U Sjevernoj Mitrovici trenutno funkcionišu tri opštinske administracije – kosovska, srpska i Administrativna kancelarija pri Vladi Kosova.
Šefica Administrativne kancelarije Adrijana Hodžić smatra ovakva situacija ne iznenađuje s obzirom na poseban status koji ima sjever Kosova.
„U iščekivanju smo formiranja Vlade u Prištini od koje zavise pregovori oko formiranja ZSO koja će imati svoju ulogu.“
Valdete Idrizi iz nevladinog sektora kaže da je „potpuni haos da postoje tri paralelne institucije, pogotovo za građane. Postoje mještani koji idu u prvu opštinu, pa u drugu, pa u treću. Narod je najmanje kriv, a najviše ispašta“.
Iako su 2013. po prvi put održani kosovski lokalni izbori i na sjeveru Kosova, u Sjevernoj Mitrovici i dalje funkioniše i Administrativna kancelarija Vlade Kosova i Privremeni opštinski organ koji finansira Vlada Srbije, a koji je za zvaničnu Prištinu ilegalna institucija.
Predsjednik Privremenog opštinskog organa Aleksandar Spirić u izjavi za emisiju „Opštinska hronika“ programa na srpskom jeziku Radio Kosova 2, kaže da je cilj ove institucije da građanima omogući normalan život, jer Zajednica srpskih opština predviđena Briselskim sporazumom još uvijek nije formirana. On, međutim, ističe i da rukovodstvo privremenog organa sarađuje sa predsjednikom kosovske opštine Sjeverna Mitrovica, Goranom Rakićem.
“Institucionalna kriza u Prištini se odražava i na sjever Kosova, jer ne može da zaživi Zajednica srpskih opština. Naš osnovni cilj je da srpska zajednica ima svoje predstavnike i da se njihov dalji rad nastavi kroz ZSO. Privremeni organ funkcioniše u saradnji sa gradonačelnikom Sjeverne Mitrovice, sva sredstva su usmjerena na poboljšanje ekonomske situacije i na realizaciju infrastrukturalnih projekta, koji su od velikog značaja za ovdašnje stanovništvo.
Naš veliki problem je nezaposlenost, i u saradnji sa gradonačelnikom pokušavamo da nađemo rješenje za to. Pokušavamo da stvorimo pozitivni ambijent i bolje uslove za život na ovim prostorima. Mnogo toga još treba da se radi, ali sve što radi privremeni organ i opština Sjeverna Mitrovica u saradnji sa gradonačelnikom je u cilju boljih uslova za život i opstanka srpskog naroda na ovim prostorima.“
S druge strane, predsjednica Skupštine opštine Sjeverna Mitrovica u kosovskom sistemu, Ksenija Božović, za Radio Kosovo 2 kaže da ona nema nikavu saradnju sa privremenim opštinskim organom.
“Ja mogu da kažem, što se tiče mene kao predsjedavajuće Skupštine, nema nikakvih dogovora ni saradnje sa privremenim organom, a da li privremeni organ ima saradnju sa gradonačelnikom ja stvarno ne znam.”
Dodajmo da nismo uspjeli da dobijemo izjavu od gradonačelnika Sjeverne Mitrovice Gorana Rakića.
U Sjevernoj Mitrovici, pored kosovske opštine, privremenog opštinskog organa Vlade Srbije, opštinske usluge građanima pruža i Administrativna kancelarija, koju je kosovska Vlada osnovala 2012. godine.
Šefica ove kancelarije Adrijana Hodžić kaže da ima dobru saradnju sa gradonačelnikom Sjeverne Mitrovice, ali i sa članovima Skupštine opštine Sjeverna Mitrovica.
“Saradnja između osoblja gradonačelnika i osoblja Administartivne kancelarije je svakodnevna, jer mi pružamo usluge građanima iz kosovskog sistema. Mi imamo saradnju i sa Skupštinom opštine Sjeverna Mitrovica. Svi odbornici i zamjenik predsjednika su isplaćeni za dosadašnji rad. Nama su dostavljeni izvještaji svih sjednica, to je konkretan primjer saradnje. Odluke Administrativne kacelarije se donose u saradnji sa gradonačelnikom, a kancelarija je podržala i rad Skupštine opštine, koji zapravo predstavlja izvršnu vlast u opštini Sjeverna Mitrovica.”
Adrijana Hodžić napominje da Administartivna kancelarija ima direktnu komunikaciju i sa Privremenim opštinskim organom Vlade Srbije za sjeverni dio Mitrovice.
“Što se mene tiče ne postoji nikav problem zbog njihovog postojanja i zbog njihovih aktivnosti. Mi nismo imali zajedničke projekte, ali imamo direktnu komunikaciju u smislu razmjene informacija, naročito kada su u pitanju infrastrukturalni projekti, jer ni jedna ni druga strana ne želi da se preklapa ili da dodjemo u situaciju da planiramo iste projekte.
Ovakva situacija nije iznenađujuća zbog činjenice da je sjever Kosova u specifičnoj situaciji. U iščekivanju smo formiranja Vlade u Prištini od koje zavise pregovori oko formiranja ZSO koja će imati svoju ulogu.”
Iako su opštine na sjeveru Kosova nakon izbora formirane, predsjednica Skupštine Opštine Sjeverna Mitrovica Ksenija Božović kaže da ova opština, i nakon godinu dana od održavanja lokalnih izbora, ne funkcioniše punim kapacitetom.
Ona ističe i da je opština odavno trebala da preuzme dužnosti koje obavlja Administrativna kancelarija.
“Administartivna kancelarija pravno i formalno ne postoji jer je uspostavljena zakonodavna i izvršna vlast u Sjevernoj Mitrovici. Zašto izvršna vlast nije preuzela svoje nadležnosti pitajte gradonačelnika. Ja kao predsjednica Skupštine opštine mogu da vam kažem da mi godinu dana imamo probleme oko funkcionisanja Skupštine, nemamo budžet… do današnjeg nema nikakvih promjena i ne funkcioniše kako treba, u skladu sa zakonom.”
Imajući u vidu da opština Sjeverna Mitrovica nema svoj budžet, kapitalne projekte u gradu sprovode Administartivna kancelarija Vlade Kosova i privremeni organ Vlada Srbije. Predsjednik privremenog organa Aleksandar Spirić kaže da Srbija finasirajući privremeni opštinski organ u Sjevernoj Mitrovici, poštuje Briselski sporazum.
“Privremeni organ funkcioniše kao i u predhodonom periodu, sredstva dobija iz budžeta Vlade Republike Srbije te može da realizuje projekte, što je dogovoreno Briselskim sporazumom. Srbija je još jednom pokazala da je voljna za pregovore i da se važne stvari oko finansiranja poštuju...
“Što se tiče kosovskog budžeta, on nije zadovoljavajući, svega dva miliona za Sjevernu Mitrovicu nije dovoljno, postavlja se pitanje kako će ta opština funkcionisati a i kako će građani osjetiti neki boljitak. Ponavljam, naš glavni i osnovni cilj je što prije formirati ZSO kako bi srpska zajednica ostvarila svoja legitmna prava.”
Dodajmo i da je Vlada Kosova ranije odobrila svim gradonačelnicma sa sjevera Kosova da naprave prijedlog budžeta za 2015. godinu. Lokalno rukovodstvo u Sjevernoj Mitrovici je tražilo oko 30 miliona eura na godišnjem nivou, kako bi se u ovom gradu finansiralo i visoko obrazovanje.
Stav Ministartsva lokalne samouprave Kosova nismo uspjeli da dobijemo, a šefica Administartivne kancelarije Adrijana Hodžić kaže da još uvijek nema povratne informaciju iz Prištine, kada je riječ o usvajanju ovog budžeta.
Valdete Idrizi, direktorica mreže nevladinih organizacija na Kosovu “CiviKos Platforma” kaže za Radio Kosovo 2 da postojanje paralelnih opština u Sjevernoj Mitrovici zbunjuje građane.
“Potpuni je haos da postoje tri paralelne institucije, pogotovo za građane. Postoje mještani koji idu u prvu opštinu, pa u drugu, pa u treću.. narod je najmanje kriv, a najviše ispašta. Ja se nadam da će ove tri institucije uskoro profunkcionisati kao jedna opština, na jednoj adresi pod jednim zakonom. Na taj način i NVO mogu da rade svoj posao, da nadgledaju rad opštine, zakone, učešće gradjana, i sve ono što treba da se radi u normalnim gradovima svuda u svijetu. Ovo je potpuna konfuzija za građane.”
Ona dodaje da bi bilo najbolje da se sve osobe iz paralelnih institucija integrišu u jednu kosovsku opštinu, jer je to put ka integraciji svih građana.
S druge strane, Aleksanadar Stojanović iz NVO “Centar za lokalni razvoj” iz Sjeverne Mitrovice za naš program kaže da kosovska opština u ovom gradu pokušava da sarađuje sa Administartivnom kancelarijom, ali i sa privremenim opštinskim organom koji finasira Beograd, kako bi se realizovali projekti na terenu.
“Ima dosta aktivnosti na terenu, sređuje se grad, nelegalni objekti se uklanjaju.. s tim što to nije u svom punom kapacitetu ali postoji pokušaj da se napravi pozitivna energija između Administartivne kancelarije i opštine, oni za sada zajednički djeluju. Rekao bih da je situacija solidna, nekako stvari funkcionišu na terenu. Ne bi bili konstruktivni ako bi tek tako loše ocijenili čitav njihov rad. Postoji pokušaj gradonačelnika Rakića, Adriane Hodžić i gospodina Spirića da zajednički djeluju. Uvijek može bolje i možda to donekle zbunjuje građane ali postoji dobra volja da nađu rješenje za sve probleme građana.”
Stojanović ističe da su na sjeveru Kosova složene političke prilike te da je potrebno da prođe neko vrijeme kako bi se Srbi sa sjevera integrisali u kosovsko društvo.
