Politički analitičar Azem Vllasi smatra da ni predstavnici Srbije ni Kosova nisu zainteresovani da se postigne konačan sporazum kojim bi normalizovali odnose, koji su po njegovoj ocjeni na najnižoj tački.
U intervju za agenciju Beta on ocjenjuje da su odnosi Kosova i Srbije nenormalni, moguće i na najnižoj tački od kada su počeli razgovori u Briselu o normalizaciji međusobnih odnosa.
„Na početku razgovora bilo je entuzijazma da će proces ići naprijed, da će doći do pomirenja, da se približavamo nekom finalnom sporazumu, sada izgleda da smo daleko od toga. Obe strane su stale na pozicijama koje više zamagljuju i otežavaju perspektivu razgovora o normalizaciji odnosa u Briselu, nego što je približavaju“, kazao je Vllasi.
On na srpskoj strani vidi problem, jer kako je rekao, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić stalno ponavlja da Srbija nikada neće priznati Kosovo, a ne zna se šta će se smatrati normalizacijom ako nema međusobnog priznanja.
Po riječima Vllasija, Vučić se takođe navodno zalaže za neko kompromisno rješenje gdje bi po njegovim navodima svaka strana, i ne kaže konkretno ‘i Srbija i Kosovo’ – dobila nešto, umjesto da kako predsjednik Srbije još ističe albanska strana dobije sve, a pritom ne kaže na kakav to kompromis misli.
Vllasi konstatuje da obe strane iz različitih razloga i motiva ne žure mnogo u procesu dijaloga niti do ostvarivanja nekog finalnog sporazuma.
„Kosovska strana zato što je sada na vlasti Vlada koja mora da riješava druge unutrašnje probleme, a i inače po pozicijama koje ima vidi da je finale razgovora daleko pa prema tome ne žuri da ne bi pravila neke greške i opoziciji na Kosovu dala argumenata da je kritikuje“, rekao je Vllasi i dodao da je ova vlast bila radikalna po pitanju dijaloga i da sada ne sme odmah da se „spusti na teren real politike“.
Prema njemu na srpskoj strani je problem i Srbiji se još manje žuri u dijalogu, najprije zbog izbora koje ima u aprilu.
„Da bi pridobio glasačko tijelo u Srbiji Vučić i oni oko njega još će više radikalizovati pozicije u smislu ‘ne damo Kosovo, to je lažna država, to je južna srpska pokrajina koju Srbija nikada neće priznati’, tako da su pozicije udaljene svaka iz svojih motiva i razloga ne žuri da se brže okonča dijalog sa finalnim sporazumom“, kazao je Vllasi.
Govoreći o mogućem kompromisu Vllasi kaže da bi se po ponašanju prema Kosovu ali i Bosni i Hercegovini (BiH) reklo da Vučić pod kompromisom ne podrazumijeva mijenjanje granica nego je cilj da se u BiH stvori neki specijalni status RS (entitet u BiH) u ime Dejtonskih aranžmana, tako što se ne bi dirale granice BiH ali da se stvori neki specijalni status koji će imati direktne veze sa Srbijom, a na Kosovu, ako je moguće neka vrsta specijalnog statusa za sjever Kosova.
Vllasi je rekao da su događaji oko reciprociteta za registarske tablice još jednom pokazali da Srbija ne može da krši granični režim Kosova, granica je tamo gdje je po Rezoluciji 1244, ali da je cilj da na sjeveru osigura jednu vrstu specijalnog statusa gdje neće imati pristupa nijedan segment kosovske vlasti i države, i pored toga formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom koja će biti na direktnoj vezi sa Srbijom, a što manje sa kosovskim vlastima.
Prema njegovim riječima za stvaranje ZSO nisu potrebne ustavne promjene koje pominju neki međunarodni zvaničnici, ali Vllasi smatra da su protivljenja tome narasla zbog zloupotreba pozicije RS i problema koje ona stvara državi BiH.
„ZSO se smatra imitacijom u malom tog entiteta kroz naziv Zajednica opština sa srpskom većinom i toliko insistiranje Srbije da se baš formira baš ta zajednica razotkriva prave namjere Srbije, a ne to što bi to bio jedan novi mehanizam za značajnije poboljšanje položaja Srba na Kosovu“.
On smatra interesantnom ideju i moguće riješenje da se u statutu ZSO, ako ona bude formirana, u njenoj skupštini obezbjedi dvostruka većina u odlučivanju o pitanjima od državnog interesa Kosova i da odbornici iz redova Albanaca i drugih zajednica imaju pravo da stave veto na sve odluke koje smatraju da su protiv državnog interesa Kosova.
„To je jedan od mehanizama da Srbija ne zloupotrebi tu zajednicu, da se razne odluke napišu u Beogradu pa da se tu usvajaju, znači to je jedna ideja da se spreči bosnizacija Kosova“, rekao je Vllasi.
Dodao je da je to tim prije moguće što je u Ustavu Kosova ugrađen član koji kaže da bitna pitanja koja se tiču države Kosovo treba da izglasa dvije trećine poslanika, ali i dvotrećinska većina poslanika manjinskih zajednica parlamenta.
„Zašto isti mehanizam ne bi bio upotrebljen i za Zajednicu opština sa srpskom većinom, pošto u tim opštinama ima Albanaca i drugih i zašto oni ne bi imali pravo da se ne saglase sa odlukama koje su protivne interesima Kosova“, upitao je Vllasi navodeći član Ustava Kosova kojim je obezbjeđena zaštita.
„Na početku razgovora bilo je entuzijazma da će proces ići naprijed, da će doći do pomirenja, da se približavamo nekom finalnom sporazumu, sada izgleda da smo daleko od toga. Obe strane su stale na pozicijama koje više zamagljuju i otežavaju perspektivu razgovora o normalizaciji odnosa u Briselu, nego što je približavaju“, kazao je Vllasi.
On na srpskoj strani vidi problem, jer kako je rekao, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić stalno ponavlja da Srbija nikada neće priznati Kosovo, a ne zna se šta će se smatrati normalizacijom ako nema međusobnog priznanja.
Po riječima Vllasija, Vučić se takođe navodno zalaže za neko kompromisno rješenje gdje bi po njegovim navodima svaka strana, i ne kaže konkretno ‘i Srbija i Kosovo’ – dobila nešto, umjesto da kako predsjednik Srbije još ističe albanska strana dobije sve, a pritom ne kaže na kakav to kompromis misli.
Vllasi konstatuje da obe strane iz različitih razloga i motiva ne žure mnogo u procesu dijaloga niti do ostvarivanja nekog finalnog sporazuma.
„Kosovska strana zato što je sada na vlasti Vlada koja mora da riješava druge unutrašnje probleme, a i inače po pozicijama koje ima vidi da je finale razgovora daleko pa prema tome ne žuri da ne bi pravila neke greške i opoziciji na Kosovu dala argumenata da je kritikuje“, rekao je Vllasi i dodao da je ova vlast bila radikalna po pitanju dijaloga i da sada ne sme odmah da se „spusti na teren real politike“.
Prema njemu na srpskoj strani je problem i Srbiji se još manje žuri u dijalogu, najprije zbog izbora koje ima u aprilu.
„Da bi pridobio glasačko tijelo u Srbiji Vučić i oni oko njega još će više radikalizovati pozicije u smislu ‘ne damo Kosovo, to je lažna država, to je južna srpska pokrajina koju Srbija nikada neće priznati’, tako da su pozicije udaljene svaka iz svojih motiva i razloga ne žuri da se brže okonča dijalog sa finalnim sporazumom“, kazao je Vllasi.
Govoreći o mogućem kompromisu Vllasi kaže da bi se po ponašanju prema Kosovu ali i Bosni i Hercegovini (BiH) reklo da Vučić pod kompromisom ne podrazumijeva mijenjanje granica nego je cilj da se u BiH stvori neki specijalni status RS (entitet u BiH) u ime Dejtonskih aranžmana, tako što se ne bi dirale granice BiH ali da se stvori neki specijalni status koji će imati direktne veze sa Srbijom, a na Kosovu, ako je moguće neka vrsta specijalnog statusa za sjever Kosova.
Vllasi je rekao da su događaji oko reciprociteta za registarske tablice još jednom pokazali da Srbija ne može da krši granični režim Kosova, granica je tamo gdje je po Rezoluciji 1244, ali da je cilj da na sjeveru osigura jednu vrstu specijalnog statusa gdje neće imati pristupa nijedan segment kosovske vlasti i države, i pored toga formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom koja će biti na direktnoj vezi sa Srbijom, a što manje sa kosovskim vlastima.
Prema njegovim riječima za stvaranje ZSO nisu potrebne ustavne promjene koje pominju neki međunarodni zvaničnici, ali Vllasi smatra da su protivljenja tome narasla zbog zloupotreba pozicije RS i problema koje ona stvara državi BiH.
„ZSO se smatra imitacijom u malom tog entiteta kroz naziv Zajednica opština sa srpskom većinom i toliko insistiranje Srbije da se baš formira baš ta zajednica razotkriva prave namjere Srbije, a ne to što bi to bio jedan novi mehanizam za značajnije poboljšanje položaja Srba na Kosovu“.
On smatra interesantnom ideju i moguće riješenje da se u statutu ZSO, ako ona bude formirana, u njenoj skupštini obezbjedi dvostruka većina u odlučivanju o pitanjima od državnog interesa Kosova i da odbornici iz redova Albanaca i drugih zajednica imaju pravo da stave veto na sve odluke koje smatraju da su protiv državnog interesa Kosova.
„To je jedan od mehanizama da Srbija ne zloupotrebi tu zajednicu, da se razne odluke napišu u Beogradu pa da se tu usvajaju, znači to je jedna ideja da se spreči bosnizacija Kosova“, rekao je Vllasi.
Dodao je da je to tim prije moguće što je u Ustavu Kosova ugrađen član koji kaže da bitna pitanja koja se tiču države Kosovo treba da izglasa dvije trećine poslanika, ali i dvotrećinska većina poslanika manjinskih zajednica parlamenta.
„Zašto isti mehanizam ne bi bio upotrebljen i za Zajednicu opština sa srpskom većinom, pošto u tim opštinama ima Albanaca i drugih i zašto oni ne bi imali pravo da se ne saglase sa odlukama koje su protivne interesima Kosova“, upitao je Vllasi navodeći član Ustava Kosova kojim je obezbjeđena zaštita.
