Razmjena oficira za vezu na liniji Beograd-Priština bila je 2013. praćena velikom medijskom pompom, budući da je time uspostavljen kanal komunikacije beogradskih i prištinskih vlasti, doduše, uz posredovanje Evropske unije, ali je danas djelokrug dužnosti tih funkcionera umnogome nepoznat, čak i zapadnim diplomatama i predstavnicima NVO zajednice na Kosovu.
I izvori bliski zvaničnom Beogradu i posmatrači političke scene kosovskih Albanaca navode nezvanično za Danas da se „malo zna“ o tome šta svakodnevno rade Dejan Pavićević i Jetish Jashari, koji su na čelu kancelarija u dva pomenuta grada.
„Dejan Pavićević se ne eksponira u javnosti, rijetko se oglašava izjavama. Takva tajnovitost i odgovara zvaničnom Beogradu jer naši ljudi, zapravo, i zaborave da postoji oficir za vezu u Prištini. Da se on više pojavljuje, to bi na neki način impliciralo defakto priznanje izvesnog oblika nezavisnosti Kosova“, objašnjava sagovornik Danasa.
Tvrdi se da Pavićević „korektno radi, i da je u proteklih osam godina stekao dovoljno iskustva, odnosno obučio se da obavlja osjetljivu i specifičnu misiju, ali da neka praktična pitanja, recimo, probleme sa kojima se suočavaju privrednici iz srpskih sredina na Kosovu, „teško da on može da riješi“. U tom kontekstu, izvor Danasa precizira: „Dešava se ponekad da i sam oficir za vezu Beograda ne može da pređe granični prelaz, odnosno granicu, i uđe na Kosovo bez problema.“
Prvi oficir za vezu Prištine u Beogradu bio je Lulzim Peci, koji se na takvoj poziciji zadržao svega nekoliko dana. Peci je ostavku podneo kako je naveo zbog neslaganja sa tadašnjim premijerom Hashimom Thaçijem.
„Razlog za ostavku su neslaganje i kritike premijera Hashima Thaçija zbog moje izjave za medije da će se odnosi između Republike Kosovo i Republike Srbije potpuno normalizovati kada Srbija prizna nezavisnost Kosova“, objasnio je on u junu 2013.
Pecija je „nasljedio“ Valdet Sadiku, dotadašnji ambasador Kosova u Hrvatskoj. Portal BBC na srpskom jeziku svojevremeno je objavio da je iza njegovog radnog stola „u kancelariji u jednom od hodnika sjedišta Delegacije EU“ u Beogradu stajala zastava Kosova, a na zidu visile slike tadašnjeg predsjednika Kosova Hashima Thaçija i uramljene Deklaracije o nezavisnosti Kosova.
Valdet Sadiku je „odslužio“ petogodišnji mandat u Beogradu. U martu ove godine imenovan je za otpravnika poslova u ambasadi Kosova u Sjedinjenim Državama. Portal Nova.rs je preneo da je Ministarstvo spoljnih poslova Kosova tim povodom objavilo: „Uzimajući u obzir diplomatske okolnosti u kojima se nalazi Kosovo i značaj koji za nas imaju Sjedinjene Američke Države, i s obzirom na to da je ambasadorka Vlora Çitaku završila svoj mandat u Vašingtonu, ministarka Meliza Haradinaj Stubla, oslanjajući se na važeći zakon, donela je odluku da pošalje ambasadora Valdeta Sadikua, u svojstvu otpravnika poslova, privremeno u Vašington, kako ne bi ostalo upražnjeno mjesto ambasadora na najvažnijem mjestu za Kosovo.“
Aktuelni oficir za vezu Prištine u Beogradu je Jetish Jashari, koji se još ređe pojavljuje u javnosti od Sadikua. Među rijetkim medijskim objavama o njemu nalazi se vijest iz februara ove godine, objavljena na portalu „Bujanovačke“, o njegovom susretu sa predsjednikom opštine Bujanovac Nagipom Arifijem. Kako je naveo taj sajt oni su razgovarali o „podršci Republike Kosovo građanima bujanovačke opštine“.
Ocjenjujući položaj i dužnosti oficira za vezu, Miodrag Miki Marinković, programski direktor NVO Aktiv iz Sjeverne Mitrovice, navodi:
„Meni se čini da je ideja razmjena officira za vezu između Prištine i Beograda, čiji je zvanični mandat bio nadgledanje implementacije sporazuma potpisanih u Briselu, doživjela sudbinu samog procesa. Dakle od jednog vrlo ambicioznog, angažovanog početka 2013 godine, došlo je do njegovog potpunog obesmišljavanja usljed zastoja u pregovorima, različitih tumačenja postignutih sporazuma, pa na kraju i same pojave ideje o razgraničenju, koja je čitav Briselski sporazum stavila ad akta.“
„Jednostavno, prekidom pregovora, nije više bilo posla za njih. Te kancelarije su opstajale insistiranjem Evropske unije, koje je takvu razmjenu vladinih zvaničnika tumačila kao embrion uspostavljanja diplomatskih odnosa između Srbije i Kosova, te jednim od rijetkih uspjeha čitavog procesa. Takvim su je videli i zvaničnici u Pristini, tačnije sami oficiri za vezu sa Kosova, koji su u medijskim izvještajima isticali da bez obzira kako je njihov zvanični naziv, njihov mandat je da obavljaju poslove ambasadora“, precizira Marinković.
Prema mišljenju Ognjena Gogića, politikologa iz Sjeverne Mitrovice, oficiri za vezu su „izgubili značaj“.
„U vrijeme kada su započeli briselski pregovori 2011. godine, Beograd je bio veoma pažljiv da ne daje povod da se bilo šta protumači kao čin implicitnog priznanja Kosova. Veoma se vodilo računa o tome ko se s kim sastaje, na koji način je Kosovo predstavljeno na susretima, upravo zato da se ne bi neki potez protumačio kao da Srbija tretira Kosovo kao ravnopravan entitet. Takav pristup se odražavao i na međusobnu komunikaciju. Kada su imenovani oficiri za vezu, to je bila velika prekretnica jer je značilo da se uspostavlja novi kanal komunikacije. To je samo po sebi bilo važno za proces, ali se i čekalo na grešku“, precizira on.
Sagovornik Danasa ističe da su tokom godina, međutim, odnosi između Beograda i Prištine podignuti na viši nivo.
„Do susreta je dolazilo na nivou predsjednika i premijera, tako da su oficiri za vezu potpuno pali u drugi plan. Oni faktički više nisu ni potrebni, niti se njihovim postupcima može pripisati neka posebna težina“, smatra Gogić.
Izvor: Danas.rs
Kancelarije u prostorijama Unije
Prema zvaničnim podacima, osnovne dužnosti oficira za vezu odnose na olakšavanje primjene dosad postignutih briselskih sporazuma. Njihove kancelarije smeštene su u prostorijama Delegacije EU u Beogradu i Prištini. Kako za Danas objašnjava diplomata iz zapadnih krugova: „Oba oficira za vezu ne pričaju čak ni u privatnim krugovima čime se svakodnevno bave.“„Dejan Pavićević se ne eksponira u javnosti, rijetko se oglašava izjavama. Takva tajnovitost i odgovara zvaničnom Beogradu jer naši ljudi, zapravo, i zaborave da postoji oficir za vezu u Prištini. Da se on više pojavljuje, to bi na neki način impliciralo defakto priznanje izvesnog oblika nezavisnosti Kosova“, objašnjava sagovornik Danasa.
Tvrdi se da Pavićević „korektno radi, i da je u proteklih osam godina stekao dovoljno iskustva, odnosno obučio se da obavlja osjetljivu i specifičnu misiju, ali da neka praktična pitanja, recimo, probleme sa kojima se suočavaju privrednici iz srpskih sredina na Kosovu, „teško da on može da riješi“. U tom kontekstu, izvor Danasa precizira: „Dešava se ponekad da i sam oficir za vezu Beograda ne može da pređe granični prelaz, odnosno granicu, i uđe na Kosovo bez problema.“
Česti pritisci
Kako saznaje Danas, „Dejan Pavićević se suočava u radu sa čestim pritiscima i ima stalno obezbjeđenje Kfora“. Zanimljivo je da je on od 2013. neprestano na dužnosti oficira za vezu, dok je Priština u proteklih osam godina „izmjenjala“ tri ličnosti na toj poziciji u Beogradu. Prema nezvaničnim informacijama, glavni razlozi za toliki opstanak Pavićevića na funkciji jesu „njegova reputacija pouzdanog čovjeka i činjenica da nije lako naći nekoga ko bi rado otišao u Prištinu“.Prvi oficir za vezu Prištine u Beogradu bio je Lulzim Peci, koji se na takvoj poziciji zadržao svega nekoliko dana. Peci je ostavku podneo kako je naveo zbog neslaganja sa tadašnjim premijerom Hashimom Thaçijem.
„Razlog za ostavku su neslaganje i kritike premijera Hashima Thaçija zbog moje izjave za medije da će se odnosi između Republike Kosovo i Republike Srbije potpuno normalizovati kada Srbija prizna nezavisnost Kosova“, objasnio je on u junu 2013.
Pecija je „nasljedio“ Valdet Sadiku, dotadašnji ambasador Kosova u Hrvatskoj. Portal BBC na srpskom jeziku svojevremeno je objavio da je iza njegovog radnog stola „u kancelariji u jednom od hodnika sjedišta Delegacije EU“ u Beogradu stajala zastava Kosova, a na zidu visile slike tadašnjeg predsjednika Kosova Hashima Thaçija i uramljene Deklaracije o nezavisnosti Kosova.
„Ja jesam ambasador“
U ljeto 2018. on je za pomenuti medij izjavio: „Moj službeni naziv je oficir za vezu. Želimo biti korektni – mi smo potpisali taj sporazum. Pa i na sajtu Ministarstva spoljnih poslova Kosova stoji Kancelarija za vezu. Ali, ja jesam ambasador.“Valdet Sadiku je „odslužio“ petogodišnji mandat u Beogradu. U martu ove godine imenovan je za otpravnika poslova u ambasadi Kosova u Sjedinjenim Državama. Portal Nova.rs je preneo da je Ministarstvo spoljnih poslova Kosova tim povodom objavilo: „Uzimajući u obzir diplomatske okolnosti u kojima se nalazi Kosovo i značaj koji za nas imaju Sjedinjene Američke Države, i s obzirom na to da je ambasadorka Vlora Çitaku završila svoj mandat u Vašingtonu, ministarka Meliza Haradinaj Stubla, oslanjajući se na važeći zakon, donela je odluku da pošalje ambasadora Valdeta Sadikua, u svojstvu otpravnika poslova, privremeno u Vašington, kako ne bi ostalo upražnjeno mjesto ambasadora na najvažnijem mjestu za Kosovo.“
Aktuelni oficir za vezu Prištine u Beogradu je Jetish Jashari, koji se još ređe pojavljuje u javnosti od Sadikua. Među rijetkim medijskim objavama o njemu nalazi se vijest iz februara ove godine, objavljena na portalu „Bujanovačke“, o njegovom susretu sa predsjednikom opštine Bujanovac Nagipom Arifijem. Kako je naveo taj sajt oni su razgovarali o „podršci Republike Kosovo građanima bujanovačke opštine“.
Marinković: Embrion uspostavljanja diplomatskih odnosa
Ocjenjujući položaj i dužnosti oficira za vezu, Miodrag Miki Marinković, programski direktor NVO Aktiv iz Sjeverne Mitrovice, navodi:„Meni se čini da je ideja razmjena officira za vezu između Prištine i Beograda, čiji je zvanični mandat bio nadgledanje implementacije sporazuma potpisanih u Briselu, doživjela sudbinu samog procesa. Dakle od jednog vrlo ambicioznog, angažovanog početka 2013 godine, došlo je do njegovog potpunog obesmišljavanja usljed zastoja u pregovorima, različitih tumačenja postignutih sporazuma, pa na kraju i same pojave ideje o razgraničenju, koja je čitav Briselski sporazum stavila ad akta.“
„Jednostavno, prekidom pregovora, nije više bilo posla za njih. Te kancelarije su opstajale insistiranjem Evropske unije, koje je takvu razmjenu vladinih zvaničnika tumačila kao embrion uspostavljanja diplomatskih odnosa između Srbije i Kosova, te jednim od rijetkih uspjeha čitavog procesa. Takvim su je videli i zvaničnici u Pristini, tačnije sami oficiri za vezu sa Kosova, koji su u medijskim izvještajima isticali da bez obzira kako je njihov zvanični naziv, njihov mandat je da obavljaju poslove ambasadora“, precizira Marinković.
Gogić: Funkcija bez posebne težine
Prema mišljenju Ognjena Gogića, politikologa iz Sjeverne Mitrovice, oficiri za vezu su „izgubili značaj“.„U vrijeme kada su započeli briselski pregovori 2011. godine, Beograd je bio veoma pažljiv da ne daje povod da se bilo šta protumači kao čin implicitnog priznanja Kosova. Veoma se vodilo računa o tome ko se s kim sastaje, na koji način je Kosovo predstavljeno na susretima, upravo zato da se ne bi neki potez protumačio kao da Srbija tretira Kosovo kao ravnopravan entitet. Takav pristup se odražavao i na međusobnu komunikaciju. Kada su imenovani oficiri za vezu, to je bila velika prekretnica jer je značilo da se uspostavlja novi kanal komunikacije. To je samo po sebi bilo važno za proces, ali se i čekalo na grešku“, precizira on.
Sagovornik Danasa ističe da su tokom godina, međutim, odnosi između Beograda i Prištine podignuti na viši nivo.
„Do susreta je dolazilo na nivou predsjednika i premijera, tako da su oficiri za vezu potpuno pali u drugi plan. Oni faktički više nisu ni potrebni, niti se njihovim postupcima može pripisati neka posebna težina“, smatra Gogić.
Izvor: Danas.rs
