Neki politički dužnosnici su dobili dozvolu i izgradili vile u ovom turističkom selu, ali njihova gradnja je izašla van svih planova pošto su vlasnici izgradili više nego što im je dozvoljeno - negdje dodajući džakuzije, balkone i garaže. Tužilac koji je naredio istragu je i sam jedan od graditelja i vlasnika. On kaže da se njegova izgradnja ne može nazvati vilom i da se pridržavao odgovarajuće dozvole.
Na površini od 27 hektara selo Prevalac je počelo prije šest godina da se pretvara u turistički centar.
Opština Prizren je započela projekat urbanizacije ove zone, ali sada, sedam godina kasnije, visoki dužnosnici opštine se žale da su došli političari, izgradili bez plana i uništili projekat vezan za turistički centar.
U ovoj zoni je planirano da se izgradi 360 vila. Samo opština Prizren je planirala da izgradi 35 vila, koje bi kasnije davala na iznajmljivanje, dok 315 drugih vila je planirano da se izgradi od strane privatnih vlasnika.
Planirano je bilo da se izgradnja završi u roku od dvije godine, od 2007. do 2009. godine, ali tokom tog perioda je podignuto samo 60 vila.
Sada gore postoji preko 100 izgrađenih vila, ali za 90 njih se procjenjuje da su podignute van standarda predviđenog urbanističkog plana od strane opštine Prizren kao i u suprotnosti sa smjernicama i zakonom koji reguliše zaštitu okoline.
"Graditelji su izgradili vile. Željeli su da im budu sa džakuzijem kako bi postale 'super skupe'", kaže Sadik Paçarizi, direktor Urbanizma u opštini Prizren. "Vile nisu izgrađene samo da bi se odlazilo i sjedilo u njima", te nastavlja da ovakva gradnja se neće zaustaviti sve dok svi političari ne izgrade po jednu vikend-kućicu na Prevalcu.
"Sve dok cijela hijerarhijska politička garnitura Kosova, znači svaki, ne izgradi po jednu vikend-kućicu tamo, ovaj projekat se nikada neće okončati", kaže Paçarizi.
"Kada svi izgrade, onda će ustati i kazati 'OK - enough is enough' (OK - što je dosta, dosta je)...", dodaje Paçarizi.
List "Jeta në Kosovë" je osigurala službenu listu sa imenima osoba koje su dobile dozvolu od Opštine Prizren da grade unutar zone koju uključuje urbanistički plan za Prevalac.
Uz manje izuzetke, imena koja se pojavljuju na listi nisu poznati političari ili javne ličnosti.
Od političkih osoba na listi figurira jedino Ekrem Kryeziu, bivši predsjednik opštine Prizren.
On je odbio komentirati kada je kontaktiran od strane lista "Jeta në Kosovë".
Na listi se ne nalazi ni ime Ardiana Gjinija, jednog od rijetkih političara koji su govorili i koji su potvrdili da imaju kućicu na Prevalcu.
"Da, imam kućicu na moje ime. Imam dozvolu. Apsolutno baš onako kako se izdaje dozvola, tako i ja imam kućicu", rekao je poslanik AAK-a.
Još jedan visoki zvaničnik koji je potvrdio da je izgradio kućicu na Prevalcu je Sylë Hoxha, glavni tužilac u Prizrenu.
"Moju vilu ne možete ni nazvati vilom. Najmanja je na Prevalcu i nije premašila dozvolu", rekao je Hoxha.
Mnogi političari koji su bili spominjani negirali su da su izgradili kućice na Prevalcu kada su bili kontaktirani od strane lista "Jeta në Kosovë".
Prevalac je dio Nacionalnog Parka "Šar" te se smatra zonom interesa.
2006. godine, Ardian Gjini, tada ministar životne sredine i prostornog planiranja, dao je opštini Prizren kompetencije nad Prevalcem.
"2006. godine prenešena je kompetencija za Prevalac na opštinu Prizren", rekao je Gjini dodavši da "Zakonom, ministarstvo ne izdaje građevinske dozvole".
Upozoravaju na rušenje
Dardan Gashi, ministar Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja (MŽSPP) prošle je sedmice posebnim rješenjem poništio prethodnu odluku bivšeg ministra Ardiana Gjinija.
U drugoj tački ove odluke, ministar Gashi "prekida svaku građevinsku aktivnost u zoni Prevalca, dijelu Nacionalnog parka "Šar" na neodređeno vrijeme".
U odluci se navodi da je ona izdata "na osnovu stvorene situacije na području Pravalac, prekoračenje uslova i kriterija za izgradnju kao i zbog nepoštovanja smjernica MŽSPP-a koje su poslate opštini Prizren radi načina provedbe urbanističkog plana za ovo područje".
Inspektori Ministarstva su tokom prošle sedmice posjetili opštinu Prizren kako bi uzeli svu dokumentaciju vezanu za izgradnju u zoni urbanističkog plana na Prevalcu.
Iz MŽSPP je listu "Jeta në Kosovë" rečeno da nakon prijema svih dosjea građevinskih dozvola koje su izdate za ovu zonu, očekuje se da inspektori izađu na teren.
"Na terenu će se provjeriti, jedna po jedna, sve kućice koje su premašile dozvole koje su im izdate i (u slučaju premašaja) biće srušene", rekao je Kreshnik Berisha, savjetnik ministra Gashija.
Posjetu inspektora ministarstva opštini prizren je potvrdio i Sadik Paçarizi, direktor urbanizma, ali nije dao pojašnjene šta je uzeto od njih.
Ministar Gashi je za list rekao da će provjera biti rađena kuća po kuća.
"Postoji oko 200 dozvola koje su dodjeljene i mi ćemo za sve raditi upoređenja na osnovu dokumenatcije i relanog stanja na terenu", kazao je Gashi.
"Provjera je laka pošto imamo 3D slike iz vazduha, ali ćemo raditi i provjeru kuća za kućom na terenu".
On je rekao da u trenutku kada se osiguraju svi podaci onda će započeti akcija rušenja koja će biti izvršena uz asistenciju Policije Kosova.
"Mi ćemo djelovati onda kada budemo imali sve tako da ne dođe do razmišljana da postoje selekcije osoba iz pojedinih partija".
Ministar sredine tvrdi da je na Prevalcu došlo do krnjenja zakona od strane graditelja ali i od strane opštinara u Prizrenu.
"Obje strane su prekršile zakon - graditelji koji su premašili planove date dozvolama i opština koja nije vršila inspekciju radova", rekao je Gashi.
Izgradnja garaža, viška spratova, gradnja u sred parka
Salajdin Fanaj, vlasnik "Fanaj Inginering", navodi da je prije šest godina sklopio ugovor sa opštinom Prizren za izgradnju infrastrukture turističkog sela Prevalac gdje su uključene zemljane instalacije, kanalizacija, vodovodna mreža, električna mreža i regulisanje trotoara.
Ugovor je vrijedio za period 2007-2009. godine, ali mu je kasnije Opština prdužila ugovor do 2011. godine.
Uz amandman u ugovoru, kompanija je bila angažovana i na izgradnju temelja vila zainteresovanim stranama.
Ugovor je trajao dvije godine i koštao 1.2 miliona eura.
U tom periodu su se trebale izgraditi vile i opština je predviđala da ne dopusti izgradnju nakon 2009. godine.
"U cjelokupnom projektu je bilo predviđeno izgradnja 360 vila", rekao je Fanaj.
On je rekao da je tokom dvije godine njegova kompanija izgradila ne više od 60 osnova (temelja).
2009. godine je promjenjena vlast koja je prešla sa Demokratskog saveza Kosova (LDK) na Demokratsku partiju Kosova (PDK).
"Ali... oni su donijeli odluku da nastave ugovor još dvije godine uz obrazloženje da nije realizovano ni 10 posto od predviđenog ugovora".
Fanaj je rekao da trenutno na Prevalcu ima oko 100-110 kućica.
"U osnovu smo izgradili oko 100 kućica. Ali, gore ima partizana koji su sami gradili osnove (temelje)", rekao je on.
Fanaj tvrdi da je 90 od 100 izgrađenih kućica prekršilo uslove projekta.
"... Razlog je u tome što su napravili više balkona, ili više spratova, ili su promijenili izgled krova. Na primjer, krov je bio zelen, a oni su napraili crven", rekao je Fanaj.
On dodaje da je drugi problem korištenje različitog kamena za izgradnju zidova. Neko, prema njegovim riječima, je koristio kamen iz Opolja, neko iz Makedonije a neko iz Mališeva.
Također graditeli su udruživali vile i pravili garaže.
"Gore nisu bile predviđene garaže, a svi su u svojim dvorištima napravili garaže", kaže Fanaj.
Fanaj tvrdi da nakon izgradnje osnove za vilu od strane njegove kompanije, bilo je slučajeva da su vlasnici to porušili i svo smeće bacali na različita mjesta.
"Zamislite, ja sam uradio temelje prema projektu a investitor je poslije godinu dana porušio taj temelj i ujedinio je dvije ili tri vile, pa nekada i četiri i napravio palatu.
Fanaj kaže da je bilo slučajeva kada je osoba dobila dozvolu za gradnju vile (bungalova sa jednim spratom), a on je izgradio vilu koja ima četiri sprata.
"Krivicu snose inpektori koji nisu nadgledavali radove", kaže on.
U drugom slučaju, prema njegovim riječima, neko je izgradio dvije vile na prostoru predviđenom za izgradnju parka.
Fanaj tvrdi da vile mogu biti u vlasništvu političara, ali kaže da ne može govoriti sa sigurnošću o vlasništvu vila jer su im zamjenjeni vlasnici.
"U početku kad sam ja gradio temelje, nije bilo puno ministara", kaže Fanaj.
"Privatna lica, bosevi, političari... su kršili pravila"
Dok vlasnik ugovaračke kompanije okrivljuje opštinu zbog kršenja zakona tako što su dozvolili degradaciju Prevalca, jedan dužnosnik lokalne vlasti kaže da je sama privatna kompanija počinila krivično djelo.
Sadik Paçarizi, direktor Direktorijata Urbanizma u Prizrenu, tvrdi da su opštinske vlasti bile svjesne da se na Prevalcu vrše zloupotrebe.
"Direktorijat urbanizma je upoznao osobe koje su gradile da su premašile građevinske dozvole", kaže Paçarizi.
On tvrdi da je 4. avgusta 2011. godine poslao dopis direktorijatu inspekcije u opštini kako bi spriječio bespravnu gradnju.
"Tražimo od Vas da preduzmete mjere zbog bespravne i divlje gradnje u ovoj zoni u skladu sa zakonskim ovlašćenjima na osnovu Zakona o izgradnji i relevantnih propisa", navodi se između ostalog u pismu.
Prema njegovim riječima, ovo pismo je upućeno i Direktorijatu za teška krivična djela i antikorupciju i da su oni odredili datum za izlazak na mjesto dešavanja.
"Oni su počeli istragu i mi smo preduzeli korake na zaustavljanju radova od strane ugovarača zbog toga što je bilo prekršaj počinjenih od njega", kaže Paçarizi.
"Mi smo raskinuli ugovor i nismo više nastavili sa tim. Koliko sam ja direktor, već dvije godine, ugovor sa njima više nije nastavljen", dodao je on.
Prema njegovim riječima, izvođač radova je izgradio šiere temelje nego što je dozvoljeno.
S druge strane Fanaj, vlasnik ugovaračke kompanije kaže da on nije kriv za to.
Prema njegovim riječima, bilo je slučajeva u kojima su vlasnici sjedinili temelje dviju vila i načinili jednu - kako bi izgledala kao palata.
Istrage je potvrdio i Sylë Hoxha, glavni tužilac u Prizrenu.
"Ja sam ovlastio policiju da izvrši istrage povodom ovoga slučaja", rekao je Hoxha i nastavio "istraga se provodi protiv opštine da se utvrdi kako je išao tok projekta i kako su dopustili gradnju".
On je rekao da zbog toga što bi istraga mogla biti dovedena u pitanje ne može mnogo govoriti o tome.
S druge strane Hoxha je i sam vlasnik jedne vile u ovom nacionalnom parku.
Paçarizi iz opštine kaže da Direktorijat Urbanizma je pokušao da 2011. godine nametne vremensko ograničenje za izgradnju, ali ova preporuka nije podržana od strane Skupštine opštine Prizren.
On tvrdi da su opštinski organi pokušali da postave regulative, ali nisu mogli da zaustave gradnju van kriterija "moćnika".
"Privatna lica, bosevi, političari... su kršili pravila", rekao je on.
Opština Prizren je započela projekat urbanizacije ove zone, ali sada, sedam godina kasnije, visoki dužnosnici opštine se žale da su došli političari, izgradili bez plana i uništili projekat vezan za turistički centar.
U ovoj zoni je planirano da se izgradi 360 vila. Samo opština Prizren je planirala da izgradi 35 vila, koje bi kasnije davala na iznajmljivanje, dok 315 drugih vila je planirano da se izgradi od strane privatnih vlasnika.
Planirano je bilo da se izgradnja završi u roku od dvije godine, od 2007. do 2009. godine, ali tokom tog perioda je podignuto samo 60 vila.
Sada gore postoji preko 100 izgrađenih vila, ali za 90 njih se procjenjuje da su podignute van standarda predviđenog urbanističkog plana od strane opštine Prizren kao i u suprotnosti sa smjernicama i zakonom koji reguliše zaštitu okoline.
"Graditelji su izgradili vile. Željeli su da im budu sa džakuzijem kako bi postale 'super skupe'", kaže Sadik Paçarizi, direktor Urbanizma u opštini Prizren. "Vile nisu izgrađene samo da bi se odlazilo i sjedilo u njima", te nastavlja da ovakva gradnja se neće zaustaviti sve dok svi političari ne izgrade po jednu vikend-kućicu na Prevalcu.
"Sve dok cijela hijerarhijska politička garnitura Kosova, znači svaki, ne izgradi po jednu vikend-kućicu tamo, ovaj projekat se nikada neće okončati", kaže Paçarizi.
"Kada svi izgrade, onda će ustati i kazati 'OK - enough is enough' (OK - što je dosta, dosta je)...", dodaje Paçarizi.
List "Jeta në Kosovë" je osigurala službenu listu sa imenima osoba koje su dobile dozvolu od Opštine Prizren da grade unutar zone koju uključuje urbanistički plan za Prevalac.
Uz manje izuzetke, imena koja se pojavljuju na listi nisu poznati političari ili javne ličnosti.
Od političkih osoba na listi figurira jedino Ekrem Kryeziu, bivši predsjednik opštine Prizren.
On je odbio komentirati kada je kontaktiran od strane lista "Jeta në Kosovë".
Na listi se ne nalazi ni ime Ardiana Gjinija, jednog od rijetkih političara koji su govorili i koji su potvrdili da imaju kućicu na Prevalcu.
"Da, imam kućicu na moje ime. Imam dozvolu. Apsolutno baš onako kako se izdaje dozvola, tako i ja imam kućicu", rekao je poslanik AAK-a.
Još jedan visoki zvaničnik koji je potvrdio da je izgradio kućicu na Prevalcu je Sylë Hoxha, glavni tužilac u Prizrenu.
"Moju vilu ne možete ni nazvati vilom. Najmanja je na Prevalcu i nije premašila dozvolu", rekao je Hoxha.
Mnogi političari koji su bili spominjani negirali su da su izgradili kućice na Prevalcu kada su bili kontaktirani od strane lista "Jeta në Kosovë".
Prevalac je dio Nacionalnog Parka "Šar" te se smatra zonom interesa.
2006. godine, Ardian Gjini, tada ministar životne sredine i prostornog planiranja, dao je opštini Prizren kompetencije nad Prevalcem.
"2006. godine prenešena je kompetencija za Prevalac na opštinu Prizren", rekao je Gjini dodavši da "Zakonom, ministarstvo ne izdaje građevinske dozvole".
Upozoravaju na rušenje
Dardan Gashi, ministar Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja (MŽSPP) prošle je sedmice posebnim rješenjem poništio prethodnu odluku bivšeg ministra Ardiana Gjinija.
U drugoj tački ove odluke, ministar Gashi "prekida svaku građevinsku aktivnost u zoni Prevalca, dijelu Nacionalnog parka "Šar" na neodređeno vrijeme".
U odluci se navodi da je ona izdata "na osnovu stvorene situacije na području Pravalac, prekoračenje uslova i kriterija za izgradnju kao i zbog nepoštovanja smjernica MŽSPP-a koje su poslate opštini Prizren radi načina provedbe urbanističkog plana za ovo područje".
Inspektori Ministarstva su tokom prošle sedmice posjetili opštinu Prizren kako bi uzeli svu dokumentaciju vezanu za izgradnju u zoni urbanističkog plana na Prevalcu.
Iz MŽSPP je listu "Jeta në Kosovë" rečeno da nakon prijema svih dosjea građevinskih dozvola koje su izdate za ovu zonu, očekuje se da inspektori izađu na teren.
"Na terenu će se provjeriti, jedna po jedna, sve kućice koje su premašile dozvole koje su im izdate i (u slučaju premašaja) biće srušene", rekao je Kreshnik Berisha, savjetnik ministra Gashija.
Posjetu inspektora ministarstva opštini prizren je potvrdio i Sadik Paçarizi, direktor urbanizma, ali nije dao pojašnjene šta je uzeto od njih.
Ministar Gashi je za list rekao da će provjera biti rađena kuća po kuća.
"Postoji oko 200 dozvola koje su dodjeljene i mi ćemo za sve raditi upoređenja na osnovu dokumenatcije i relanog stanja na terenu", kazao je Gashi.
"Provjera je laka pošto imamo 3D slike iz vazduha, ali ćemo raditi i provjeru kuća za kućom na terenu".
On je rekao da u trenutku kada se osiguraju svi podaci onda će započeti akcija rušenja koja će biti izvršena uz asistenciju Policije Kosova.
"Mi ćemo djelovati onda kada budemo imali sve tako da ne dođe do razmišljana da postoje selekcije osoba iz pojedinih partija".
Ministar sredine tvrdi da je na Prevalcu došlo do krnjenja zakona od strane graditelja ali i od strane opštinara u Prizrenu.
"Obje strane su prekršile zakon - graditelji koji su premašili planove date dozvolama i opština koja nije vršila inspekciju radova", rekao je Gashi.
Izgradnja garaža, viška spratova, gradnja u sred parka
Salajdin Fanaj, vlasnik "Fanaj Inginering", navodi da je prije šest godina sklopio ugovor sa opštinom Prizren za izgradnju infrastrukture turističkog sela Prevalac gdje su uključene zemljane instalacije, kanalizacija, vodovodna mreža, električna mreža i regulisanje trotoara.
Ugovor je vrijedio za period 2007-2009. godine, ali mu je kasnije Opština prdužila ugovor do 2011. godine.
Uz amandman u ugovoru, kompanija je bila angažovana i na izgradnju temelja vila zainteresovanim stranama.
Ugovor je trajao dvije godine i koštao 1.2 miliona eura.
U tom periodu su se trebale izgraditi vile i opština je predviđala da ne dopusti izgradnju nakon 2009. godine.
"U cjelokupnom projektu je bilo predviđeno izgradnja 360 vila", rekao je Fanaj.
On je rekao da je tokom dvije godine njegova kompanija izgradila ne više od 60 osnova (temelja).
2009. godine je promjenjena vlast koja je prešla sa Demokratskog saveza Kosova (LDK) na Demokratsku partiju Kosova (PDK).
"Ali... oni su donijeli odluku da nastave ugovor još dvije godine uz obrazloženje da nije realizovano ni 10 posto od predviđenog ugovora".
Fanaj je rekao da trenutno na Prevalcu ima oko 100-110 kućica.
"U osnovu smo izgradili oko 100 kućica. Ali, gore ima partizana koji su sami gradili osnove (temelje)", rekao je on.
Fanaj tvrdi da je 90 od 100 izgrađenih kućica prekršilo uslove projekta.
"... Razlog je u tome što su napravili više balkona, ili više spratova, ili su promijenili izgled krova. Na primjer, krov je bio zelen, a oni su napraili crven", rekao je Fanaj.
On dodaje da je drugi problem korištenje različitog kamena za izgradnju zidova. Neko, prema njegovim riječima, je koristio kamen iz Opolja, neko iz Makedonije a neko iz Mališeva.
Također graditeli su udruživali vile i pravili garaže.
"Gore nisu bile predviđene garaže, a svi su u svojim dvorištima napravili garaže", kaže Fanaj.
Fanaj tvrdi da nakon izgradnje osnove za vilu od strane njegove kompanije, bilo je slučajeva da su vlasnici to porušili i svo smeće bacali na različita mjesta.
"Zamislite, ja sam uradio temelje prema projektu a investitor je poslije godinu dana porušio taj temelj i ujedinio je dvije ili tri vile, pa nekada i četiri i napravio palatu.
Fanaj kaže da je bilo slučajeva kada je osoba dobila dozvolu za gradnju vile (bungalova sa jednim spratom), a on je izgradio vilu koja ima četiri sprata.
"Krivicu snose inpektori koji nisu nadgledavali radove", kaže on.
U drugom slučaju, prema njegovim riječima, neko je izgradio dvije vile na prostoru predviđenom za izgradnju parka.
Fanaj tvrdi da vile mogu biti u vlasništvu političara, ali kaže da ne može govoriti sa sigurnošću o vlasništvu vila jer su im zamjenjeni vlasnici.
"U početku kad sam ja gradio temelje, nije bilo puno ministara", kaže Fanaj.
"Privatna lica, bosevi, političari... su kršili pravila"
Dok vlasnik ugovaračke kompanije okrivljuje opštinu zbog kršenja zakona tako što su dozvolili degradaciju Prevalca, jedan dužnosnik lokalne vlasti kaže da je sama privatna kompanija počinila krivično djelo.
Sadik Paçarizi, direktor Direktorijata Urbanizma u Prizrenu, tvrdi da su opštinske vlasti bile svjesne da se na Prevalcu vrše zloupotrebe.
"Direktorijat urbanizma je upoznao osobe koje su gradile da su premašile građevinske dozvole", kaže Paçarizi.
On tvrdi da je 4. avgusta 2011. godine poslao dopis direktorijatu inspekcije u opštini kako bi spriječio bespravnu gradnju.
"Tražimo od Vas da preduzmete mjere zbog bespravne i divlje gradnje u ovoj zoni u skladu sa zakonskim ovlašćenjima na osnovu Zakona o izgradnji i relevantnih propisa", navodi se između ostalog u pismu.
Prema njegovim riječima, ovo pismo je upućeno i Direktorijatu za teška krivična djela i antikorupciju i da su oni odredili datum za izlazak na mjesto dešavanja.
"Oni su počeli istragu i mi smo preduzeli korake na zaustavljanju radova od strane ugovarača zbog toga što je bilo prekršaj počinjenih od njega", kaže Paçarizi.
"Mi smo raskinuli ugovor i nismo više nastavili sa tim. Koliko sam ja direktor, već dvije godine, ugovor sa njima više nije nastavljen", dodao je on.
Prema njegovim riječima, izvođač radova je izgradio šiere temelje nego što je dozvoljeno.
S druge strane Fanaj, vlasnik ugovaračke kompanije kaže da on nije kriv za to.
Prema njegovim riječima, bilo je slučajeva u kojima su vlasnici sjedinili temelje dviju vila i načinili jednu - kako bi izgledala kao palata.
Istrage je potvrdio i Sylë Hoxha, glavni tužilac u Prizrenu.
"Ja sam ovlastio policiju da izvrši istrage povodom ovoga slučaja", rekao je Hoxha i nastavio "istraga se provodi protiv opštine da se utvrdi kako je išao tok projekta i kako su dopustili gradnju".
On je rekao da zbog toga što bi istraga mogla biti dovedena u pitanje ne može mnogo govoriti o tome.
S druge strane Hoxha je i sam vlasnik jedne vile u ovom nacionalnom parku.
Paçarizi iz opštine kaže da Direktorijat Urbanizma je pokušao da 2011. godine nametne vremensko ograničenje za izgradnju, ali ova preporuka nije podržana od strane Skupštine opštine Prizren.
On tvrdi da su opštinski organi pokušali da postave regulative, ali nisu mogli da zaustave gradnju van kriterija "moćnika".
"Privatna lica, bosevi, političari... su kršili pravila", rekao je on.
