U sjenci razgovora o evropskom putu i uvođenju sankcija Rusiji, tokom sastanaka balkanskih i njemačkih zvaničnika u Berlinu, pojavila se i najava Kosova da bi Kosovo moglo da aplicira za članstvo u Savjetu Evrope.
Na tom putu, Kosovo računa na podršku Njemačke, rekao je premijer Albin Kurti nakon sastanka sa njemačkim kancelarom Olafom Scholzom.
Težnja Kosova da postane član međunarodnih organizacija ne bi trebalo nikoga da iznenadi, jer je to davna želja Kosova, kaže za BBC na srpskom slovački analitičar Milan Nić.
„To ne mora da znači priznanje Kosova za Srbiju, a za Kosovo ima praktični značaj jer se odnosi na poštovanje ljudskih prava, društvenih i kulturnih pitanja.
„Do sada bi to blokirala Rusija, a sada je logično da to dođe na sto", ističe viši istraživač Njemačkog društva za spoljne poslove.
Dugogodišnju težnju Kosova da postane članica Ujedinjenih nacija, ali i drugih međunarodnih organizacija Beograd je kontinuirano blokirao, najviše uz pomoć Rusije kao stalne članice Savjeta bezbjednosti.
Međutim, od marta ove godine, zbog invazije na Ukrajinu, Rusija više nije članica Savjeta Evrope, najstarijeg zajedničkog političkog tela na kontinentu koje je posvećeno zaštiti i promovisanju ljudskih prava, demokratije i vladavine prava.
Savjet Evrope često nazivaju „predvorjem Evropske unije", s obzirom na to da je članstvo u ovom tijelu neophodan preduslov za članstvo u EU.
Ovo nije organ Evropske unije već samostalna međunarodna organizacija, koju ne treba miješati sa Evropskim savjetom i Savjetom EU, koji jesu organi EU.
Srbija je postala članica Savjeta Evrope 2003. godine u okviru bivše Državne Zajednice Srbije i Crne Gore, poslije čijeg raspada 2006. je „nasljedila" članstvo po pravilu sukcesije, a sada bi tim putem da krene i Kosovo.
Jedan od organa Savjeta Evrope je i Evropski sud za ljudska prava u Strazburu koji je nadređen svim sudovima u svim državama članicama.
Ovaj sud razmatra slučajeve koje pojedinci i grupe pokreću protiv država - potpisnika Evropske konvencije o ljudskim pravima.
Član 3 Statuta Savjeta Evrope kaže da „svaki član Savjeta Evrope prihvata princip vladavine prava i princip na osnovu koga sva lica pod njegovom jurisdikcijom uživaju ljudska prava i osnovne slobode, i iskreno će aktivno sarađivati na ostvarivanju cilja navedenog u Prvom poglavlju".
Svaka evropska država koja se smatra sposobnom i spremnom da se pridržava odredaba člana 3. može biti pozvana od strane Komiteta ministara da postane članica Savjeta Evrope.
Svaka tako pozvana država postaje član čim u svoje ime deponuje kod Generalnog sekretara instrument o pristupanju ovom statutu.
Proces eventualnog učlanjivanja Kosova neće trajati mjesec dana, to je dugoročnija diplomatska akcija, navodi Nić.
Iako joj se načelno protive u Beogradu, on smatra da to nije nužno loše za Srbiju, jer se ne odnosi na članstvo u Ujedinjenim nacijama.
„Ako se Srbija postavi suviše dogmatski i isključivo, to nije dobro, očekuje se konstruktivan pristup.
„Savjet Evrope se snažno bavi pitanjima manjinskih zajednica, a u interesu Srbije je da Kosovo bude u tom pogledu pod okriljem Savjeta Evrope", kaže Nić.
Sličan stav Nić ima i o članstvu Kosova u Interpolu.
Srbija je prethodnih godina uložila značajne napore da do toga ne dođe, posljednji put 2018.
Albin Kurti poručio je da je „od kancelara Scholza zatražio da Njemačka pogura napred liberalizaciju viza za Kosovo".
„Dva koraka koje ćemo preduzeti su aplikacija za članstvo u Savjetu Evrope i NATO Partnerstvu za mir, gdje računamo na podršku Njemačke", rekao je Kurti u Berlinu na zajedničkoj konferenciji sa Scholzom.
Povodom najave da će Kosovo podneti zahtjev za članstvo u Savjetu Evrope, Vučić je rekao da je „čuo te tvrdnje".
Na pitanje da li će Srbija napustiti Savjet Evrope ako Kosovo postane član, rekao je da je važno „da sve što je potpisano bude i sprovedeno u djelo".
„Nadam se da se to odnosi i na Briselski sporazum.
„A ako neko ne želi da poštuje Vašingtonski sporazum, onda će i naše ruke biti odrešene, postupaćemo u skladu sa našim državnim interesima", kazao je Vučić.
Na isto pitanje Scholz je odgovorio: „Mi želimo da Srbija ostane u Savjetu Evrope, da svi budemo zajedno u Evropskoj uniji".
Riječ je Zajednici srpskih opština (ZSO) koja je zamišljena kao mehanizam zaštite srpskog stanovništva na Kosovu, ali njeno osnivanje nije pokrenuto iako su se na Kosovu promjenila čak petorica premijera, dvije predsjednice i jedan predsjednik.
Vašingtonski sporazum imao je kratak tekst i mnoštvo raznolikih odredbi, a potpisan je u Bijeloj kući septembra 2020.
Jedna od njih bio je i jednogodišnji moratorijum na pokušaje Kosova da se učlani u međunarodne organizacije, kao i na akcije Srbije da to blokira.
Rok je istekao septembra 2021.
Insistiranje na Berlinskim procesu ne mora istovremeno da znači i odustajanje od Vašingtonskog sporazuma, ocjenjuje docent Fakulteta političkih nauka Milan Krstić.
„Ključni aspekt tog sporazuma, uzdržavanje Beograda od kampanje za povlačenje priznanja i uzdržavanje Prištine od apliciranja za članstvo u međunarodnim organizacijama, ipak se primjenjuje, iako je većina tačaka ad akta.
„Jedino ako bi Kosovo ušlo u Savjet Evrope, to bi konačno srušilo ovaj sporazum", ističe Krstić za Danas.
Težnja Kosova da postane član međunarodnih organizacija ne bi trebalo nikoga da iznenadi, jer je to davna želja Kosova, kaže za BBC na srpskom slovački analitičar Milan Nić.
„To ne mora da znači priznanje Kosova za Srbiju, a za Kosovo ima praktični značaj jer se odnosi na poštovanje ljudskih prava, društvenih i kulturnih pitanja.
„Do sada bi to blokirala Rusija, a sada je logično da to dođe na sto", ističe viši istraživač Njemačkog društva za spoljne poslove.
Dugogodišnju težnju Kosova da postane članica Ujedinjenih nacija, ali i drugih međunarodnih organizacija Beograd je kontinuirano blokirao, najviše uz pomoć Rusije kao stalne članice Savjeta bezbjednosti.
Međutim, od marta ove godine, zbog invazije na Ukrajinu, Rusija više nije članica Savjeta Evrope, najstarijeg zajedničkog političkog tela na kontinentu koje je posvećeno zaštiti i promovisanju ljudskih prava, demokratije i vladavine prava.
Šta je Savjet Evrope?
Savjet Evrope često nazivaju „predvorjem Evropske unije", s obzirom na to da je članstvo u ovom tijelu neophodan preduslov za članstvo u EU.
Ovo nije organ Evropske unije već samostalna međunarodna organizacija, koju ne treba miješati sa Evropskim savjetom i Savjetom EU, koji jesu organi EU.
Srbija je postala članica Savjeta Evrope 2003. godine u okviru bivše Državne Zajednice Srbije i Crne Gore, poslije čijeg raspada 2006. je „nasljedila" članstvo po pravilu sukcesije, a sada bi tim putem da krene i Kosovo.
Jedan od organa Savjeta Evrope je i Evropski sud za ljudska prava u Strazburu koji je nadređen svim sudovima u svim državama članicama.
Ovaj sud razmatra slučajeve koje pojedinci i grupe pokreću protiv država - potpisnika Evropske konvencije o ljudskim pravima.
Kako se postaje član Savjeta Evrope
Član 3 Statuta Savjeta Evrope kaže da „svaki član Savjeta Evrope prihvata princip vladavine prava i princip na osnovu koga sva lica pod njegovom jurisdikcijom uživaju ljudska prava i osnovne slobode, i iskreno će aktivno sarađivati na ostvarivanju cilja navedenog u Prvom poglavlju".
Svaka evropska država koja se smatra sposobnom i spremnom da se pridržava odredaba člana 3. može biti pozvana od strane Komiteta ministara da postane članica Savjeta Evrope.
Svaka tako pozvana država postaje član čim u svoje ime deponuje kod Generalnog sekretara instrument o pristupanju ovom statutu.
Proces eventualnog učlanjivanja Kosova neće trajati mjesec dana, to je dugoročnija diplomatska akcija, navodi Nić.
Iako joj se načelno protive u Beogradu, on smatra da to nije nužno loše za Srbiju, jer se ne odnosi na članstvo u Ujedinjenim nacijama.
„Ako se Srbija postavi suviše dogmatski i isključivo, to nije dobro, očekuje se konstruktivan pristup.
„Savjet Evrope se snažno bavi pitanjima manjinskih zajednica, a u interesu Srbije je da Kosovo bude u tom pogledu pod okriljem Savjeta Evrope", kaže Nić.
Sličan stav Nić ima i o članstvu Kosova u Interpolu.
Srbija je prethodnih godina uložila značajne napore da do toga ne dođe, posljednji put 2018.
Šta su rekli Vučić i Kurti
Albin Kurti poručio je da je „od kancelara Scholza zatražio da Njemačka pogura napred liberalizaciju viza za Kosovo".
„Dva koraka koje ćemo preduzeti su aplikacija za članstvo u Savjetu Evrope i NATO Partnerstvu za mir, gdje računamo na podršku Njemačke", rekao je Kurti u Berlinu na zajedničkoj konferenciji sa Scholzom.
Nedugo potom uslijedio je sastanak Vučića i Scholza i konferencija ove dvojice zvaničnika.Thank you @Bundeskanzler for the warm welcome. Our two countries are bound by shared values of freedom, democracy & equal opportunity for all.
— Albin Kurti (@albinkurti) May 4, 2022
We are encouraged by your strong support for visa liberalization, membership in CoE, NATO PFP & reenergizing the Berlin Process. pic.twitter.com/ar3TQB8ZP8
Povodom najave da će Kosovo podneti zahtjev za članstvo u Savjetu Evrope, Vučić je rekao da je „čuo te tvrdnje".
Na pitanje da li će Srbija napustiti Savjet Evrope ako Kosovo postane član, rekao je da je važno „da sve što je potpisano bude i sprovedeno u djelo".
„Nadam se da se to odnosi i na Briselski sporazum.
„A ako neko ne želi da poštuje Vašingtonski sporazum, onda će i naše ruke biti odrešene, postupaćemo u skladu sa našim državnim interesima", kazao je Vučić.
Na isto pitanje Scholz je odgovorio: „Mi želimo da Srbija ostane u Savjetu Evrope, da svi budemo zajedno u Evropskoj uniji".
Briselski sporazum Kosova i Srbije potpisan je 2013, ali već devet godina jedna od njegovih ključnih odredbi nije ispunjena.Радујем се посети @Bundeskanzler Београду и желим још једном да се захвалим канцелару на отворености и добром разговору. Заједнички смо констатовали велики успех у нашим односима. pic.twitter.com/GfzJwARlzw
— Александар Вучић (@avucic) May 4, 2022
Riječ je Zajednici srpskih opština (ZSO) koja je zamišljena kao mehanizam zaštite srpskog stanovništva na Kosovu, ali njeno osnivanje nije pokrenuto iako su se na Kosovu promjenila čak petorica premijera, dvije predsjednice i jedan predsjednik.
Vašingtonski sporazum imao je kratak tekst i mnoštvo raznolikih odredbi, a potpisan je u Bijeloj kući septembra 2020.
Jedna od njih bio je i jednogodišnji moratorijum na pokušaje Kosova da se učlani u međunarodne organizacije, kao i na akcije Srbije da to blokira.
Rok je istekao septembra 2021.
Insistiranje na Berlinskim procesu ne mora istovremeno da znači i odustajanje od Vašingtonskog sporazuma, ocjenjuje docent Fakulteta političkih nauka Milan Krstić.
„Ključni aspekt tog sporazuma, uzdržavanje Beograda od kampanje za povlačenje priznanja i uzdržavanje Prištine od apliciranja za članstvo u međunarodnim organizacijama, ipak se primjenjuje, iako je većina tačaka ad akta.
„Jedino ako bi Kosovo ušlo u Savjet Evrope, to bi konačno srušilo ovaj sporazum", ističe Krstić za Danas.
