Fond za humanitarno pravo (FHP) ocjenio je kao nedopustivu kvalifikaciju koju je takozvani predsjednik Odbora za Kosovo Narodne skupštine Republike Srbije Milovan Drecun upotrebio tokom gostovanja na N1 televiziji kad je nazvao braću Bytyqi teroristima.
"Takvu kvalifikaciju žrtava, čija porodica više od 18 godina čeka pravdu, smatramo nedopustivom, posebno ako se ima u vidu da dolazi od osobe visoko rangirane unutar struktura vlasti Republike Srbije", saopštio je FHP.
Fond podsjeća da su braća Mehmet (21), Agron (23) i Jili (25) Bytyqi uhapšeni su na graničnoj liniji između Kosova i Srbije kod sela Rudare 26. juna 1999. godine, kada su greškom prešli na teritoriju Srbije u pokušaju da pomognu romskoj porodici da se skloni sa Kosova.
Dodaje se da ih je policija odatle sprovela u SUP Prokuplje, gdje su proveli noć, a sutradan ih je sudija za prekršaje u Kuršumliji osudio na po 15 dana zatvora zbog ilegalnog prelaska granice i neposjedovanja ličnih isprava. Kaznu su izdržali u Okružnom zatvoru u Prokuplju.
Fond navodi da su ih, kada su odatle 8. jula 1999. (četiri dana prije isteka kazne) otpušteni, ponovo uhapsili pripadnici MUP-a Srbije Miloš Stojanović i Sreten Popović i službenim vozilima ih sproveli u Nastavni centar Posebnih jedinica policije u Petrovom Selu, udaljen 250 kilometara od Prokuplja.
"Narednog dana, nepoznati pripadnici MUP-a odveli su trojicu braće Bytyqi sa rukama vezanim žicom i povezima preko očiju do mjesta gdje je odranije postojala masovna grobnica sa tijelima albanskih civila sa Kosova. Tu su ih likvidirali pucnjima u potiljak i pokopali u masovnu grobnicu", navodi FHP.
Dodaje se da su braća Bytyqi tokom rata na Kosovu bili pripadnici Atlantske brigade Oslobodilačke vojske Kosova, kojoj su se priključili kao američki državljani.
"Prilikom hapšenja, međutim, bili su nenaoružani i u civilnoj odjeći, koja je na njima pronađena 2001. godine pri ekshumaciji iz masovne grobnice u Petrovom Selu", navodi FHP.
Za zločin nad braćom Bytyqi pred Vijećem za ratne zločine Okružnog suda u Beogradu suđeno je samo policajcima Milošu Stojanoviću i Sretenu Popoviću, ali su oni pravnosnažno oslobođeni odgovornosti.
Tokom procesa su izneti dokazi da je naređenje za likvidaciju došlo od tadašnjeg ministra policije Vlajka Stojiljkovića, a da je do egzekutora preneto lancem komandovanja u kojem su bili načelnik Resora javne bezbjednosti MUP-a Vlastimir Đorđević i rukovodilac obuke u Nastavnom centru u Petrovom Selu Goran Radosavljević Guri.
"Uprkos obećanjima iz vrha vlasti, koja koincidiraju sa posjetama američkih državnih zvaničnika Srbiji, niko od navedenih i drugih srednje i visokorangiranih policijskih zvaničnika do danas nije optužen. Kada je tokom emisije TV N1 upitan da se o tome izjasni, Milovan Drecun je izbjegao direktan odgovor i dodao da se ne može složiti 'sa karakterisanjem' cijelog slučaja: Vi govorite o braći Bytyqi, a ja govorim o teroristima Bytyqi", podsjeća se u saopštenju.
FHP smatra da se radi o potpuno neprimjerenoj kvalifikaciji, čiji cilj može biti jedino legitimizacija zločina nad braćom Bytyqi i opravdavanje inertnosti pravosuđa u tom slučaju.
Takođe, FHP poziva predstavnike vlasti Srbije da se ograde od riječi Milovana Drecuna i iskažu poštovanje prema žrtvama, posebno onim za čiju su sudbinu odgovorni organi bezbjednosti Republike Srbije.
"FHP poziva najviše državne zvaničnike da ispune obećanja i doprinesu otkrivanju odgovornih i njihovom procesuiranju. U suprotnom, biće jasno da su izjave pred američkim zvaničnicima neiskrene, a da su Drecunove riječi ono što vlast zaista misli", zaključuje se u saopštenju.
Fond podsjeća da su braća Mehmet (21), Agron (23) i Jili (25) Bytyqi uhapšeni su na graničnoj liniji između Kosova i Srbije kod sela Rudare 26. juna 1999. godine, kada su greškom prešli na teritoriju Srbije u pokušaju da pomognu romskoj porodici da se skloni sa Kosova.
Dodaje se da ih je policija odatle sprovela u SUP Prokuplje, gdje su proveli noć, a sutradan ih je sudija za prekršaje u Kuršumliji osudio na po 15 dana zatvora zbog ilegalnog prelaska granice i neposjedovanja ličnih isprava. Kaznu su izdržali u Okružnom zatvoru u Prokuplju.
Fond navodi da su ih, kada su odatle 8. jula 1999. (četiri dana prije isteka kazne) otpušteni, ponovo uhapsili pripadnici MUP-a Srbije Miloš Stojanović i Sreten Popović i službenim vozilima ih sproveli u Nastavni centar Posebnih jedinica policije u Petrovom Selu, udaljen 250 kilometara od Prokuplja.
"Narednog dana, nepoznati pripadnici MUP-a odveli su trojicu braće Bytyqi sa rukama vezanim žicom i povezima preko očiju do mjesta gdje je odranije postojala masovna grobnica sa tijelima albanskih civila sa Kosova. Tu su ih likvidirali pucnjima u potiljak i pokopali u masovnu grobnicu", navodi FHP.
Dodaje se da su braća Bytyqi tokom rata na Kosovu bili pripadnici Atlantske brigade Oslobodilačke vojske Kosova, kojoj su se priključili kao američki državljani.
"Prilikom hapšenja, međutim, bili su nenaoružani i u civilnoj odjeći, koja je na njima pronađena 2001. godine pri ekshumaciji iz masovne grobnice u Petrovom Selu", navodi FHP.
Za zločin nad braćom Bytyqi pred Vijećem za ratne zločine Okružnog suda u Beogradu suđeno je samo policajcima Milošu Stojanoviću i Sretenu Popoviću, ali su oni pravnosnažno oslobođeni odgovornosti.
Tokom procesa su izneti dokazi da je naređenje za likvidaciju došlo od tadašnjeg ministra policije Vlajka Stojiljkovića, a da je do egzekutora preneto lancem komandovanja u kojem su bili načelnik Resora javne bezbjednosti MUP-a Vlastimir Đorđević i rukovodilac obuke u Nastavnom centru u Petrovom Selu Goran Radosavljević Guri.
"Uprkos obećanjima iz vrha vlasti, koja koincidiraju sa posjetama američkih državnih zvaničnika Srbiji, niko od navedenih i drugih srednje i visokorangiranih policijskih zvaničnika do danas nije optužen. Kada je tokom emisije TV N1 upitan da se o tome izjasni, Milovan Drecun je izbjegao direktan odgovor i dodao da se ne može složiti 'sa karakterisanjem' cijelog slučaja: Vi govorite o braći Bytyqi, a ja govorim o teroristima Bytyqi", podsjeća se u saopštenju.
FHP smatra da se radi o potpuno neprimjerenoj kvalifikaciji, čiji cilj može biti jedino legitimizacija zločina nad braćom Bytyqi i opravdavanje inertnosti pravosuđa u tom slučaju.
Takođe, FHP poziva predstavnike vlasti Srbije da se ograde od riječi Milovana Drecuna i iskažu poštovanje prema žrtvama, posebno onim za čiju su sudbinu odgovorni organi bezbjednosti Republike Srbije.
"FHP poziva najviše državne zvaničnike da ispune obećanja i doprinesu otkrivanju odgovornih i njihovom procesuiranju. U suprotnom, biće jasno da su izjave pred američkim zvaničnicima neiskrene, a da su Drecunove riječi ono što vlast zaista misli", zaključuje se u saopštenju.
