Kosovo i Crna Gora čine napore na unaprjeđivanju statusa manjina. Manjine na Kosovu i u Crnoj Gori stiču veće priznanje, ali ima prostora za poboljšanja, kažu neki posmatrači.
Nedavni napori kojima se afirmiraju manjinska prava na Kosovu i u Crnoj Gori signaliziraju stabilan razvoj odnosa između dviju zemalja, uz osiguravanje statusa manjinama, koje tek trebaju biti priznate.
Početkom juna održan je dvodnevni forum prijateljstva Kosova i Crne Gore, organiziran od strane Udruženja Crnogoraca na Kosovu, a podržan od strane dva odnosna ministarstva vanjskih poslova i ministarstava kulture u Prištini i Podgorici.
Predstavnici albanske zajednice u Crnoj Gori i crnogorske zajednice na Kosovu razgovarali su o diplomatskoj saradnji, trgovinskoj razmjeni i kulturi.
"Etnička crnogorska zajednica i crnogorska dijaspora neka su vrsta mosta između Kosova i Crne Gore, nešto što smo dokazali nekoliko puta od svog osnivanja. To je krunisano razmjenom otpravnika poslova između Crne Gore i Kosova, nakon čega će uskoro uslijediti razmjena ambasadora," izjavio je za SETimes Slobodan Vujičić, predsjednik Udruženja Crnogoraca na Kosovu.
Kako kažu iz tog udruženja, na Kosovu ima od 14 do 15 hiljada Crnogoraca, od njih 27,028 prije rata. Preko 5.000 njih raseljeno je u Crnoj Gori, a prema podacima UN-ove Agencije za izbjeglice, oko 8.300 u Srbiji. Oni uglavnom žive u pograničnim oblastima duž Albanije i Kosova.
Crnogorci međutim još uvijek nisu priznati u kosovskom ustavu.
"Otkako je osnovano naše udruženje i poslali smo službeni zahtjev za priznavanje našeg pravnog i ustavnog položaja i zastupljenosti u kosovskoj skupštini, naš položaj se popravio na mnogo načina, kakva su bila i naša prava, koja će biti ista za sve druge manjine na Kosovu," izjavio je Vujičić.
"Garancije i česte poruke od visokih kosovskih zvaničnika, uključujući tu i premijera, pokazuju da [će prava crnogorske manjine biti izjednačena s drugim manjinama na Kosovu]," dodao je on.
U maju, Selimi je potvrdio da će Kosovo i Crna Gora proširivati saradnju u kontekstu evropskih standarda.
"Albanci u Crnoj Gori mostovi su za povezivanje, međutim, u ekonomiji, infrastrukturi i političkoj saradnji, ima prostora za produbljivanje saradnje," izjavio je Selimi.
Međutim, opozicioni kosovski pokret Vetëvendosje kaže da se prava Albanaca u Crnoj Gori često krše.
Xhelal Svecla, sekretar Vetëvendosja za vanjske odnose, izjavio je da kršenja uključuju nepostojanje političke i teritorijalne autonomije na lokalnom nivou, povrat imovine bivšim vlasnicima, nedostatak mogućnosti za obrazovanje i nebilježenje i nepriznavanje albanskog kulturnog naslijeđa.
"[Vlada] bi trebala podići glas i usprotiviti se kršenjima, te potvrđivati gdje god krene prava Albanaca u Crnoj Gori," izjavio je Svecla za SETimes.
Genci Nimanbegu, predsjednik albanske stranke Forca u Crnoj Gori, smatra da bi vlasti trebale učiniti više na unaprjeđivanju položaja albanske manjine u Crnoj Gori.
"U zadnjih 20 godina poduzeti su ozbiljni koraci na unaprjeđivanju položaja manjina u Crnoj Gori. Ipak, položaj albanske manjine je kompleksan; država tek treba uvesti zakone kojima se utvrđuje položaj manjina, kakvo je stanje u EU. Nevladine organizacije učinile su dosta toga, ali aktuelna ekonomska situacija i nedostatak sredstava otežavaju taj posao," izjavio je Nimanbegu za SETimes.
Crna Gora ima nekoliko albanskih političkih stranaka, sa četiri albanska predstavnika u parlamentu od ukupno 81 zastupnika.
"Mi smo još uvijek prilično politički razjedinjeni i možda je to razlog zašto neka pitanja Albanaca u Crnoj Gori još uvijek nisu riješena. ... Svako bi trebao imati priliku da se dokaže u politici. U tome je bit demokratije," dodao je Nimanbegu.
Djon Ivanaj, albanski poljoprivrednik iz Ulcinja u Crnoj Gori kaže da su se od 1990-tih, kad je diskriminacija nad Albancima bila raširena, vremena promijenila.
"Srećom, ta vremena su prošla, i sad živimo kao i svaki drugi stanovnik Crne Gore. Ekonomska situacija je teška, kriza ne gleda ko je koje nacionalnosti, tako da pretpostavljam više niko ne gleda na nacionalnost, nego samo kako da preživi naredni mjesec," izjavio je Ivanaj za SETimes.
Početkom juna održan je dvodnevni forum prijateljstva Kosova i Crne Gore, organiziran od strane Udruženja Crnogoraca na Kosovu, a podržan od strane dva odnosna ministarstva vanjskih poslova i ministarstava kulture u Prištini i Podgorici.
Predstavnici albanske zajednice u Crnoj Gori i crnogorske zajednice na Kosovu razgovarali su o diplomatskoj saradnji, trgovinskoj razmjeni i kulturi.
"Etnička crnogorska zajednica i crnogorska dijaspora neka su vrsta mosta između Kosova i Crne Gore, nešto što smo dokazali nekoliko puta od svog osnivanja. To je krunisano razmjenom otpravnika poslova između Crne Gore i Kosova, nakon čega će uskoro uslijediti razmjena ambasadora," izjavio je za SETimes Slobodan Vujičić, predsjednik Udruženja Crnogoraca na Kosovu.
Kako kažu iz tog udruženja, na Kosovu ima od 14 do 15 hiljada Crnogoraca, od njih 27,028 prije rata. Preko 5.000 njih raseljeno je u Crnoj Gori, a prema podacima UN-ove Agencije za izbjeglice, oko 8.300 u Srbiji. Oni uglavnom žive u pograničnim oblastima duž Albanije i Kosova.
Crnogorci međutim još uvijek nisu priznati u kosovskom ustavu.
"Otkako je osnovano naše udruženje i poslali smo službeni zahtjev za priznavanje našeg pravnog i ustavnog položaja i zastupljenosti u kosovskoj skupštini, naš položaj se popravio na mnogo načina, kakva su bila i naša prava, koja će biti ista za sve druge manjine na Kosovu," izjavio je Vujičić.
"Garancije i česte poruke od visokih kosovskih zvaničnika, uključujući tu i premijera, pokazuju da [će prava crnogorske manjine biti izjednačena s drugim manjinama na Kosovu]," dodao je on.
U maju, Selimi je potvrdio da će Kosovo i Crna Gora proširivati saradnju u kontekstu evropskih standarda.
"Albanci u Crnoj Gori mostovi su za povezivanje, međutim, u ekonomiji, infrastrukturi i političkoj saradnji, ima prostora za produbljivanje saradnje," izjavio je Selimi.
Međutim, opozicioni kosovski pokret Vetëvendosje kaže da se prava Albanaca u Crnoj Gori često krše.
Xhelal Svecla, sekretar Vetëvendosja za vanjske odnose, izjavio je da kršenja uključuju nepostojanje političke i teritorijalne autonomije na lokalnom nivou, povrat imovine bivšim vlasnicima, nedostatak mogućnosti za obrazovanje i nebilježenje i nepriznavanje albanskog kulturnog naslijeđa.
"[Vlada] bi trebala podići glas i usprotiviti se kršenjima, te potvrđivati gdje god krene prava Albanaca u Crnoj Gori," izjavio je Svecla za SETimes.
Genci Nimanbegu, predsjednik albanske stranke Forca u Crnoj Gori, smatra da bi vlasti trebale učiniti više na unaprjeđivanju položaja albanske manjine u Crnoj Gori.
"U zadnjih 20 godina poduzeti su ozbiljni koraci na unaprjeđivanju položaja manjina u Crnoj Gori. Ipak, položaj albanske manjine je kompleksan; država tek treba uvesti zakone kojima se utvrđuje položaj manjina, kakvo je stanje u EU. Nevladine organizacije učinile su dosta toga, ali aktuelna ekonomska situacija i nedostatak sredstava otežavaju taj posao," izjavio je Nimanbegu za SETimes.
Crna Gora ima nekoliko albanskih političkih stranaka, sa četiri albanska predstavnika u parlamentu od ukupno 81 zastupnika.
"Mi smo još uvijek prilično politički razjedinjeni i možda je to razlog zašto neka pitanja Albanaca u Crnoj Gori još uvijek nisu riješena. ... Svako bi trebao imati priliku da se dokaže u politici. U tome je bit demokratije," dodao je Nimanbegu.
Djon Ivanaj, albanski poljoprivrednik iz Ulcinja u Crnoj Gori kaže da su se od 1990-tih, kad je diskriminacija nad Albancima bila raširena, vremena promijenila.
"Srećom, ta vremena su prošla, i sad živimo kao i svaki drugi stanovnik Crne Gore. Ekonomska situacija je teška, kriza ne gleda ko je koje nacionalnosti, tako da pretpostavljam više niko ne gleda na nacionalnost, nego samo kako da preživi naredni mjesec," izjavio je Ivanaj za SETimes.
