Razgovori o liberalizaciji viza za Kosovo biće nastavljeni u radnoj grupi Savjeta Evropske unije 9. novembra, dok će do tada zemlje članice održavati međusobne konsultacije, prenosi Radio Slobodna Evropa.
Takođe, do 21. oktobra zemlje članice EU imaju rok da dostave svoje pisane komentare u vezi sa liberalizacijom viznog režima za Kosovo. Ovo su saopštili diplomatski izvori u Briselu posle rasprave radne grupe održane u četvrtak u Briselu.
Sa ovog sastanka se, prema istim izvorima, vidi da velika većina zemalja članica podržava odluku o liberalizaciji viza.
Ipak, i dalje postoje zemlje, na čijem je čelu Francuska, koje odluku o viznoj liberalizaciji, odnosno njeno stupanje na snagu, žele da vežu za neka druga pitanja. Među tim pitanjima su implementacija sistema bezbjednosti u Evropi, ETIAS, prilagođavanje Kosova viznoj politici EU, povećanje granične kontrole i nastavak repatrijacije onih koji moraju da napuste teritoriju EU.
ETIAS je evropski sistem za odobravanje putovanja i informisanje, koji još nije operativan i u kome građani zemalja za koje su vize liberalizovane moraju da registruju svoje podatke prije putovanja u EU, nakon čega dobijaju elektronsku potvrdu koja važi tri godine.
Stupanje na snagu ovog sistema je više puta odlagano iz tehničkih razloga, a očekuje se da će stupiti na snagu početkom sljedeće godine, ali će u potpunosti postati operativan 1. novembra 2023. godine.
Zbog toga bi zahtjev Francuske, prema nekim tumačenjima diplomata, mogao da odloži stupanje na snagu odluke o liberalizaciji viza za Kosovo do novembra naredne godine.
Diplomatski izvori EU rekli su Radiju Slobodna Evropa da brojne zemlje i Evropska komisija smatraju nepotrebnim i nerazumnim povezivanje procesa vizne liberalizacije sa ETIAS sistemom.
Ove zemlje i Komisija su, prema ovim izvorima, tvrdile da je ETIAS tehnički sistem čije stupanje na snagu zavisi od tehničke spremnosti same EU.
Neke zemlje, uključujući Holandiju, Belgiju, Švedsku i Španiju, izrazile su razumijevanje za ovaj francuski prijedlog, ali su se mnoge druge zemlje, uključujući Njemačku, usprotivile.
Na ovom sastanku neke zemlje nisu izrazile svoj stav, a među njima su Kipar, Rumunija i Slovačka, koje nisu priznale nezavisnost Kosova. Grčka, koja takođe nije priznala Kosovo, izjasnila se snažno i bezrezervno u korist liberalizacije viznog režima. Španija, takođe ne priznaje Kosovo, ali je najavila da će se složiti sa odlukom većine.
Neke zemlje, koje se nisu izjasnile na ovom sastanku, pravdale su se činjenicom da su imale izbore i da čekaju formiranje vlade. To su Švedska i Italija. Danska, pak, imaće izbore 1. novembra.
Prema diplomatskim izvorima, zemlje koje su podržale viznu liberalizaciju su: Njemačka, Finska, Hrvatska, Estonija, Grčka, Mađarska, Portugal, Poljska, Malta, Luksemburg i Slovenija.
Austrija se izjasnila "za nastavak procesa", ali je rekla da su potrebni dodatni tehnički izvještaji.
Češka bi, kao sljedeći predsednik EU, trebalo da zadrži neutralnu poziciju na ovakvim sastancima, ali je u pismu koje je ranije uputila zemljama članicama jasno istaknuto da je došlo vrijeme za liberalizaciju viza za građani Kosova.
Utisak diplomata je da je na sastanku dokazano da postoji velika većina za liberalizaciju viznog režima, ali da sada moraju da se pozabave sa zemljama koje imaju rezerve i nove zahtjeve.
Diplomate kažu da treba imati u vidu da je ovo bio samo početak, da su zemlje članice iznele samo početne stavove i da treba videti kako će se dalje razgovarati. Dakle, navodi RSE u ovom trenutku ne žele da govore ni o rokovima ni o konačnim stavovima zemalja članica u Savjetu EU.
Prije dva dana Evropska komisija je u Godišnjem izvještaju o napretku potvrdila da podržava preporuku datu za ukidanje viza za Kosovo i nalaz da je Kosovo ispunilo sve kriterijume.
Izvor: RSE
Sa ovog sastanka se, prema istim izvorima, vidi da velika većina zemalja članica podržava odluku o liberalizaciji viza.
Ipak, i dalje postoje zemlje, na čijem je čelu Francuska, koje odluku o viznoj liberalizaciji, odnosno njeno stupanje na snagu, žele da vežu za neka druga pitanja. Među tim pitanjima su implementacija sistema bezbjednosti u Evropi, ETIAS, prilagođavanje Kosova viznoj politici EU, povećanje granične kontrole i nastavak repatrijacije onih koji moraju da napuste teritoriju EU.
ETIAS je evropski sistem za odobravanje putovanja i informisanje, koji još nije operativan i u kome građani zemalja za koje su vize liberalizovane moraju da registruju svoje podatke prije putovanja u EU, nakon čega dobijaju elektronsku potvrdu koja važi tri godine.
Stupanje na snagu ovog sistema je više puta odlagano iz tehničkih razloga, a očekuje se da će stupiti na snagu početkom sljedeće godine, ali će u potpunosti postati operativan 1. novembra 2023. godine.
Zbog toga bi zahtjev Francuske, prema nekim tumačenjima diplomata, mogao da odloži stupanje na snagu odluke o liberalizaciji viza za Kosovo do novembra naredne godine.
Diplomatski izvori EU rekli su Radiju Slobodna Evropa da brojne zemlje i Evropska komisija smatraju nepotrebnim i nerazumnim povezivanje procesa vizne liberalizacije sa ETIAS sistemom.
Ove zemlje i Komisija su, prema ovim izvorima, tvrdile da je ETIAS tehnički sistem čije stupanje na snagu zavisi od tehničke spremnosti same EU.
Neke zemlje, uključujući Holandiju, Belgiju, Švedsku i Španiju, izrazile su razumijevanje za ovaj francuski prijedlog, ali su se mnoge druge zemlje, uključujući Njemačku, usprotivile.
Na ovom sastanku neke zemlje nisu izrazile svoj stav, a među njima su Kipar, Rumunija i Slovačka, koje nisu priznale nezavisnost Kosova. Grčka, koja takođe nije priznala Kosovo, izjasnila se snažno i bezrezervno u korist liberalizacije viznog režima. Španija, takođe ne priznaje Kosovo, ali je najavila da će se složiti sa odlukom većine.
Neke zemlje, koje se nisu izjasnile na ovom sastanku, pravdale su se činjenicom da su imale izbore i da čekaju formiranje vlade. To su Švedska i Italija. Danska, pak, imaće izbore 1. novembra.
Prema diplomatskim izvorima, zemlje koje su podržale viznu liberalizaciju su: Njemačka, Finska, Hrvatska, Estonija, Grčka, Mađarska, Portugal, Poljska, Malta, Luksemburg i Slovenija.
Austrija se izjasnila "za nastavak procesa", ali je rekla da su potrebni dodatni tehnički izvještaji.
Češka bi, kao sljedeći predsednik EU, trebalo da zadrži neutralnu poziciju na ovakvim sastancima, ali je u pismu koje je ranije uputila zemljama članicama jasno istaknuto da je došlo vrijeme za liberalizaciju viza za građani Kosova.
Utisak diplomata je da je na sastanku dokazano da postoji velika većina za liberalizaciju viznog režima, ali da sada moraju da se pozabave sa zemljama koje imaju rezerve i nove zahtjeve.
Diplomate kažu da treba imati u vidu da je ovo bio samo početak, da su zemlje članice iznele samo početne stavove i da treba videti kako će se dalje razgovarati. Dakle, navodi RSE u ovom trenutku ne žele da govore ni o rokovima ni o konačnim stavovima zemalja članica u Savjetu EU.
Prije dva dana Evropska komisija je u Godišnjem izvještaju o napretku potvrdila da podržava preporuku datu za ukidanje viza za Kosovo i nalaz da je Kosovo ispunilo sve kriterijume.
Izvor: RSE
