Kurtijeva pohvala za približavanje EU je iluzija BiEPAG: Izvještaj o napretku za Kosovo ne daje nikakav razlog za slavlje
Savjetodavna grupa za politiku Balkana u Evropi (BiEPAG) objavila je komentare i analizu Izvještaja o napretku Kosova i ocjenila da je ova godina bila izgubljena godina za Kosovo, te da nema razloga za slavlje. Ukazuju na kontradiktornost političke elite koja traži ukidanje mjera EU i istovremeno blokira pristup EU fondovima, ali i na to da je tvrdnja da je dijalog Kosova i Srbije nastavljen „tehnički tačna, a suštinski obmanjujuća“.
U analizi se navodi da je 2025. bila razočaravajuća godina, sa unutrašnjim političkim okruženjem koje, prema BiEPAG-u, ne može da se opiše samo kao stagnacija, jer je mnogo više od toga.
„Tokom većeg dijela perioda koji pokriva izveštaj, Kosovo je bilo pod privremenom vladom sa ograničenim ovlašćenjima i fokusom na politički opstanak, umesto na sprovođenje reformi“, navodi se u izvještaju BiEPAG-a, prenosi Ekonomija onlajn.
Prema ovoj organizaciji, političku situaciju dodatno je pogoršala blokada nastala nakon izbora 2025. godine i polarizovana kampanja koja im je prethodila.
„Da bi situacija bila još gora, opštim izborima 9. februara 2025. prethodili su mjeseci neformalne, rane kampanje koja je počela u septembru 2024, podstičući polarizaciju, oštru političku konkurenciju i bojkote, dok su se partije fokusirale isključivo na izbornu trku. Čak i kada su postojali legitimni parlament i vlada, zakonodavna agenda je bila paralizovana zbog bojkota, besmislenih vanrednih sjednica i nedostatka političke volje da se sprovode ključne reforme“, navodi se u tekstu.
Izvještaj ističe i činjenicu da su tokom ovog perioda u izborima učestvovali i kandidati koji su ujedno ministri i poslanici, a istovremeno su se kandidovali i za gradonačelnike. To u Savjetodavnoj grupi ocjenjuju kao licemjerje, otimanje vlasti i politički oportunizam.
„Usred ove haotične političke borbe, tehničke rasprave o reformama u okviru evropske agende, reformi pravosuđa, javne administracije i temelja državnosti bile su potpuno zanemarene“, piše u izvještaju.
BiEPAG ocjenjuje da je kontradiktorno što politička elita Kosova traži ukidanje mjera EU, dok istovremeno svojim političkim blokadama onemogućava pristup fondovima iz Plana za rast EU.
Organizacija zaključuje da Izvještaj o napretku ne pruža nikakav razlog za slavlje i da su Kurtijeve pohvale izvještaju, kao dokaz približavanja Kosova EU, „gotovo samohvalisanje“.
„Napredak u spoljnim odnosima, na koji se izvještaj poziva, uglavnom je simboličan. Usklađivanje sa Zajedničkom spoljnom i bezbjednosnom politikom EU, naročito prema Rusiji, odavno je dobrovoljno. U praksi to malo košta Kosovo, a donosi još manje koristi. Deklarativno zauzimanje stava protiv Rusije može služiti kao znak proevropskog opredjeljenja, ali blokiranje ratifikacije Plana za rast i kočenje evropske agende pokazuje suprotno“, navodi BiEPAG.
Što se tiče dijaloga između Kosova i Srbije, BiEPAG ocjenjuje da tokom ove godine nije bilo nikakvog napretka i da tvrdnja kako je dijalog „nastavljen“ ne stoji.
„Ipak, Kurti nije jedini koji gaji iluzije. Izvještaj tvrdi da je dijalog između Kosova i Srbije, uz posredovanje EU, nastavljen tokom izvještajnog perioda. U stvarnosti, on je praktično zamrznut. Uprkos ponovljenim pokušajima sastanaka u Briselu i obnavljanja tehničkog dijaloga, uključujući i trilateralne pregovore pod pokroviteljstvom specijalnog izaslanika EU Petera Sorensena, proces nije doneo gotovo ništa osim proceduralnih formalnosti“, piše BiEPAG.
Navodi se i da je tačno da su Kosovo i Srbija učestvovali u dijalogu, ali da je to „tehnički tačno, a suštinski obmanjujuće“.
„Učešće je bilo skromno, uglavnom formalno, i nije donelo opipljive rezultate. Svaki sastanak bio je više performativni gest nego prostor za stvarni napredak“, ocjenjuje BiEPAG.
Organizacija kritikuje i pristup Evropske unije dijalogu Kosova i Srbije, kao i sprovođenju obaveza koje su strane preuzele.
„Brisel se pretvorio u scenu ritualizovanog neuspjeha, dok se kredibilitet EU kao posrednika polako nagriza. Samokritičniji pristup, koji bi priznao ovu realnost, bio bi mnogo uverljiviji od recikliranja standardnih diplomatskih fraza“, navodi se u izvještaju.
Na kraju se ističe da Izvještaj o Kosovu dokumentuje ne samo izgubljenu godinu za Kosovo, već i za samu EU.
„Politička paraliza na Kosovu i strateški umor u Briselu međusobno su se pojačali, stvarajući ciklus stagnacije koji ne koristi nijednoj strani. EU sama sebe hvali zbog zastarelih postignuća, poput liberalizacije viza, i simboličnih koraka, poput postepenog ukidanja mjera, dok i dalje uskraćuje Kosovu suštinsku podršku koja mu je potrebna. U međuvremenu, Kosovo ostaje zarobljeno u beskonačnom ciklusu kriza i izbora, koji će vjerovatno trajati do kraja mandata predsjednice u martu 2026. Do tada, Plan za rast EU ostaje suspendovan - baš kao i ključne reforme“, zaključuje analiza BiEPAG-a o Izvještaju o napretku za Kosovo.
Izvor: Kosovo Online/Ekonomia Online
„Tokom većeg dijela perioda koji pokriva izveštaj, Kosovo je bilo pod privremenom vladom sa ograničenim ovlašćenjima i fokusom na politički opstanak, umesto na sprovođenje reformi“, navodi se u izvještaju BiEPAG-a, prenosi Ekonomija onlajn.
Prema ovoj organizaciji, političku situaciju dodatno je pogoršala blokada nastala nakon izbora 2025. godine i polarizovana kampanja koja im je prethodila.
„Da bi situacija bila još gora, opštim izborima 9. februara 2025. prethodili su mjeseci neformalne, rane kampanje koja je počela u septembru 2024, podstičući polarizaciju, oštru političku konkurenciju i bojkote, dok su se partije fokusirale isključivo na izbornu trku. Čak i kada su postojali legitimni parlament i vlada, zakonodavna agenda je bila paralizovana zbog bojkota, besmislenih vanrednih sjednica i nedostatka političke volje da se sprovode ključne reforme“, navodi se u tekstu.
Izvještaj ističe i činjenicu da su tokom ovog perioda u izborima učestvovali i kandidati koji su ujedno ministri i poslanici, a istovremeno su se kandidovali i za gradonačelnike. To u Savjetodavnoj grupi ocjenjuju kao licemjerje, otimanje vlasti i politički oportunizam.
„Usred ove haotične političke borbe, tehničke rasprave o reformama u okviru evropske agende, reformi pravosuđa, javne administracije i temelja državnosti bile su potpuno zanemarene“, piše u izvještaju.
BiEPAG ocjenjuje da je kontradiktorno što politička elita Kosova traži ukidanje mjera EU, dok istovremeno svojim političkim blokadama onemogućava pristup fondovima iz Plana za rast EU.
Organizacija zaključuje da Izvještaj o napretku ne pruža nikakav razlog za slavlje i da su Kurtijeve pohvale izvještaju, kao dokaz približavanja Kosova EU, „gotovo samohvalisanje“.
„Napredak u spoljnim odnosima, na koji se izvještaj poziva, uglavnom je simboličan. Usklađivanje sa Zajedničkom spoljnom i bezbjednosnom politikom EU, naročito prema Rusiji, odavno je dobrovoljno. U praksi to malo košta Kosovo, a donosi još manje koristi. Deklarativno zauzimanje stava protiv Rusije može služiti kao znak proevropskog opredjeljenja, ali blokiranje ratifikacije Plana za rast i kočenje evropske agende pokazuje suprotno“, navodi BiEPAG.
Što se tiče dijaloga između Kosova i Srbije, BiEPAG ocjenjuje da tokom ove godine nije bilo nikakvog napretka i da tvrdnja kako je dijalog „nastavljen“ ne stoji.
„Ipak, Kurti nije jedini koji gaji iluzije. Izvještaj tvrdi da je dijalog između Kosova i Srbije, uz posredovanje EU, nastavljen tokom izvještajnog perioda. U stvarnosti, on je praktično zamrznut. Uprkos ponovljenim pokušajima sastanaka u Briselu i obnavljanja tehničkog dijaloga, uključujući i trilateralne pregovore pod pokroviteljstvom specijalnog izaslanika EU Petera Sorensena, proces nije doneo gotovo ništa osim proceduralnih formalnosti“, piše BiEPAG.
Navodi se i da je tačno da su Kosovo i Srbija učestvovali u dijalogu, ali da je to „tehnički tačno, a suštinski obmanjujuće“.
„Učešće je bilo skromno, uglavnom formalno, i nije donelo opipljive rezultate. Svaki sastanak bio je više performativni gest nego prostor za stvarni napredak“, ocjenjuje BiEPAG.
Organizacija kritikuje i pristup Evropske unije dijalogu Kosova i Srbije, kao i sprovođenju obaveza koje su strane preuzele.
„Brisel se pretvorio u scenu ritualizovanog neuspjeha, dok se kredibilitet EU kao posrednika polako nagriza. Samokritičniji pristup, koji bi priznao ovu realnost, bio bi mnogo uverljiviji od recikliranja standardnih diplomatskih fraza“, navodi se u izvještaju.
Na kraju se ističe da Izvještaj o Kosovu dokumentuje ne samo izgubljenu godinu za Kosovo, već i za samu EU.
„Politička paraliza na Kosovu i strateški umor u Briselu međusobno su se pojačali, stvarajući ciklus stagnacije koji ne koristi nijednoj strani. EU sama sebe hvali zbog zastarelih postignuća, poput liberalizacije viza, i simboličnih koraka, poput postepenog ukidanja mjera, dok i dalje uskraćuje Kosovu suštinsku podršku koja mu je potrebna. U međuvremenu, Kosovo ostaje zarobljeno u beskonačnom ciklusu kriza i izbora, koji će vjerovatno trajati do kraja mandata predsjednice u martu 2026. Do tada, Plan za rast EU ostaje suspendovan - baš kao i ključne reforme“, zaključuje analiza BiEPAG-a o Izvještaju o napretku za Kosovo.
Izvor: Kosovo Online/Ekonomia Online
