Politički analitičar i publicista Shkelzen Maliqi za Kosovo Onlajn ocjenjuje da bi osnivanjem "mini Balkanske unije" došlo do normalizacije odnosa Kosova i Srbije, kojim bi se istovremeno stvorili i uslovi da se cio region Zapadnog Balkana uključi u Evopsku uniju, ističući ravnopravnost tih zemalja u stvaranju saveza.
Maliqi je na taj način prokomentarisao izjavu bivšeg diplomate na Balkanu i profesora na Univerzitetu Kembridž Timothyja Lessa da bi region Zapadnog Balkana za vrijeme mandata predsjednika SAD Josepha Bidena mogao da postane novi multietnički entitet sastavljen od "šest država", usko povezan sa EU, i nazvao ga Eugoslavija, na čijem bi čelu bio Beograd.
“Ima nešto što navodi na takvu mogućnost, ali tu uopšte ne bih spominjao Jugoslaviju, jer će to biti neko evropsko rješenje za Zapadni Balkan. Sama ta ideja onoga što se popularno naziva mini-Šengen ili neka ekonomska kooperacija šest zemalja Zapadnog Balkana je nekakva realna perspektiva koja može da dodnese rješenje za ovu složenu situaciju koju imamo dugi niz godina i koja sprečava da se sigurnost u regionu uspostavi na nekim stabilnijim osnovama”, kaže Maliqi.
Maliqi ukazuje da Beograd može da igra važnu ekonomsku ulogu, kao što je Njemačka ima u Evropskoj uniji, ali neće moći da bude centar ili da se cio taj projekat shvata kao nekakva vrsta proširene Srbije odnosno Jugoslavije. Prema njegovom mišljenju taj savez će u osnovi biti projekat kojim bi se na miran, evropski način riješilo srpsko-albansko pitanje, a u okviru toga i pitanje Bosne i Hercegovine, Sjeverne Makedonije.
“Mislim da nije tačno da je vizija da Srbija treba da preuzme neku vodeću ulogu, to neće biti slučaj ili će biti neka vrsta dualizama ili trializma. Postoje tri faktora koji će omogućiti da se ova vizija ostvari, a to je neka vrsta alijanse ili saveza između Beograda, odnosno između Srba i Albanaca, jer će oni biti dvije glavne formacije u etničkom smislu koji će održavati taj savez. S tim što po mom mišljenju centar neće biti Beograd već Skoplje, odnosno Sjeverna Makedonija koja će na neki način predstavljati tu treću dimenziju ovog saveza”, ističe Maliqi.
On smatra da Srbija treba da prizna realnost na terenu i normalizuju odnose sa susjedima i da dođe do srpsko-albanskog pomirenja jer bez toga nema mira u regionu.
“Moje mišljenje je da neće zadovoljiti Srbiju nego Srbe, ako bi oni htjeli da žive u nekoj uniji gdje su svi Srbi obuhvaćeni, manje više kao što su bili u Jugoslaviji, jer je ona na neki način bila najbolji okvir za rješavanje srpskog pitanja. Ovo sada je neka vrsta evropskog rješenja gdje oni ne mogu da igraju ulogu hegemona, nego treba da prihvate realnost, da priznaju Kosovo, ali i da žive u formaciji sa otvorenim granicama i formulama na kojima se zasniva EU, kako bi u nekoj bliskoj budućnosti cio ovaj region postao njen dio po evropskim principima”, objašnjava Maliqi.
Na pitanje da li očekuje da novi predsjednik Sjedinjenih Američkih Država Joseph Biden uspostavi novu politiku prema Kosovu i Srbiji, Maliqi odgovara da Vašingtonski sporazum i osnivanje mini-Šengena predstavljaju jedini način za normalizaciju odnosa i da je cilj svake američke administracije da se na Zapadnom Balkanu normalizuju odnosi, a jedini način za to je ekonomska saradnja.
“Ne vjerujem da može da uspostavi novu politiku, ali ovi principi o kojima razgovaramo afirmišu tu ideju, insistiranje ne ekonomskim i na nekim političkim rješenjima, na uspostavljanju dobrosusjedskih odnosa i uzajamnog priznanja svih zemalja u ovom užem regionu Balkana. To podrazumjeva priznanje nezavisnosti Kosova, uz te otvorene granice i saradnju, i za sada nema alternativu. Druge opcije koje smo ranije imali nisu donele uspjeha, sada treba sačekati i vidjeti šta će Biden uraditi, ali američka politika ne samo za vrijeme Trumpa, radi na tome da ove zemlje regiona na neki način postanu normalne demokratije”, zaključuje Maliqi.
Izvor: Kosovo Online
“Ima nešto što navodi na takvu mogućnost, ali tu uopšte ne bih spominjao Jugoslaviju, jer će to biti neko evropsko rješenje za Zapadni Balkan. Sama ta ideja onoga što se popularno naziva mini-Šengen ili neka ekonomska kooperacija šest zemalja Zapadnog Balkana je nekakva realna perspektiva koja može da dodnese rješenje za ovu složenu situaciju koju imamo dugi niz godina i koja sprečava da se sigurnost u regionu uspostavi na nekim stabilnijim osnovama”, kaže Maliqi.
Uloga Srbije kao Njemačka u EU
Maliqi ukazuje da Beograd može da igra važnu ekonomsku ulogu, kao što je Njemačka ima u Evropskoj uniji, ali neće moći da bude centar ili da se cio taj projekat shvata kao nekakva vrsta proširene Srbije odnosno Jugoslavije. Prema njegovom mišljenju taj savez će u osnovi biti projekat kojim bi se na miran, evropski način riješilo srpsko-albansko pitanje, a u okviru toga i pitanje Bosne i Hercegovine, Sjeverne Makedonije.
“Mislim da nije tačno da je vizija da Srbija treba da preuzme neku vodeću ulogu, to neće biti slučaj ili će biti neka vrsta dualizama ili trializma. Postoje tri faktora koji će omogućiti da se ova vizija ostvari, a to je neka vrsta alijanse ili saveza između Beograda, odnosno između Srba i Albanaca, jer će oni biti dvije glavne formacije u etničkom smislu koji će održavati taj savez. S tim što po mom mišljenju centar neće biti Beograd već Skoplje, odnosno Sjeverna Makedonija koja će na neki način predstavljati tu treću dimenziju ovog saveza”, ističe Maliqi.
On smatra da Srbija treba da prizna realnost na terenu i normalizuju odnose sa susjedima i da dođe do srpsko-albanskog pomirenja jer bez toga nema mira u regionu.
“Moje mišljenje je da neće zadovoljiti Srbiju nego Srbe, ako bi oni htjeli da žive u nekoj uniji gdje su svi Srbi obuhvaćeni, manje više kao što su bili u Jugoslaviji, jer je ona na neki način bila najbolji okvir za rješavanje srpskog pitanja. Ovo sada je neka vrsta evropskog rješenja gdje oni ne mogu da igraju ulogu hegemona, nego treba da prihvate realnost, da priznaju Kosovo, ali i da žive u formaciji sa otvorenim granicama i formulama na kojima se zasniva EU, kako bi u nekoj bliskoj budućnosti cio ovaj region postao njen dio po evropskim principima”, objašnjava Maliqi.
Biden će nastaviti s politikom Vašingtonskog sporazuma
Na pitanje da li očekuje da novi predsjednik Sjedinjenih Američkih Država Joseph Biden uspostavi novu politiku prema Kosovu i Srbiji, Maliqi odgovara da Vašingtonski sporazum i osnivanje mini-Šengena predstavljaju jedini način za normalizaciju odnosa i da je cilj svake američke administracije da se na Zapadnom Balkanu normalizuju odnosi, a jedini način za to je ekonomska saradnja.
“Ne vjerujem da može da uspostavi novu politiku, ali ovi principi o kojima razgovaramo afirmišu tu ideju, insistiranje ne ekonomskim i na nekim političkim rješenjima, na uspostavljanju dobrosusjedskih odnosa i uzajamnog priznanja svih zemalja u ovom užem regionu Balkana. To podrazumjeva priznanje nezavisnosti Kosova, uz te otvorene granice i saradnju, i za sada nema alternativu. Druge opcije koje smo ranije imali nisu donele uspjeha, sada treba sačekati i vidjeti šta će Biden uraditi, ali američka politika ne samo za vrijeme Trumpa, radi na tome da ove zemlje regiona na neki način postanu normalne demokratije”, zaključuje Maliqi.
Izvor: Kosovo Online
