Politička stabilnost i ukidanje sakcija EU prema Kosovu, glavni su izazovi tokom narednog perioda, smatra ekonomski stručnjak Safet Gërxhaliu. S druge strane politikolog Ognjen Gogić ukazuje da je 2024. godina za Kosovo predizborna godina i da u tom svijetlu treba posmatrati sve buduće događaje.
2023. bila je godina izazova i u političkom i ekonomskom pogledu, ističe ekonomski stručnjak Safet Gërxhaliu, ocjenjujući da su sankcije EU najgora stvar koja se desila Kosovu. On smatra da je politička stabilnost jedan od najvećih izazova sa kojim će se Kosovo suočiti tokom naredne godine.
„Mislim da emocionalno građani Kosova imaju dovoljno razloga da se misle šta se to događa, kako je moguće da danas države koje nemaju neki nivo demokratije su pod takvim mjerama, a da Kosovo bude jedna od tih država koja ima takve sankcije. Mislim da je jedan od najvećih izazova za sljedeću godinu kako postići političku stabilnost, kako normalizovati odnose sa Srbijom, kako ubediti EU da sankcije povuče, jer jednostavno bez stranih investicija uzaludno je misliti da ćemo imati ekonomski preporod", istakao je Gërxhaliu postavljajući pitanje: "A ko će od stranih brendova doći u jednoj državi u centru Evrope ili na Zapadnom Balkanu koja je pod mjerama EU?“.
Komentarišući zabranu uvoza srpske robe na Kosovo Gërxhaliu u izjavi za RTK2 ističe da, kada je ekonomija u pitanju, mora se razgovarati racionalno, bez emocija i politike.
"Ta šteta ne ide u prilog ne samo Kosovu, ne samo Srbiji, nego i cijelom Zapadnom Balkanu. Mi promovišemo u Evropi zajedničko regionalno tržište, promovišemo slobodu kretanja ljudi, kapitala, usluga i robe, ali se događaju takve barijere da jednostavno potvrđuju to da je Zapadni Balkan jedna crna rupa za ekonomski razvoj cijele Evrope. Evropljani se ne vole, njih spaja ekonomska saradnja, prema tome ovakve barijere treba što prije riješiti jer ne idu u prilog nikome“, naglasio je Gërxhaliu.
Međutim, politikolog Ognjen Gogić u izjavi za RTK2 ukazuje da je predstojeća godina za Kosovo predizborna godina i da upravo kroz tu činjenicu treba posmatrati sve buduće događaje.
„Osnovna stvar koju bi trebalo imati u vidu jeste da je 2024. za Kosovo predizborna, zato što već početkom 2025. godine Kosovu predstoje parlamentarni izbori, a onda na jesen i lokalni i u tom svijetlu treba posmatrati sve događaje. Vlada Kosova će verovatno određenim ekonomskim merama pokušati da ublaži ovo urušavanje životnog standarda koje se na Kosovu odvija zbog izuzetno visoke inflacije i to će biti osnovno ekonomsko pitanje“, rekao je Gogić.
Što se tiče bezbjednosne situacije Gogić ocjenjuje da sjever Kosova ostaje i dalje najveći izazov, a kada je dijalog Kosova i Srbije u pitanju, mišljenja je da od tog procesa ne treba mnogo očekivati.
„Kada je riječ o bezbjednosti najveći izazov i dalje ostaje sjever Kosova zato što još uvijek nije pronađeno održivo rješenje za taj institucionalni i bezbjednosni vakuum koji je tamo nastupio nakon što su lokalni Srbi na pustili institucije i moguće je da će izbijati nove krize tokom naredne godine na sjeveru Kosova u zavisnosti da li će to određenim političkim akterima odgovarati u nekom trenutku. Kada je riječ o dijalogu Kosova i Srbije, tu ne treba očekivati apsolutno ništa zbog toga što dok se u Beogradu završi proces formiranja nove vlasti, do tada će već i Kosovo, ali i EU i SAD krenuti na sopstvene izbore, tako da mi zapravo tokom naredne godine ni u jednom trenutku nećemo imati legitimne sagovornike sa tri strane koji će imati kapacitet da o bilo čemu pregovaraju“, tvrdi Gogić.
Bez dijaloga nema perspektive“, mišljenja je Safet Gërxhaliu koji smatra da i dijalog Kosova i Srbije treba nastaviti, ali i da je bitno uspotaviti dijalog centralnog i lokalnog nivoa vlasti na Kosovu, kao i dijalog između Vlade i opozicije. Dok Gogić vjeruje da je moguće da tokom 2024. godine dođe do napretka u rješavanju nekih tehničkih pitanja, ali da „nikakvih suštinskih dogovora i pomaka neće biti“.
„Mislim da emocionalno građani Kosova imaju dovoljno razloga da se misle šta se to događa, kako je moguće da danas države koje nemaju neki nivo demokratije su pod takvim mjerama, a da Kosovo bude jedna od tih država koja ima takve sankcije. Mislim da je jedan od najvećih izazova za sljedeću godinu kako postići političku stabilnost, kako normalizovati odnose sa Srbijom, kako ubediti EU da sankcije povuče, jer jednostavno bez stranih investicija uzaludno je misliti da ćemo imati ekonomski preporod", istakao je Gërxhaliu postavljajući pitanje: "A ko će od stranih brendova doći u jednoj državi u centru Evrope ili na Zapadnom Balkanu koja je pod mjerama EU?“.
Komentarišući zabranu uvoza srpske robe na Kosovo Gërxhaliu u izjavi za RTK2 ističe da, kada je ekonomija u pitanju, mora se razgovarati racionalno, bez emocija i politike.
"Ta šteta ne ide u prilog ne samo Kosovu, ne samo Srbiji, nego i cijelom Zapadnom Balkanu. Mi promovišemo u Evropi zajedničko regionalno tržište, promovišemo slobodu kretanja ljudi, kapitala, usluga i robe, ali se događaju takve barijere da jednostavno potvrđuju to da je Zapadni Balkan jedna crna rupa za ekonomski razvoj cijele Evrope. Evropljani se ne vole, njih spaja ekonomska saradnja, prema tome ovakve barijere treba što prije riješiti jer ne idu u prilog nikome“, naglasio je Gërxhaliu.
Međutim, politikolog Ognjen Gogić u izjavi za RTK2 ukazuje da je predstojeća godina za Kosovo predizborna godina i da upravo kroz tu činjenicu treba posmatrati sve buduće događaje.
„Osnovna stvar koju bi trebalo imati u vidu jeste da je 2024. za Kosovo predizborna, zato što već početkom 2025. godine Kosovu predstoje parlamentarni izbori, a onda na jesen i lokalni i u tom svijetlu treba posmatrati sve događaje. Vlada Kosova će verovatno određenim ekonomskim merama pokušati da ublaži ovo urušavanje životnog standarda koje se na Kosovu odvija zbog izuzetno visoke inflacije i to će biti osnovno ekonomsko pitanje“, rekao je Gogić.
Što se tiče bezbjednosne situacije Gogić ocjenjuje da sjever Kosova ostaje i dalje najveći izazov, a kada je dijalog Kosova i Srbije u pitanju, mišljenja je da od tog procesa ne treba mnogo očekivati.
„Kada je riječ o bezbjednosti najveći izazov i dalje ostaje sjever Kosova zato što još uvijek nije pronađeno održivo rješenje za taj institucionalni i bezbjednosni vakuum koji je tamo nastupio nakon što su lokalni Srbi na pustili institucije i moguće je da će izbijati nove krize tokom naredne godine na sjeveru Kosova u zavisnosti da li će to određenim političkim akterima odgovarati u nekom trenutku. Kada je riječ o dijalogu Kosova i Srbije, tu ne treba očekivati apsolutno ništa zbog toga što dok se u Beogradu završi proces formiranja nove vlasti, do tada će već i Kosovo, ali i EU i SAD krenuti na sopstvene izbore, tako da mi zapravo tokom naredne godine ni u jednom trenutku nećemo imati legitimne sagovornike sa tri strane koji će imati kapacitet da o bilo čemu pregovaraju“, tvrdi Gogić.
Bez dijaloga nema perspektive“, mišljenja je Safet Gërxhaliu koji smatra da i dijalog Kosova i Srbije treba nastaviti, ali i da je bitno uspotaviti dijalog centralnog i lokalnog nivoa vlasti na Kosovu, kao i dijalog između Vlade i opozicije. Dok Gogić vjeruje da je moguće da tokom 2024. godine dođe do napretka u rješavanju nekih tehničkih pitanja, ali da „nikakvih suštinskih dogovora i pomaka neće biti“.
