Ajša Bašić je rođena 02.08.1937. godine u Plavu u Crnoj Gori. Njen otac je bio krojač albanske narodnje nošnje, a majka se bavila domaćinstvom i tkanjem ćilima. Roditelji su se trudili da omoguće školovanje svojoj djeci...
Poštovani čitaoci,
U narednim sedmicama predstavićemo Bošnjake i Bošnjakinje Kosova koji su svih ovih godina bili uspješni u domenu svog posla (intelektualci, književnici, inžinjeri, prosvetni radnici i mnogi drugi) i koji su imali značajnu ulogu u stvaranju boljeg zajedničkog suživota na ovim prostorima uz zahvalnost svima koji su se odazvali našem pozivu.
Vjerujemo da će ova prezentacija biti putokaz mlađim generacijama kako se uz ogroman rad i entuzijazam kao i optimizam može dostići nivo poštovanja ne samo na Kosovu već i mnogo šire. Naš prvi gost je gospođa Ajša Bašić (Zonja Ajshe Bashiqi) jedna od najpopularnijih žena na Kosovu. Pročitajmo njenu priču...
Prošle godine na kioscima širom Kosova pojavila se knjiga koja simboliše i promoviše najuspješnije žene Kosova od početka prošlog, 20-tog vijeka pa do današnjih dana. Naslov knjige je “Vlera te grave te Kosovës“ (Vrijednosti kosovskih žena).
Među čuvenim imenima poput slikarke Zake Prelvukaj, Qerime Shote-Galica žena, borac za slobodu Kosova, Flore Brovine, poznate doktorke i političarke, Atifete Jahjaga, svojevremeno na funkciji komandanta Policije Kosova, sada predsjednica Kosova, poznatih novinarki RTK Jeta Xhara i Anamarija Repić, Nekibe Kelmendi, poznata intelektualka i bivša ministrica pravde u vladi Kosova, Nexhmije Pagarusha, poznata interpretatorka narodnih pjesama, Anjeza Gonxhe Bojaxhiu - majka Tereza, humanista 20-tog vijeka, popularna političarka i diplomata Edita Tahiri, filolog i direktor Turkološkog fakulteta u Prištini Taxhida Zubčević-Hafiz i mnogih drugih, nalazi se i ime jedne od, pored navedenih, najuspješnijih i najpopularnijih žena na Kosovu - Ajše Bašić (Ajshe Bashiqi).
Ajša Bašić je rođena 02.08.1937. godine u Plavu u Crnoj Gori. Njen otac je bio krojač albanske narodnje nošnje, a majka se bavila domaćinstvom i tkanjem ćilima. Roditelji su se trudili da omoguće školovanje svojoj djeci. Tokom drugog svjetskog rata majka je bila nosilac porodice. Ajša je u školi išla sa bosonogim bratom dok je ona sama nosila haljinu koju joj je majka sašila od deka koje su dobijali kao humanitarnu pomoć. Imala je samo jednu olovku koju je dijelila sa bratom. Bila je odlična učenica a u ta vremena nije bilo prihvatljivo da žensko čeljade bude bolje u školi od muškog. Kao posljedica, otac ispisuje Ajšu iz škole jer je dobio sugestiju od nastavnika da ćerku povuče iz škole. Otac je ispunio očekivanja tadašnjeg patrijarhalnog društva, ali je dozvolio njeno školovanje van tog mjesta.
Završila je noćnu žensku školu u Beogradu 1957. godine na sekciji steno-daktilografkinje. Čekala je tri godine da se zaposli u zavičaju, a kako nije uspjevala, odlučila je da konkuriše u Opštinskom Sudu u Suvoj Reci (Kosovo) za radno mjesto referenta i prevodioca sa albanskog na srpski jezik. Od zarađene plate izdržavala je svoju mnogobrojnu porodicu i braću koja su studirala. Od osmoro djece koliko ih je bilo, sedmoro njih su akademci i visoko školovani ljudi. Godine 1972. upisuje pravni fakultet u Prištini. Uspjela je diplomirati na ovom fakultetu 1976. godine, uprkos obavezama na poslu i brizi o svojoj djeci. Od 1977. do 1980. godine radi kao pravnik i daje pravnu pomoć klijentima u Suvoj Reci, a od 1980-1987. radi kao predsjednik Opštinskog suda u Suvoj Reci. Nakon toga 1987. dobija radno mjesto Javnog opštinskog advokata. U teškim socijalnim i političkim uslovima izvršavala je svoj zadatak u korist naroda a ne u korist politike.
Početkom raspada Jugoslavije 1990. godine Ajšu Bašić izbacuju s posla. Početkom iste godine ona postaje član Demokratskog Saveza Kosova (LDK). Marta mjeseca 1990. godine zajedno sa Editom Tahiri postaje jedna od vođa Ženskog pokreta u Prizrenu. Ajša i Edita uspjele su pozvati i sakupiti preko 5000 žena aktivistkinja za jedan dan.
Skup žena-aktivistkinja LDK je održan u sportskoj hali “Sezair Suroi“ u Prizrenu, koja je tog dana bila okružena policijskim snagama. Na ovom mitingu se glasalo za slobodu Kosova te je istog dana i osnovan Forum žena LDK. Od toga dana ništa ih više nije sprečilo u održavanju njihovih aktivnosti. Uprkos teškim finansijskim uslovima i sigurnosti sa puno entuzijazma su radile na daljoj mibilizaciji žena u Prizrenu, Suvoj Reci i okolnim selima. Takođe je 90-ih godina prisustvovala pomirenjima krvnim osvetama zavađenih porodica pridružujući se začetniku te ideje Antonu Çeti u selima širom Kosova.
Uprkos opasnostima tog vremena ona je našla snage i da pomogne prisiljenim izbjeglicama iz raznih sela koji su prolazili kroz Prizren na putu prema Albaniji.
Eto to bi ukratko bila kratka biografija ove ugledne i prije svega hrabre žene. 'Zonja Ajshe' trenutno živi penzionerskim životom na relaciji Priština-Prizren, ima dvije udate ćerke Nensi i Suzanu sa kojima se ponosi, unuke Ardijanu (22)i Doniku (14) koju mnogo voli i koja pohađa osmi razred OŠ “Treći milenijum“u Prištini i koja ima sve petice, zna njemački jezik i svira gitaru.
Knjiga “Vlera të grave të Kosovës“ je izašla 2010. godine i prevedena na engleski jezik. Svako od vas koji voli pročitati dobru knjigu svakako da u svojoj kućnoj biblioteci treba imati ovaj primjerak.
Pripremio: Vinetu Ganić
