Predstavnici dva politička subjekta iz redova srpske zajednice - Građanska inicijativa za slobodu, pravdu i opstanak i Srpski demokratski savez (SDS) - koji su učestvovali na poslednjim parlamentarnim izborima na Kosovu, u načelu su spremni da preuzmu rezervisana mjesta za srpsku zajednicu u Skupštini Kosova, nakon što su poslanici iz redova Srpske liste podneli ostavke.
Deset poslanika Srpske liste – vodeće partije Srba na Kosovu – su 7. novembra podneli ostavke u znak protesta protiv odluke Vlade Kosova oko preregistracije vozila sa tablicama koje za gradove na Kosovu izdaje Srbija.
Skupština Kosova ima 120 poslanika od čega je deset mandata rezervisano za srpsku zajednicu. Na februarskim izborima 2021. godine Srpska lista, koja ima podršku zvaničnog Beograda, osvojila je svih deset mandata.
U skladu sa zakonima Kosova, poslanici u ostavci sada bi trebali da budu zamjenjeni osobama sa liste kojom se kandidovala Srpska lista na posljednjim parlamentarnim izborima.
Međutim, Srpska lista ima na raspolaganju još devet kandidata koji bi mogli da preuzmu poslaničke mandate svojih partijskih kolega i to bi bili: Milan Kostić, Zoran Maksimović, Olivera Zdravković, Milan Joksimović, Ksenija Božović, Radoš Mihajllović, Nenad Radenković, Svetislav Gjokić i Biljana Makšić.
Centralna izborna komisija Kosova je je u četvrtak, 10. novembra, predložila da oni zamjene poslanike u ostavci, a kao zamjenu za desetog poslanika predložen je Cvetko Veljković iz Građanske inicijative za Slobodu, pravdu i opstanak.
RSE je pokušao da stupi u kontakt sa predstavnicima Srpske liste kako bi saznao da li će drugi kandidati iz njihovih redova prihvatiti da preuzmu poslaničke mandate, ali bezuspješno.
Imajući u vidu da su dosadašnji politički predstavnici Srba iz Srske liste podneli ostavku u Skupštini i Vladi, te izašli iz lokalnih institucija na sjeveru, postoje realne mogućnosti da ponovo odbiju učešće u kosovskim isntitucijama.
U tom slučaju, kako je ranije za RSE objasnila bivša predsednica CIK-a i sudija Valjdete (Valdete) Daka, za poslanike mogu biti predloženi i Srbi koji su učestvovali na izborima iz drugih političkih subjekata.
Imajući u vidu da su dosadašnji politički predstavnici Srba iz Srske liste podneli ostavku u Skupštini i Vladi, te izašli iz lokalnih institucija na sjeveru, postoje realne mogućnosti da ponovo odbiju učešće u kosovskim isntitucijama.
U tom slučaju, kako je ranije za RSE objasnila bivša predsednica CIK-a i sutkinja Valjdete (Valdete) Daka, za poslanike mogu biti predloženi i Srbi koji su učestvovali na izborima iz drugih političkih subjekata.
Trajković: Ne možemo pobjeći jedni od drugih
Predstavnici Građanske inicijative (GI) Za slobodu, pravdu i opstanak i Srpskog demokratskog saveza poručuju da su na poslednjim parlamentarnim izborima učestvovali kako bi bili u centralnim kosovskim institucijama, te dodaju da bi u tom kontekstu prihvatili da zamjene predstavnike Srpske liste u Skupštini Kosova, ukoliko to zakoni dozvoljavaju.
GI Za slobodu, pravdu i opstanak je imala tri kandidata na listi a jedna od njih je bila Rada Trajković. Ona za RSE ocjenjuje da Srba treba da ima u kosovskim institucijama kako bi one bile multietničke.
"Mislim da je prisustvo u centralnim institucijama od vrlo velike važnosti. Ne samo zbog sjevera, nego i zbog juga – mislim na Srbe ispod Ibra koji su bili potpuno zanemareni i nepredstavljeni na jedan adekvatan način – da nekako pokušamo ponovo da radimo na nečemu što su zajednički projekti sa poslanicima Albancima. Mi ne možemo pobeći jedni od drugih, ma kakvo god rješenje da se napravi", smatra Trajković.
Petković: Nećemo biti dekor u kosovskim institucijama
Slaviša Petković iz Srpskog demokratskog saveza takođe navodi da bi kandidati iz tog političkog subjekta bili spremni da zamjene psolanike iz Srpske liste. Ova stranka je na posljednjim izborima imala pet kandidata za poslanike u Skupštini Kosova.
Ipak, Petković podvlači da bi prije ulaska u Skupštinu trebao da bude postignut neki dogovor sa liderima vladajuće stranke, Pokretom Samoopredjeljenje.
"Mi smo u principu za ali ne kao dekor, nego da budemo aktivni u svemu. Šta to znači u svemu, pa čak i u pregovorima u Briselu, jer ako smo mi dio zakonodavne vlasti u Skupštini Kosova, nećemo ući u Skupštinu ako budemo isključeni iz pregovora u Briselu. Da damo samo da Vučić odlučuje o tome, a mi sjedimo u Skupštini ili Vladi i da dozvolimo da on odlučuje u naše ime, to ne dolazi u obzir", rekao je Petković.
Milićević: Sutacija je krajnje alarmantna
Direktor nevladine organizacije "Aktiv" iz Sjeverne Mitrovice, Miodrag Milićević, smatra da je izlaskom Srpske liste iz kosovskih institucija, proces o normalizaciji odnosa Prištine i Beograda vraćen u 2013. godinu, kada pripadnici srpske zajednice nisu bili integrisani.
Po njemu bi zamjena poslanika iz redova Srpske liste bila "kozmetičkog karaktera", te dodaje da bi tako nešto samo dovelo do podjele između Srba sjeverno i južno od Ibra.
"Ono što znam sasvim sigurno jeste da smo u ovom momentu zaista u jednoj krajnje alarmantnoj poziciji, koja zahtjeva neizostavno pokretanje dijaloga na nivou Beograda i Prištine, koji će, prije svega, da ublaži potencijalno bezbjednosnu krizu sa kojom se mi suočavamo na sjeveru. Ali, s druge strane, da uspostavi neki okvir dalje komunikacije na nivou Beograda i Prištine, koji će siguran sam u jednoj mjeri da utiče na smirivanje mogućih tenzija, koje bi mogle negativno da eskaliraju u narednom periodu", kaže Milićević.
Ukoliko kandidati iz redova Srpske liste odbiju da preuzmu mandate svojih kolega u Skupštini Kosova ili ako ih private i ponovo podnesu ostavke, druge dvije srpske političke opcije zajedno imaju osam kandidata, a Ustav Kosova srpskoj zajednici garantuje deset poslaničkih mjesta.
Onda se postavlja pitanje koliko bi Skupština Kosova bila funkcionalna.
Iz Demokratskog kosovskog instituta navode da bi u tom slučaju predsjednica Kosova trebala da se obrati Ustavnom sudu o daljim koracima.
Miftaraj: Ustavni standardi zahtjevaju legitimitet predstavljanja
Ehat Miftaraj, izvršni direktor Kosovskog instituta za pravdu, navodi da rad Skupštine Kosova nije ugrožen time što je deset poslanika iz redova srpske zajednice podnelo ostavku, te dodaje da funkcionalnost neće biti ugrožena ni ako ostali odbiju da preuzmu mandate namjenjene srpskoj zajednici.
Međutim, ukazuje da u tom slučaju Skupština Kosova ne bi mogla da usvaja odluke ili zakone za koje je potrebna dvotrećinska većina, što uključuje glasove poslanika iz redova manjinskih zajednica.
Takođe Miftaraj smatra da bi zamjena poslanika Srpske liste kandidatima iz Građanske inicijative Za slobodu, pravdu i opstanak i Srpskog demokratskog saveza, bila bi u suprotnosti sa standardima koje je utvrdio Ustavni sud Kosova.
"Ustavni sud nalaže da legitimitet predstavljanja nevećinskih zajednica na Kosovu dolazi od strane naroda. U konkretnom slučaju, ako su građani iz redova srpske zajednice dali preko 90 odsto glasova Srpskoj listi, onda ostali iz drugih političkih partija predstavljaju samo onaj dio koji nije glasao za njih – što je zanemarljiv dio, ne prelazi pet odsto. Time se onda gubi legitimitet, gubi osnova zastupanja volje građana srpske zajednice, izražene na izborima 14. februara prošle godine", navodi Miftaraj.
Pored deset poslanika u Skupštini Kosova, ostavku je podneo i ministar za zajednice i povratak u Vladi Kosova Goran Rakić, te gradonačelnici četiri opštine na sjeveru Kosova – Sjeverne Mitrovice, Leposavića, Zubinog Potoka i Zvečana.
Ostavke su podneli i zaposleni u pravosudnom sistemu na sjeveru Kosova, te policiji.
Takva odluka je doneta nakon što je suspendovan direktor policije za region sjever Nenad Đurić jer je odbio da realizuje odluku Vlade o preregistraciji automobila.
Vlada Kosova je od 1. novembra počela da sprovodi plan o preregistraciji vozila koje za gradove na Kosovu izdaje Srbija. Radi se uglavnom o KM (Kosovska Mitrovica) tablicama i plan je da se one prebace na RKS kroz tri faze, odnosno predviđeno je da od aprila naredne godine u upotrebi budu isključivo RKS (Republika Kosovo) tablice.
Skupština Kosova ima 120 poslanika od čega je deset mandata rezervisano za srpsku zajednicu. Na februarskim izborima 2021. godine Srpska lista, koja ima podršku zvaničnog Beograda, osvojila je svih deset mandata.
U skladu sa zakonima Kosova, poslanici u ostavci sada bi trebali da budu zamjenjeni osobama sa liste kojom se kandidovala Srpska lista na posljednjim parlamentarnim izborima.
Međutim, Srpska lista ima na raspolaganju još devet kandidata koji bi mogli da preuzmu poslaničke mandate svojih partijskih kolega i to bi bili: Milan Kostić, Zoran Maksimović, Olivera Zdravković, Milan Joksimović, Ksenija Božović, Radoš Mihajllović, Nenad Radenković, Svetislav Gjokić i Biljana Makšić.
Centralna izborna komisija Kosova je je u četvrtak, 10. novembra, predložila da oni zamjene poslanike u ostavci, a kao zamjenu za desetog poslanika predložen je Cvetko Veljković iz Građanske inicijative za Slobodu, pravdu i opstanak.
RSE je pokušao da stupi u kontakt sa predstavnicima Srpske liste kako bi saznao da li će drugi kandidati iz njihovih redova prihvatiti da preuzmu poslaničke mandate, ali bezuspješno.
Imajući u vidu da su dosadašnji politički predstavnici Srba iz Srske liste podneli ostavku u Skupštini i Vladi, te izašli iz lokalnih institucija na sjeveru, postoje realne mogućnosti da ponovo odbiju učešće u kosovskim isntitucijama.
U tom slučaju, kako je ranije za RSE objasnila bivša predsednica CIK-a i sudija Valjdete (Valdete) Daka, za poslanike mogu biti predloženi i Srbi koji su učestvovali na izborima iz drugih političkih subjekata.
Imajući u vidu da su dosadašnji politički predstavnici Srba iz Srske liste podneli ostavku u Skupštini i Vladi, te izašli iz lokalnih institucija na sjeveru, postoje realne mogućnosti da ponovo odbiju učešće u kosovskim isntitucijama.
U tom slučaju, kako je ranije za RSE objasnila bivša predsednica CIK-a i sutkinja Valjdete (Valdete) Daka, za poslanike mogu biti predloženi i Srbi koji su učestvovali na izborima iz drugih političkih subjekata.
Trajković: Ne možemo pobjeći jedni od drugih
Predstavnici Građanske inicijative (GI) Za slobodu, pravdu i opstanak i Srpskog demokratskog saveza poručuju da su na poslednjim parlamentarnim izborima učestvovali kako bi bili u centralnim kosovskim institucijama, te dodaju da bi u tom kontekstu prihvatili da zamjene predstavnike Srpske liste u Skupštini Kosova, ukoliko to zakoni dozvoljavaju.
GI Za slobodu, pravdu i opstanak je imala tri kandidata na listi a jedna od njih je bila Rada Trajković. Ona za RSE ocjenjuje da Srba treba da ima u kosovskim institucijama kako bi one bile multietničke.
"Mislim da je prisustvo u centralnim institucijama od vrlo velike važnosti. Ne samo zbog sjevera, nego i zbog juga – mislim na Srbe ispod Ibra koji su bili potpuno zanemareni i nepredstavljeni na jedan adekvatan način – da nekako pokušamo ponovo da radimo na nečemu što su zajednički projekti sa poslanicima Albancima. Mi ne možemo pobeći jedni od drugih, ma kakvo god rješenje da se napravi", smatra Trajković.
Petković: Nećemo biti dekor u kosovskim institucijama
Slaviša Petković iz Srpskog demokratskog saveza takođe navodi da bi kandidati iz tog političkog subjekta bili spremni da zamjene psolanike iz Srpske liste. Ova stranka je na posljednjim izborima imala pet kandidata za poslanike u Skupštini Kosova.
Ipak, Petković podvlači da bi prije ulaska u Skupštinu trebao da bude postignut neki dogovor sa liderima vladajuće stranke, Pokretom Samoopredjeljenje.
"Mi smo u principu za ali ne kao dekor, nego da budemo aktivni u svemu. Šta to znači u svemu, pa čak i u pregovorima u Briselu, jer ako smo mi dio zakonodavne vlasti u Skupštini Kosova, nećemo ući u Skupštinu ako budemo isključeni iz pregovora u Briselu. Da damo samo da Vučić odlučuje o tome, a mi sjedimo u Skupštini ili Vladi i da dozvolimo da on odlučuje u naše ime, to ne dolazi u obzir", rekao je Petković.
Milićević: Sutacija je krajnje alarmantna
Direktor nevladine organizacije "Aktiv" iz Sjeverne Mitrovice, Miodrag Milićević, smatra da je izlaskom Srpske liste iz kosovskih institucija, proces o normalizaciji odnosa Prištine i Beograda vraćen u 2013. godinu, kada pripadnici srpske zajednice nisu bili integrisani.
Po njemu bi zamjena poslanika iz redova Srpske liste bila "kozmetičkog karaktera", te dodaje da bi tako nešto samo dovelo do podjele između Srba sjeverno i južno od Ibra.
"Ono što znam sasvim sigurno jeste da smo u ovom momentu zaista u jednoj krajnje alarmantnoj poziciji, koja zahtjeva neizostavno pokretanje dijaloga na nivou Beograda i Prištine, koji će, prije svega, da ublaži potencijalno bezbjednosnu krizu sa kojom se mi suočavamo na sjeveru. Ali, s druge strane, da uspostavi neki okvir dalje komunikacije na nivou Beograda i Prištine, koji će siguran sam u jednoj mjeri da utiče na smirivanje mogućih tenzija, koje bi mogle negativno da eskaliraju u narednom periodu", kaže Milićević.
Ukoliko kandidati iz redova Srpske liste odbiju da preuzmu mandate svojih kolega u Skupštini Kosova ili ako ih private i ponovo podnesu ostavke, druge dvije srpske političke opcije zajedno imaju osam kandidata, a Ustav Kosova srpskoj zajednici garantuje deset poslaničkih mjesta.
Onda se postavlja pitanje koliko bi Skupština Kosova bila funkcionalna.
Iz Demokratskog kosovskog instituta navode da bi u tom slučaju predsjednica Kosova trebala da se obrati Ustavnom sudu o daljim koracima.
Miftaraj: Ustavni standardi zahtjevaju legitimitet predstavljanja
Ehat Miftaraj, izvršni direktor Kosovskog instituta za pravdu, navodi da rad Skupštine Kosova nije ugrožen time što je deset poslanika iz redova srpske zajednice podnelo ostavku, te dodaje da funkcionalnost neće biti ugrožena ni ako ostali odbiju da preuzmu mandate namjenjene srpskoj zajednici.
Međutim, ukazuje da u tom slučaju Skupština Kosova ne bi mogla da usvaja odluke ili zakone za koje je potrebna dvotrećinska većina, što uključuje glasove poslanika iz redova manjinskih zajednica.
Takođe Miftaraj smatra da bi zamjena poslanika Srpske liste kandidatima iz Građanske inicijative Za slobodu, pravdu i opstanak i Srpskog demokratskog saveza, bila bi u suprotnosti sa standardima koje je utvrdio Ustavni sud Kosova.
"Ustavni sud nalaže da legitimitet predstavljanja nevećinskih zajednica na Kosovu dolazi od strane naroda. U konkretnom slučaju, ako su građani iz redova srpske zajednice dali preko 90 odsto glasova Srpskoj listi, onda ostali iz drugih političkih partija predstavljaju samo onaj dio koji nije glasao za njih – što je zanemarljiv dio, ne prelazi pet odsto. Time se onda gubi legitimitet, gubi osnova zastupanja volje građana srpske zajednice, izražene na izborima 14. februara prošle godine", navodi Miftaraj.
Pored deset poslanika u Skupštini Kosova, ostavku je podneo i ministar za zajednice i povratak u Vladi Kosova Goran Rakić, te gradonačelnici četiri opštine na sjeveru Kosova – Sjeverne Mitrovice, Leposavića, Zubinog Potoka i Zvečana.
Ostavke su podneli i zaposleni u pravosudnom sistemu na sjeveru Kosova, te policiji.
Takva odluka je doneta nakon što je suspendovan direktor policije za region sjever Nenad Đurić jer je odbio da realizuje odluku Vlade o preregistraciji automobila.
Vlada Kosova je od 1. novembra počela da sprovodi plan o preregistraciji vozila koje za gradove na Kosovu izdaje Srbija. Radi se uglavnom o KM (Kosovska Mitrovica) tablicama i plan je da se one prebace na RKS kroz tri faze, odnosno predviđeno je da od aprila naredne godine u upotrebi budu isključivo RKS (Republika Kosovo) tablice.
