETimes.
Do te odluke će vjerovatno doći, jer je EU svjesna da neće biti kompletna ukoliko projekat integracije ostane napola završen, kako kaže Majlinda Bregu, predsjedavajuća parlamentarnog komiteta za integracije.
"Ovaj projekat znači demokratiju, bezbjednost, građanska prava, konkurenciju i izazov. Ali davanje kandidatskog statusa Albaniji je zakašnjela odluka," izjavila je Breguova za SETimes.
Oko 85 posto Albanaca podržava integraciju svoje zemlje u EU, kako se navodi u nedavnoj anketi Albanskog instituta za međunarodne studije iz Tirane. "S aspekta političkih odnosa s EU, kandidatski status dovest će do pozitivnog psihološkog efekta na Albaniju, jer će se njime zemlja uvesti u predvorje članstva Albanije u Uniji, čime će se omogućiti da zemlja dobije datum za otvaranje pregovora u drugoj fazi," izjavio je Geron Kamberi, saradnik na istraživanjima pri Albanskom institutu za međunarodne studije iz Tirane, za SETimes.
Međutim, Kamberi je upozorio da bi posebni uslovi u zemlji, nepostojanje unutrašnjopolitičke kohezije i loši administrativni kapaciteti za daljnje vođenje procesa integracija mogli usporiti taj proces.
"Ako se cijeli politički spektar opredijeli da podrži ključne reforme, prepreke bi se mogle lako prevazići," izjavio je on.
Očekivani kandidatski status za EU dovest će do približavanja odnosa s Briselom i odrazit će se na poboljšanje imidža i položaja Albanije, kaže Gledis Gjipali, izvršna direktorica Evropskog pokreta Albanije.
Gjapali kaže da će Albanija posebno koristi imati od korištenja fondova iz Pretpristupnog instrumenta (IPA) II do 2020. godine, kad bude uspostavila i akreditovala institucije za upravljanje tim fondovima.
"Vlada bi trebala obratiti posebnu pažnju na takve institucije, da ne bi gubila vrijeme i da koristi mogu imati privreda, mladi profesionalci, poljoprivrednici i tako dalje, što je prije moguće. Međutim, sa [sveukupnog] ekonomskog aspekta, statusom za članstvo će se pojačati povjerenje stranih kompanija i međunarodnih organizacija u Albaniju, tako da će one moći donijeti mnogo potrebna strana ulaganja," kaže Gjipali za SETimes.
