Preko 40 hiljada eura je vrijednost falsifikovanog novca koji je pušten u opticaj na kosovskom tržištu tek 2020. Ovo su podaci Kosovske agencije za forenziku.
Prema podacima Centralne banke Kosova, tokom ove godine identifikovano je više od 943 novčanice i 2.671 falsifikovanog kovanog novca, navodi se u izvještaju Agencije za forenziku Kosova.
Većinu ovih novčanica i kovanica zaplijenile su finansijske institucije tokom redovnih aktivnosti i povukle iz prometa.
Tokom 2019. i 2020. godine, prema podacima CBK-a, došlo je do smanjenja broja falsifikovanih novčanica, ali je u posljednje dvije godine došlo do povećanja falsifikovanih kovanica.
Za razliku od prethodnih godina kada je najviše falsifikovanih novčanica bilo apoena od 50 i 100 eura, 2020. godine je najviše falsifikovanih novčanica bilo u apoenima od 5 eura.
Dok je, u smislu kovanog novca 2020. i prethodne godine, najviše falsifikovana moneta bila ona u apoenu od 2 eura.
Za 2021. CBK još nije dobila podatke od Agencije za forenziku.
Radio Slobodna Evropa obratio se ovoj instituciji radi dobijanja podataka za ovu godinu, ali do objavljivanja ovog teksta nisu dobili odgovor.
Prema podacima Policije Kosova, koji su poslati Radio Slobodna Evropa, za krivično djelo ‘falsifikovanje novca’, 2020. godine registrovano je 498 slučajeva, dok je samo u prvih šest mjeseci ove godine identifikovano 508 slučajeva, što pokazuje rast.
Policija Kosova nije dala više informacija o vrijednosti falsifikovanog novca, koji je oduzet tokom ovih operacija agencija za sprovođenje zakona.
Ali, tokom ove godine, u 24-časovnim izvještajima Policije Kosova, zabilježeni su brojni slučajevi falsifikovanja novca na Kosovu velike vrijednosti.
Samo u jednom slučaju, policiji je prijavila žena sa Kosova, službenica banke u ulici Bill Clinton, da je prilikom kontrole novca primjetila da su nepoznate osobe deponovale 23 novčanice, svaku u vrijednosti od 500 eura, a za koje se sumnja da su falsifikovane (23 × 500 = 11.500 eura).
U međuvremenu, ove nedjelje, Policije Kosova prijavila je zaplijenu 10 hiljada falsifikovanih američkih dolara.
Bektashi dodaje da je svaka država dužna da spriječi izdavanje falsifikovanog novca.
"Glavni efekat falsifikovanog novca je taj što stvara nepovjerenje među ljudima ako ova pojava poprimi veće razmjere. Drugi efekat na manjem obimu može povećati količinu novca u opticaju, što može indirektno uzrokovati povećanje prosječnog nivoa cijena. Drugi problem je što na tržištu postoji više novca koji ne izdaju institucije koje izdaju novac“, kaže Bektashi.
Tehnologija otkrivanja ovog falsifikovanog novca, dodaje profesor Bektashi, na visokom je nivou, jer različiti uređaji koje banke posjeduju jednostavno dokazuju falsifikovani novac.
"Nemoguće je da falsifikovani novac ima sve zaštite koje ima originalni novac“, dodao je Bektashi.
Euro novčanice se proizvode sa sofisticiranom tehnologijom štampanja.
One sadrže neke visokotehnološke bezbjednosne funkcije. Zbog toga se lako razlikuju od falsifikovanih.
CBK kaže da sve što treba da se uradi je "opipajte, pogledajte i pomjerite novčanicu“.
Većinu ovih novčanica i kovanica zaplijenile su finansijske institucije tokom redovnih aktivnosti i povukle iz prometa.
Tokom 2019. i 2020. godine, prema podacima CBK-a, došlo je do smanjenja broja falsifikovanih novčanica, ali je u posljednje dvije godine došlo do povećanja falsifikovanih kovanica.
Za razliku od prethodnih godina kada je najviše falsifikovanih novčanica bilo apoena od 50 i 100 eura, 2020. godine je najviše falsifikovanih novčanica bilo u apoenima od 5 eura.
Dok je, u smislu kovanog novca 2020. i prethodne godine, najviše falsifikovana moneta bila ona u apoenu od 2 eura.
Za 2021. CBK još nije dobila podatke od Agencije za forenziku.
Radio Slobodna Evropa obratio se ovoj instituciji radi dobijanja podataka za ovu godinu, ali do objavljivanja ovog teksta nisu dobili odgovor.
Do 10 godina zatvora
Falsifikovanje novca je krivično djelo i sankcioniše se prema članu 296. Krivičnog zakona Republike Kosovo. Svako ko proizvodi lažni novac kako bi ga pustio u promet kao pravi, kazniće se zatvorom od jedne do deset godina.Prema podacima Policije Kosova, koji su poslati Radio Slobodna Evropa, za krivično djelo ‘falsifikovanje novca’, 2020. godine registrovano je 498 slučajeva, dok je samo u prvih šest mjeseci ove godine identifikovano 508 slučajeva, što pokazuje rast.
Policija Kosova nije dala više informacija o vrijednosti falsifikovanog novca, koji je oduzet tokom ovih operacija agencija za sprovođenje zakona.
Ali, tokom ove godine, u 24-časovnim izvještajima Policije Kosova, zabilježeni su brojni slučajevi falsifikovanja novca na Kosovu velike vrijednosti.
Samo u jednom slučaju, policiji je prijavila žena sa Kosova, službenica banke u ulici Bill Clinton, da je prilikom kontrole novca primjetila da su nepoznate osobe deponovale 23 novčanice, svaku u vrijednosti od 500 eura, a za koje se sumnja da su falsifikovane (23 × 500 = 11.500 eura).
U međuvremenu, ove nedjelje, Policije Kosova prijavila je zaplijenu 10 hiljada falsifikovanih američkih dolara.
Falsifikovani novac na štetu ekonomije
Cirkulisanje falsifikovanog novca, kaže Mejdi Bektashi, profesor ekonomije na Univerzitetu u Prištini, predstavlja rizik po ekonomiju bilo koje zemlje.Bektashi dodaje da je svaka država dužna da spriječi izdavanje falsifikovanog novca.
"Glavni efekat falsifikovanog novca je taj što stvara nepovjerenje među ljudima ako ova pojava poprimi veće razmjere. Drugi efekat na manjem obimu može povećati količinu novca u opticaju, što može indirektno uzrokovati povećanje prosječnog nivoa cijena. Drugi problem je što na tržištu postoji više novca koji ne izdaju institucije koje izdaju novac“, kaže Bektashi.
Tehnologija otkrivanja ovog falsifikovanog novca, dodaje profesor Bektashi, na visokom je nivou, jer različiti uređaji koje banke posjeduju jednostavno dokazuju falsifikovani novac.
"Nemoguće je da falsifikovani novac ima sve zaštite koje ima originalni novac“, dodao je Bektashi.
Kako se zaštititi od falsifikovanog novca
Centralna banka Kosova ukazuje na sigurnosne karakteristike novčanice od 5 eura, koja je novčanica koja se najviše falsifikuje na Kosovu.Euro novčanice se proizvode sa sofisticiranom tehnologijom štampanja.
One sadrže neke visokotehnološke bezbjednosne funkcije. Zbog toga se lako razlikuju od falsifikovanih.
CBK kaže da sve što treba da se uradi je "opipajte, pogledajte i pomjerite novčanicu“.
