Premijer Kosova Albin Kurti i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić prihvatili su 27. februara u Briselu prijedlog Evropske unije pod nazivom „Sporazum o normalizaciji Kosovo-Srbija”.
Sporazum – za koji se pripremaju od jeseni 2022. godine, pokriva mnoge aspekte u odnosima dvije zemlje – još nije potpisan, ali ga je Evropska unija zvanično objavila.
Neke od njegovih tačaka su vrijedne pomena.
Visoki zvaničnik EU, blizak ovim dešavanjima, rekao je za RSE da tekst nema validnost bez aneksa, koji se očekuje da strane pripreme prije svog sljedećeg sastanka, koji će biti održan u Ohridu u Sjevernoj Makedoniji, 18. marta.
Sporazum je u suštini produžetak sporazuma postignutog u Briselu 2013. godine između Kosova i Srbije, koji je predviđao normalizaciju odnosa, nakon što je Kosovo proglasilo nezavisnost 2008. godine.
Kosovo, Srbija i EU pokušavaju da ažuriraju sporazum od prije deceniju, da otključaju put ka evropskim integracijama, bez zvanične obaveze prema Beogradu da prizna nezavisnost Kosova – bar za sada.
Iako je Srbija počela pregovore sa EU godinu dana nakon Briselskog sporazuma, odnosno 2014. godine, do sada je usaglasila svoju politiku sa EU u samo dvije oblasti, od ukupno 34.
I dok pet zemalja EU još uvijek ne priznaje nezavisnost Kosova, ova država ostaje jedina na Zapadnom Balkanu koja nije kandidat za članstvo u EU, a njen zahtjev, podnet prošle godine, još nije ozbiljno razmatran u evropskom bloku.
To znači da Kosovo ne može ni da počne da radi na harmonizaciji politika.
Drugi važni aspekti
Jedna od najvažnijih tačaka sporazuma iz 2013. godine je stvaranje Zajednice opština sa srpskom većinom na Kosovu.
Premijer Kurti je dobar dio svog političkog uspjeha izgradio na odbijanju osnivanja ovog udruženja, tvrdeći da bi takva struktura stvorila probleme slične onima u Bosni i Hercegovini, gdje etnički fokusirani entiteti sprovode reforme, što je teško izvodljivo.
U sadašnjem sporazumu se Zajednica ne pominje doslovno, ali se navodi da „Beograd i Priština moraju da garantuju odgovarajući nivo samoupravljanja za srpsku zajednicu na Kosovu i mogućnost pružanja usluga u određenim oblastima, uključujući pružanje finansijske podrške Srbije i direktan kanal komunikacije srpske zajednice sa Vladom Kosova“.
Pitanje je da li takav dvosmislen jezik može da funkcioniše.
Od objavljivanja posljednjeg dokumenta, Vučić je insistirao da nikada neće priznati nezavisnost Kosova, niti će prihvatiti da ono uđe u Ujedinjene nacije.
Međutim, ovakav stav je u suprotnosti sa tačkama novog sporazuma, posebno sa tačkom 4, koja pojašnjava da se „Srbija neće protiviti članstvu Kosova ni u jednoj međunarodnoj organizaciji”.
Pravi test napretka mogao bi biti predstavljen strankama ovog proljeća.
Neke od njegovih tačaka su vrijedne pomena.
Visoki zvaničnik EU, blizak ovim dešavanjima, rekao je za RSE da tekst nema validnost bez aneksa, koji se očekuje da strane pripreme prije svog sljedećeg sastanka, koji će biti održan u Ohridu u Sjevernoj Makedoniji, 18. marta.
Sporazum je u suštini produžetak sporazuma postignutog u Briselu 2013. godine između Kosova i Srbije, koji je predviđao normalizaciju odnosa, nakon što je Kosovo proglasilo nezavisnost 2008. godine.
Kosovo, Srbija i EU pokušavaju da ažuriraju sporazum od prije deceniju, da otključaju put ka evropskim integracijama, bez zvanične obaveze prema Beogradu da prizna nezavisnost Kosova – bar za sada.
Iako je Srbija počela pregovore sa EU godinu dana nakon Briselskog sporazuma, odnosno 2014. godine, do sada je usaglasila svoju politiku sa EU u samo dvije oblasti, od ukupno 34.
I dok pet zemalja EU još uvijek ne priznaje nezavisnost Kosova, ova država ostaje jedina na Zapadnom Balkanu koja nije kandidat za članstvo u EU, a njen zahtjev, podnet prošle godine, još nije ozbiljno razmatran u evropskom bloku.
To znači da Kosovo ne može ni da počne da radi na harmonizaciji politika.
Drugi važni aspekti
Jedna od najvažnijih tačaka sporazuma iz 2013. godine je stvaranje Zajednice opština sa srpskom većinom na Kosovu.
Premijer Kurti je dobar dio svog političkog uspjeha izgradio na odbijanju osnivanja ovog udruženja, tvrdeći da bi takva struktura stvorila probleme slične onima u Bosni i Hercegovini, gdje etnički fokusirani entiteti sprovode reforme, što je teško izvodljivo.
U sadašnjem sporazumu se Zajednica ne pominje doslovno, ali se navodi da „Beograd i Priština moraju da garantuju odgovarajući nivo samoupravljanja za srpsku zajednicu na Kosovu i mogućnost pružanja usluga u određenim oblastima, uključujući pružanje finansijske podrške Srbije i direktan kanal komunikacije srpske zajednice sa Vladom Kosova“.
Pitanje je da li takav dvosmislen jezik može da funkcioniše.
Od objavljivanja posljednjeg dokumenta, Vučić je insistirao da nikada neće priznati nezavisnost Kosova, niti će prihvatiti da ono uđe u Ujedinjene nacije.
Međutim, ovakav stav je u suprotnosti sa tačkama novog sporazuma, posebno sa tačkom 4, koja pojašnjava da se „Srbija neće protiviti članstvu Kosova ni u jednoj međunarodnoj organizaciji”.
Pravi test napretka mogao bi biti predstavljen strankama ovog proljeća.
