Politički uticaj na Obavještajnu agenciju Kosova mogao bi imati negativnih posljedica po sigurnost u zemlji, upozoravaju neki analitičari.
Nedavna ostavka zamjenika šefa Obavještajne agencije Kosova Latifa Merovcija, nakon koje su u lokalnim medijima uslijedile špekulacije o profesionalnoj djelatnosti te agencije, postala je predmetom diskusija među stručnjacima.
Kosovski dnevnik Zëri objavio je u petak (22. marta) da je Merovci dao ostavku zbog neregularnosti u agenciji, "uglavnom onih vezanih za zapošljavanje osoblja na nezakonit način i drugih neregularnosti vezanih za pitanja javnih nabavki."
U tom listu također je objavljeno pismo koje je Merovci poslao Florinu Krasniqiju, šefu parlamentarne komisije koja vrši nadzor nad djelatnošću obavještajne agencije.
Krasniqi je izjavio da nema nikakvih detalja o djelatnosti agencije i razlozima Merovcijeve ostavke. Međutim, on je rekao da su politički uticaj na rad agencije i navodi po pitanju veza agencije s obavještajnom službom bivše Oslobodilačke vojske Kosova zabrinjavajući.
Ta agencija nije nikad službeno priznata kao obavještajna služba i zvanično je raspuštena 2008. godine. Obavještajna agencija Kosova formirana je 2008. godine, nakon što je Kosovo proglasilo nezavisnost.
"Lideri obavještajne službe Oslobodilačke vojske Kosova misle da mnogi od njenih 'agenata' i saradnika sad rade za Oslobodilačku agenciju Kosova," izjavio je Krasniqi.
"Mi imamo velik, neriješen problem koji je vezan za uspostavu istražne komisije za obavještajnu službu Oslobodilačke vojske Kosova koja ... je i dalje ilegalna organizacija," izjavio je Krasniqi.
"U cilju uspostave sigurnosti i garancija da agencija naše države radi u našem interesu, trebali bismo izvršiti istragu ... o tome koji su pojedinci vezani za ilegalne aktivnosti."
Prema riječima Belula Beqaja, profesora političkih nauka Univerziteta u Prištini, političke stranke, poput vladajuće LDK i opozicione Demokratske lige Kosova, imaju veze u toj novoj agenciji.
"Profesionalnost te agencije može imati posljedica po sigurnost na Kosovu. Ako se ona pretvori u instrument političkih stranaka, ona može postati generator nefunkcionalnih procesa na Kosovu," izjavio je Beqaj.
Kosovski analitičari smatraju da bi djelovanje te agencije trebalo biti transparentnije.
Seb Bytyci, izvršni direktor Instituta za balkansku politiku iz Prištine, izjavio je da, iako je rad agencije tajan, to ne znači da se ona ne može nadzirati. Parlamentarna komisija trebala bi odigrati snažnu ulogu u tom nadzoru, kaže on.
"Važno je imati nadzor nad obavještajnom agencijom ne samo od strane vlade, nego i od strane parlamenta, gdje su prisutne sve stranke," izjavio je Bytyci.
Betim Musliu, viši istraživač pri Pravnom institutu na Kosovu, izjavio je da bi agencija bolje funkcionisala kad bi civilni nadzor nad agencijom bio bolje regulisan.
"Manjak parlamentarnog nadzora nad tom agencijom rezultirao je time da krug odgovornosti nije zatvoren, čime se omogućava rad agencije zavisno od volje njenih lidera da rade ne zloupotrebljavajući svoja ovlaštenja," rekao je Musliu.
Prema najnovijem izvještaju čelnika agencije Bashkima Smakaja za parlamentarnu komisiju, agencija radi svoj posao i obavila je od svog osnivanja istragu protiv više od 1.600 državnih zvaničnika, i većina njih prošli su proces verifikacije.
Rad agencije od odlučne je važnosti za sigurnost Kosova i ima posebnu važnost za saradnju sa zemljama u regionu, izjavio je Krasniqi.
