Zajedničku regionalnu policiju činile bi policije Albanije, BiH, Crne Gore, Kosova, Makedonije i Srbije, po ugledu na regionalne modele saradnje u Evropi.
Ono što dugo godina nije uspijevalo političarima na polju postizanja međusobnog povjerenja nakon krvavih sukoba na prostoru bivše SFRJ, uspjelo je kriminalnim organizacijama. Njihova djelatnost praktično je primorala države Zapadnog Balkana da zajednički djeluju na suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i ilegalnih migracija u regionu. Zbog toga se sve češće pominje formiranje zajedničke regionalne policije BALPOL, koju bi činile policije Albanije, BiH, Crne Gore, Kosova, Makedonije i Srbije, po ugledu na uspješne regionalne modele saradnje u Evropi.
Formiranje balkanske policije podržao je i Jelko Kacin, izvjestilac Evropskog parlamenta za Zapadni Balkan. Kacin je ocijenio da se kriminal na tom prostoru ne može uspješno suzbijati bez povezivanja policija.
Međutim iz EU, koja se oslanja na svoj EUROPOL, osim pojedinačnih izjava zvaničnika da podržavaju svaku ideju regionalnog povezivanja koja doprinosi poboljšanju regionalne saradnje, ne stižu preciznija i zvanična izjašnjavanja.
Zajednička borba protiv kriminala
U prilog osnivanju BALPOL-a ide činjenica da je saradnja između policija u regionu doprinijela hapšenju poznatih narko-dilera i vođa kriminalnih grupa. Dokazi o djelatnosti pojedinih kriminalaca nalazili su se u jednoj državi, oni su boravili u drugoj, kriminalne djelatnosti nesmetano vršili u trećoj.
"Suprotstavljanje organizovanom kriminalu moguće je samo uz otvorenu saradnju u regionu", poručio je premijer i ministar unutrašnjih poslova Srbije Ivica Dačić na Regionalnoj konferenciji šefova policija, koja je prošle nedjelje održana u Beogradu.
Direktor italijanske policije Alesandro Pansa istakao je da njihovih 13 oficira za vezu djeluje na teritoriji Balkana i da je vlast u Rimu zainteresovana za saradnju sa zemljama regiona.
"Cilj je neutralizovanje svih organizacija koje se bave ilegalnim poslovima na Balkanu i šire svoj uticaj na EU", rekao je Pansa, dodavši da je od 2006. godine do danas "razbijen veliki broj kriminalnih organizacija".
U isto vrijeme u Tirani je održana dvodnevna regionalna konferencija sa ciljem jačanja saradnje na suzbijanju pranja novca i finansiranja terorizma i borbe protiv korupcije u Jugoistočnoj Evropi. U radu te konferencije učestvovali su šefovi finansijskih obavještajnih jedinica Albanije, BiH, Hrvatske, Makedonije, Srbije i Slovenije.
Prioriteti
Borba protiv organizovanog kriminala već je dugo na vrhu prioriteta u odnosima EU – Zapadni Balkan. Najveći problem predstavljaju veliki broj lažnih azilanata, djelovanje kriminalnih organizacija sa Balkana koje utočište nalaze u zemljama EU, krijumčarenje narkotika preko "Balkanske rute", kao i opasnost od terorizma, s obzirom na to da u regionu postoji jak vehabijski pokret.
U posljednje vrijeme sve učestalije su vijesti o zapleni velikih količina droga u zemljama Evrope i Latinske Amerike, i hapšenjima osoba sa Zapadnog Balkana za koje se sumnja da su bile uključene u te kriminalne radnje. Samo preko "Balkanske rute" prošle godine je u Zapadnu i Centralnu Evropu prenijeto 60 tona heroina u vrijednosti od oko 13 milijardi dolara. Iz Avganistana heroin stiže u Evropu preko Turske, Bugarske i Grčke, a odatle nastavlja put preko Albanije, Rumunije i Srbije. Što se tiče kokaina, pretežno se koristi ruta Turska– Grčka–Makedonija–Albanija–Italija.
Evropska unija zbog toga podržava čvršće povezivanje policija balkanskih zemalja kao preventivni odgovor na uspješniju borbu protiv nelegalne trgovine narkoticima.
Drugi veliki problem za EU su azilanti. Prema zvaničnim podacima EU, od 2009. do polovine 2013. godine oko 122.285 osoba iz Srbije, Makedonije, BiH i Albanije zatražilo je azil u Evropskoj uniji. Najviše zahtjeva u EU stiglo je iz Srbije 61.455, i Makedonije 26.050.
Ove godine u prvih pet mjeseci 13.685 osoba zatražilo je azil u zemljama EU. I ovoga puta najviše ih je stiglo iz Srbije – 5.405. Slijede Albanija, iz koje je 3.975 osoba zatražilo azil, Makedonija (2.390), BiH (1.590) i Crna Gora (325). Azilanti uglavnom odlaze u zemlje sa visokim standardom: Njemačku, Švedsku, Belgiju, Luksemburg, Švicarsku, Francusku, Dansku, Austriju i Holandiju. Oni obično nastoje da u tim zemljama dobiju socijalnu pomoć i druge beneficije koje im u skladu sa tamošnjim propisima sleduju.
Tokom prošle godine u EU je pozitivno riješeno samo tri odsto zahtjeva. Razloga za to je više.
Zemlje Evropske unije posebno strahuju od radikalnih islamskih ekstremista, kojih prema procjenama na području Zapadnog Balkana ima oko 6.000. Najjači centri vehabizma nalaze se u Bosni i Hercegovini i na Kosovu.
Razvoj međusobnog povjerenja
Jedan od prioritetnih interesa EU je da se graniči sa bezbjednosno stabilnim državama. Kako se povremenim priključenjem novih članica EU proširuje, tako se sve više približava bezbjednosno problematičnom području Zapadnog Balkana. Da bi se otklonilo potencijalno žarište, koje bi moglo da ugrozi bezbjednost pojedinih članica, EU nastoji da zemlje Zapadnog Balkana uključi u svoju Zajedničku bezbjednosnu i odbrambenu politiku (ZBOP), koja je inače i nastala kao reakcija na bezbjednosne izazove koji su Evropi dolazili sa prostora Zapadnog Balkana. Već nekoliko godina, iako još nisu postale članice EU u sprovođenju operacija ZBOP-a u okviru borbenih grupa EU, u okviru toga učestvuju Makedonija, Albanija i Crna Gora.
Ukoliko želi da ubrza proces svojih evropskih integracija i nadoknadi izgubljeno vrijeme, Srbija nesumnjivo treba da, mnogo prije sticanja punopravnog članstva, otpočne i bezbjednosnu integraciju u EU. Jedna od povoljnih mogućnosti pored učešća u mirovnim operacijama po pozivu EU, jeste i regionalna saradnja policija. Ona bi na neki način bila pod patronatom EU. Tako bi, recimo, BALPOL bio pod stručnom ingerencijom EUROPOL-a, što bi omogućilo i bolju bezbjednosnu obuku, dobijanje savremene opreme, pa čak i izvjesnu finansijsku pomoć. Osim toga, saradnja policija u regionu znatno bi doprinijela daljem razvoju međusobnog povjerenja između nekada zaraćenih država.
Eventualno stvaranje BALPOL-a nesumnjivo bi dovelo do potrebe izmjena pojedinih zakona, formiranja zajedničkih baza podataka, ali bi se nametnulo i pitanje koja bi zemlja imala lidersku poziciju.
Prijetnje po evropsku bezbjednost
Evropska unija je još 2003. godine usvojila Evropsku strategiju bezbjednosti pod nazivom "Bezbjedna Evropa u boljem svijetu“. Tim dokumentom definisano je pet glavnih prijetnji po bezbjednost Evrope. To su terorizam, proliferacija oružja za masovno uništenje, neuspjeh država, regionalni konflikti i organizovani kriminal. Kao svoj primarni bezbjednosni interes EU je u Strategiji navela jačanje bezbjednosti i stabilnosti u svom okruženju. To su potvrdile i operacije koje su vođene na Zapadnom Balkanu i na Bliskom istoku.
ZBOP
Zajednička spoljna i odbrambena politika EU (ZBOP) je, kao dio Zajedničke spoljne i bezbjednosne politike EU, uspostavljena 1999. sa ciljem afirmacije uloge EU kao važnog globalnog faktora, sa prepoznatljivom spoljnom politikom i civilno-vojnim resursima za upravljanje krizama i održavanje međunarodnog mira i bezbjednosti. Prvobitni naziv Evropska bezbjednosna i odbrambena politika (EBOP) promjenjen je u ZBOP nakon stupanja na snagu Lisabonskog sporazuma 01. 12. 2009. godine.
U oblasti upravljanja krizama EU je razvila blisku saradnju sa međunarodnim organizacijama UN, NATO, AU, OEBS i ASEAN i kroz partnerstva sa ključnim akterima, a sve značajnija je saradnja i sa trećim zemljama.
Do danas je pokrenuto 27 različitih EU operacija za upravljanje krizama širom svijeta. Širok spektar instrumenata i sredstava (političkih, diplomatskih, ekonomskih, finansijskih, civilnih i vojnih) neophodnih za efikasno upravljanje krizama stavlja EU u jedinstvenu poziciju u odnosu na ostale međunarodne aktere.
Formiranje balkanske policije podržao je i Jelko Kacin, izvjestilac Evropskog parlamenta za Zapadni Balkan. Kacin je ocijenio da se kriminal na tom prostoru ne može uspješno suzbijati bez povezivanja policija.
Međutim iz EU, koja se oslanja na svoj EUROPOL, osim pojedinačnih izjava zvaničnika da podržavaju svaku ideju regionalnog povezivanja koja doprinosi poboljšanju regionalne saradnje, ne stižu preciznija i zvanična izjašnjavanja.
Zajednička borba protiv kriminala
U prilog osnivanju BALPOL-a ide činjenica da je saradnja između policija u regionu doprinijela hapšenju poznatih narko-dilera i vođa kriminalnih grupa. Dokazi o djelatnosti pojedinih kriminalaca nalazili su se u jednoj državi, oni su boravili u drugoj, kriminalne djelatnosti nesmetano vršili u trećoj.
"Suprotstavljanje organizovanom kriminalu moguće je samo uz otvorenu saradnju u regionu", poručio je premijer i ministar unutrašnjih poslova Srbije Ivica Dačić na Regionalnoj konferenciji šefova policija, koja je prošle nedjelje održana u Beogradu.
Direktor italijanske policije Alesandro Pansa istakao je da njihovih 13 oficira za vezu djeluje na teritoriji Balkana i da je vlast u Rimu zainteresovana za saradnju sa zemljama regiona.
"Cilj je neutralizovanje svih organizacija koje se bave ilegalnim poslovima na Balkanu i šire svoj uticaj na EU", rekao je Pansa, dodavši da je od 2006. godine do danas "razbijen veliki broj kriminalnih organizacija".
U isto vrijeme u Tirani je održana dvodnevna regionalna konferencija sa ciljem jačanja saradnje na suzbijanju pranja novca i finansiranja terorizma i borbe protiv korupcije u Jugoistočnoj Evropi. U radu te konferencije učestvovali su šefovi finansijskih obavještajnih jedinica Albanije, BiH, Hrvatske, Makedonije, Srbije i Slovenije.
Prioriteti
Borba protiv organizovanog kriminala već je dugo na vrhu prioriteta u odnosima EU – Zapadni Balkan. Najveći problem predstavljaju veliki broj lažnih azilanata, djelovanje kriminalnih organizacija sa Balkana koje utočište nalaze u zemljama EU, krijumčarenje narkotika preko "Balkanske rute", kao i opasnost od terorizma, s obzirom na to da u regionu postoji jak vehabijski pokret.
U posljednje vrijeme sve učestalije su vijesti o zapleni velikih količina droga u zemljama Evrope i Latinske Amerike, i hapšenjima osoba sa Zapadnog Balkana za koje se sumnja da su bile uključene u te kriminalne radnje. Samo preko "Balkanske rute" prošle godine je u Zapadnu i Centralnu Evropu prenijeto 60 tona heroina u vrijednosti od oko 13 milijardi dolara. Iz Avganistana heroin stiže u Evropu preko Turske, Bugarske i Grčke, a odatle nastavlja put preko Albanije, Rumunije i Srbije. Što se tiče kokaina, pretežno se koristi ruta Turska– Grčka–Makedonija–Albanija–Italija.
Evropska unija zbog toga podržava čvršće povezivanje policija balkanskih zemalja kao preventivni odgovor na uspješniju borbu protiv nelegalne trgovine narkoticima.
Drugi veliki problem za EU su azilanti. Prema zvaničnim podacima EU, od 2009. do polovine 2013. godine oko 122.285 osoba iz Srbije, Makedonije, BiH i Albanije zatražilo je azil u Evropskoj uniji. Najviše zahtjeva u EU stiglo je iz Srbije 61.455, i Makedonije 26.050.
Ove godine u prvih pet mjeseci 13.685 osoba zatražilo je azil u zemljama EU. I ovoga puta najviše ih je stiglo iz Srbije – 5.405. Slijede Albanija, iz koje je 3.975 osoba zatražilo azil, Makedonija (2.390), BiH (1.590) i Crna Gora (325). Azilanti uglavnom odlaze u zemlje sa visokim standardom: Njemačku, Švedsku, Belgiju, Luksemburg, Švicarsku, Francusku, Dansku, Austriju i Holandiju. Oni obično nastoje da u tim zemljama dobiju socijalnu pomoć i druge beneficije koje im u skladu sa tamošnjim propisima sleduju.
Tokom prošle godine u EU je pozitivno riješeno samo tri odsto zahtjeva. Razloga za to je više.
Zemlje Evropske unije posebno strahuju od radikalnih islamskih ekstremista, kojih prema procjenama na području Zapadnog Balkana ima oko 6.000. Najjači centri vehabizma nalaze se u Bosni i Hercegovini i na Kosovu.
Razvoj međusobnog povjerenja
Jedan od prioritetnih interesa EU je da se graniči sa bezbjednosno stabilnim državama. Kako se povremenim priključenjem novih članica EU proširuje, tako se sve više približava bezbjednosno problematičnom području Zapadnog Balkana. Da bi se otklonilo potencijalno žarište, koje bi moglo da ugrozi bezbjednost pojedinih članica, EU nastoji da zemlje Zapadnog Balkana uključi u svoju Zajedničku bezbjednosnu i odbrambenu politiku (ZBOP), koja je inače i nastala kao reakcija na bezbjednosne izazove koji su Evropi dolazili sa prostora Zapadnog Balkana. Već nekoliko godina, iako još nisu postale članice EU u sprovođenju operacija ZBOP-a u okviru borbenih grupa EU, u okviru toga učestvuju Makedonija, Albanija i Crna Gora.
Ukoliko želi da ubrza proces svojih evropskih integracija i nadoknadi izgubljeno vrijeme, Srbija nesumnjivo treba da, mnogo prije sticanja punopravnog članstva, otpočne i bezbjednosnu integraciju u EU. Jedna od povoljnih mogućnosti pored učešća u mirovnim operacijama po pozivu EU, jeste i regionalna saradnja policija. Ona bi na neki način bila pod patronatom EU. Tako bi, recimo, BALPOL bio pod stručnom ingerencijom EUROPOL-a, što bi omogućilo i bolju bezbjednosnu obuku, dobijanje savremene opreme, pa čak i izvjesnu finansijsku pomoć. Osim toga, saradnja policija u regionu znatno bi doprinijela daljem razvoju međusobnog povjerenja između nekada zaraćenih država.
Eventualno stvaranje BALPOL-a nesumnjivo bi dovelo do potrebe izmjena pojedinih zakona, formiranja zajedničkih baza podataka, ali bi se nametnulo i pitanje koja bi zemlja imala lidersku poziciju.
Prijetnje po evropsku bezbjednost
Evropska unija je još 2003. godine usvojila Evropsku strategiju bezbjednosti pod nazivom "Bezbjedna Evropa u boljem svijetu“. Tim dokumentom definisano je pet glavnih prijetnji po bezbjednost Evrope. To su terorizam, proliferacija oružja za masovno uništenje, neuspjeh država, regionalni konflikti i organizovani kriminal. Kao svoj primarni bezbjednosni interes EU je u Strategiji navela jačanje bezbjednosti i stabilnosti u svom okruženju. To su potvrdile i operacije koje su vođene na Zapadnom Balkanu i na Bliskom istoku.
ZBOP
Zajednička spoljna i odbrambena politika EU (ZBOP) je, kao dio Zajedničke spoljne i bezbjednosne politike EU, uspostavljena 1999. sa ciljem afirmacije uloge EU kao važnog globalnog faktora, sa prepoznatljivom spoljnom politikom i civilno-vojnim resursima za upravljanje krizama i održavanje međunarodnog mira i bezbjednosti. Prvobitni naziv Evropska bezbjednosna i odbrambena politika (EBOP) promjenjen je u ZBOP nakon stupanja na snagu Lisabonskog sporazuma 01. 12. 2009. godine.
U oblasti upravljanja krizama EU je razvila blisku saradnju sa međunarodnim organizacijama UN, NATO, AU, OEBS i ASEAN i kroz partnerstva sa ključnim akterima, a sve značajnija je saradnja i sa trećim zemljama.
Do danas je pokrenuto 27 različitih EU operacija za upravljanje krizama širom svijeta. Širok spektar instrumenata i sredstava (političkih, diplomatskih, ekonomskih, finansijskih, civilnih i vojnih) neophodnih za efikasno upravljanje krizama stavlja EU u jedinstvenu poziciju u odnosu na ostale međunarodne aktere.
