Osam godina nakon što su Kosovo i Srbija Briselskim sporazumom dogovorili integraciju srpskih pravosudnih i bezbjedonosnih institucija sa sjevera u kosovski sistem, na američkoj "crnoj listi" našla su se nova imena upravo iz tog dijela Kosova.
Prisustvo na "crnoj listi" praktično znači primjenu sankcija SAD, kojima se imovina pojedinaca blokira, dok je američkim državljanima zabranjeno da sarađuju sa njima. Lica sa kosovskog sjevera su se tu zbog, kako je objašnjeno, učešća u koruptivnim mrežama povezanim sa transnacionalnim organizovanim kriminalom.
Sjever Kosova čine četiri teritorijalno povezane opštine sa srpskom većinom – Sjeverna Mitrovica, Zvečan, Leposavić i Zubin Potok, koje su u kosovskom sistemu počele da funkcionišu 2013. godine, nakon potpisivanja Briselskog sporazuma o normalizaciji odnosa Kosova i Srbije, postignutog uz posredovanje Evropske unije.
Ehat Miftaraj, iz Kosovskog instituta za pravdu, vjeruje da kosovske institucije nisu dovoljno dobro radile svoj posao, što je upravo, po njegovom mišljenju, i potvrdila odluka američkog Ministarstva finansija koja je objavljena 8. decembra.
Miftaraj za RSE ukazuje da je kriminalna grupa, koja se našla na crnoj listi SAD, dobro poznata širom Kosova, te da ona vrlo lako “posluje jer ima zaštitu političara i pravosudnih institucija”.
“Poruka koju su SAD htjele da pošalju kosovskim institucijama je da ne rade svoj posao, da nisu istražili, niti procesuirali (pripadnike kriminalne grupe)”, kaže Miftaraj i podvlači da su zemlje, koje nisu u poziciji da se bore protiv korupcije, pod kontrolom kriminalnih grupa.
SAD su kao vođu kriminalne grupe sa sjevera Kosova označile biznismena Zvonka Veselinovića, a sankcionisano je još desetak imena povezanih s njim.
Zvonka Veselinovića je 2011. godine i KFOR označio kao jednog od organizatora nereda na sjeveru Kosova.
Veroljub Petronić, stručnjak za bezbjednost iz Sjeverne Mitrovice, koji je i na čelu organizacije „Humani centar Mitrovica“, navodi da su kriminalne grupe sa sjevera Kosova puno ojačale i odavno “prešle preko granica”, te da je opšte poznata njihova saradnja sa političkim interesnim grupama.
“Toliko je biznis, koji je vezan za kriminal, prerastao količinu novca u obrtaju da su Srbija i Balkan mali za taj biznis”, smatra Petronić.
U saopštenju Ministarstva finansija SAD od 8. decembra se ukazuje da pomenuta organizovana kriminalna grupa bila u dosluhu sa različitim političarima u nekoliko dogovora na obostranu korist, uključujući i podmićivanje kosovskih bezbjednosnih zvaničnika početkom 2019. godine da dozvole njihove operacije krijumčarenja između Srbije i Kosova i drugi slučaj podmićivanja kosovskih graničnih bezbjednosnih zvaničnika krajem 2017. da omoguće bezbjedan prolaz krijumčarima.
Petronić smatra da srpske i albanske kriminalne grupe sarađuju i konstatuje da bi pravosudne institucije Kosova morale da reaguju i sprovode zakon na sjeveru Kosova.
Jedan od načina da dođe do “dekriminalizacije sjevera”, kaže dalje Petronić, je preko Srpske liste, vodeće partije kosovskih Srba koja je formirana uz podršku Beograda i aktuelnog predsjednika Srbije Aleksandra Vučića.
On napominje da je za ovako nešto neophodna politička volja.
Međutim, kako se na crnoj listi SAD našao i potpredsjednik Srpske liste, Milan Radoičić, ova partija je 9. decembra saopštila da su “neosnovane optužbe na račun istaknutih Srba sa sjevera koordirana kampanja, koja ima za cilj slabljenje jedinstva i odbrane našeg naroda na ovim prostorima”.
Radoičić je potpredsjednik Srpske liste postao 2018. godine, par mjeseci nakon ubistva opozicionog političara iz Sjeverne Mitrovice, Olivera Ivanovića.
Upravo za ubistvo Ivanovića kosovske pravosudne institucije dovode u vezu Milana Radoičića i Zvonka Veselinovića.
U optužnici se pominju kao “vođe kriminalne grupe”, koja je u kontinuitetu pokušavala da pod svoju kontrolu stavi Sjevernu Mitrovicu. Ipak, protiv njih dvojice optužnica nikada nije podignuta jer “nisu bili dostupni pravosudnim organima”. Izdat je nalog za hapšenje Radoičića ali je isti bez ikakvog objašnjenja povučen marta ove godine.
Takođe, Veselinović i Radoičić su od 2011. godine poznati i pravosuđu u Srbiji, kada je protiv njih podignuta optužnica za prisvajanje 32 kamiona Hipo Alpe Adria Lizinga.
Optužnica je podignuta pred Specijalnim sudom u Beogradu u vrijeme kada je počeo dijalog Prištine i Beograda o normalizaciji odnosa i poziva Srbima sa sjevera Kosova da uklone barikade.
Obojica su pravosnažno oslobođeni optužbi 2016. godine.
Bojana Pavlović iz KRIK- a (Mreža za istraživanje kriminala i korupcije u Srbiji) smatra da Kosovo nije uspjelo da uspostavi kontrolu nad sjeverom, a da je Srbija, kako bi zadržala kontrolu nad tim dijelom teritorije, sarađivala sa “ljudima sumnjivih biografija”.
Ona navodi da upravo ti ljudi danas imaju veliki uticaj u Srpskoj listi, koja je bliska Srpskoj naprednoj stranci Aleksandra Vučića.
Pavlović podsjeća i da se bivši premijer Kosova Ramuš (Ramush) Haradinaj sastajao sa Milanom Radoičićem, te da je KRIK objavljivao i fotografije na kojima je Radoičić u društvu kosovskog političara Bedžeta (Bexhet) Pacolija.
“Novac završava posao, neke stvari se u ovom smislu dešavaju iza zatvorenih vrata, vaninstitucionalno, to je godinama neki manir pod kojim se pregovara”, kaže ona za RSE i ocjenjuje da kosovske institucije nemaju volju da rješavaju pitanje kriminala.
Na crnoj listi SAD zbog povezanosti sa Zvonkom Veselinovićem je i Željko Bojić, bivši šef operative Policije Kosova za sjever. Bojić se već neko vrijeme nalazi u bjekstvu jer ga kosovsko tužilaštvo dovodi u vezu sa ubistvom Olivera Ivanovića.
Besa Ramaj, stručnjak za bezbjednost, navodi da je sjever Kosova u poslijeratnom periodu uvijek bio izvor nestabilne bezbjedonosne situacije.
Smatra da je sve to povezano sa dijalogom Kosova i Srbije o normalizaciji odnosa i dodaje da je konačni sporazum između dvije strane neophodan za stabilnost regiona.
Ona sankcije SAD vidi kao pozitivan korak, odnosno da se više neće tolerisati destabilizacija situacije.
“Vlada Srbije i dalje ima veliku uticaj tamo (na sjeveru) i koristi to kao prednost da progura svoju agendu. Meni je žao građana koji žive u tom dijelu. Potrebna nam je agresivnija kampanja za evropski put Kosova i Srbije, da se dijalog privede kraju i postigne međusobno priznanje”, kaže ona.
Inače, sankcije grupi kosovskih Srba sa sjevera su pozdravili zvaničnici Kosova, dok je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao kako će nadležni organi te zemlje ispitati sve ukoliko postoje "neke ozbiljne optužbe".
U međuvremenu je 10. decembra premijer Kosova Albin Kurti najavio mobilizaciju u borbi protiv kriminalnih grupa "bez obzira na etničku pripadnost".
Sjever Kosova čine četiri teritorijalno povezane opštine sa srpskom većinom – Sjeverna Mitrovica, Zvečan, Leposavić i Zubin Potok, koje su u kosovskom sistemu počele da funkcionišu 2013. godine, nakon potpisivanja Briselskog sporazuma o normalizaciji odnosa Kosova i Srbije, postignutog uz posredovanje Evropske unije.
Veselinović i ljudi oko njega
Ehat Miftaraj, iz Kosovskog instituta za pravdu, vjeruje da kosovske institucije nisu dovoljno dobro radile svoj posao, što je upravo, po njegovom mišljenju, i potvrdila odluka američkog Ministarstva finansija koja je objavljena 8. decembra.
Miftaraj za RSE ukazuje da je kriminalna grupa, koja se našla na crnoj listi SAD, dobro poznata širom Kosova, te da ona vrlo lako “posluje jer ima zaštitu političara i pravosudnih institucija”.
“Poruka koju su SAD htjele da pošalju kosovskim institucijama je da ne rade svoj posao, da nisu istražili, niti procesuirali (pripadnike kriminalne grupe)”, kaže Miftaraj i podvlači da su zemlje, koje nisu u poziciji da se bore protiv korupcije, pod kontrolom kriminalnih grupa.
SAD su kao vođu kriminalne grupe sa sjevera Kosova označile biznismena Zvonka Veselinovića, a sankcionisano je još desetak imena povezanih s njim.
Zvonka Veselinovića je 2011. godine i KFOR označio kao jednog od organizatora nereda na sjeveru Kosova.
Saradnja kriminalnih i političkih grupa
Veroljub Petronić, stručnjak za bezbjednost iz Sjeverne Mitrovice, koji je i na čelu organizacije „Humani centar Mitrovica“, navodi da su kriminalne grupe sa sjevera Kosova puno ojačale i odavno “prešle preko granica”, te da je opšte poznata njihova saradnja sa političkim interesnim grupama.
“Toliko je biznis, koji je vezan za kriminal, prerastao količinu novca u obrtaju da su Srbija i Balkan mali za taj biznis”, smatra Petronić.
U saopštenju Ministarstva finansija SAD od 8. decembra se ukazuje da pomenuta organizovana kriminalna grupa bila u dosluhu sa različitim političarima u nekoliko dogovora na obostranu korist, uključujući i podmićivanje kosovskih bezbjednosnih zvaničnika početkom 2019. godine da dozvole njihove operacije krijumčarenja između Srbije i Kosova i drugi slučaj podmićivanja kosovskih graničnih bezbjednosnih zvaničnika krajem 2017. da omoguće bezbjedan prolaz krijumčarima.
Petronić smatra da srpske i albanske kriminalne grupe sarađuju i konstatuje da bi pravosudne institucije Kosova morale da reaguju i sprovode zakon na sjeveru Kosova.
Jedan od načina da dođe do “dekriminalizacije sjevera”, kaže dalje Petronić, je preko Srpske liste, vodeće partije kosovskih Srba koja je formirana uz podršku Beograda i aktuelnog predsjednika Srbije Aleksandra Vučića.
On napominje da je za ovako nešto neophodna politička volja.
Odgovor iz "Srpske liste"
Međutim, kako se na crnoj listi SAD našao i potpredsjednik Srpske liste, Milan Radoičić, ova partija je 9. decembra saopštila da su “neosnovane optužbe na račun istaknutih Srba sa sjevera koordirana kampanja, koja ima za cilj slabljenje jedinstva i odbrane našeg naroda na ovim prostorima”.
Radoičić je potpredsjednik Srpske liste postao 2018. godine, par mjeseci nakon ubistva opozicionog političara iz Sjeverne Mitrovice, Olivera Ivanovića.
Upravo za ubistvo Ivanovića kosovske pravosudne institucije dovode u vezu Milana Radoičića i Zvonka Veselinovića.
U optužnici se pominju kao “vođe kriminalne grupe”, koja je u kontinuitetu pokušavala da pod svoju kontrolu stavi Sjevernu Mitrovicu. Ipak, protiv njih dvojice optužnica nikada nije podignuta jer “nisu bili dostupni pravosudnim organima”. Izdat je nalog za hapšenje Radoičića ali je isti bez ikakvog objašnjenja povučen marta ove godine.
Takođe, Veselinović i Radoičić su od 2011. godine poznati i pravosuđu u Srbiji, kada je protiv njih podignuta optužnica za prisvajanje 32 kamiona Hipo Alpe Adria Lizinga.
Optužnica je podignuta pred Specijalnim sudom u Beogradu u vrijeme kada je počeo dijalog Prištine i Beograda o normalizaciji odnosa i poziva Srbima sa sjevera Kosova da uklone barikade.
Obojica su pravosnažno oslobođeni optužbi 2016. godine.
Bojana Pavlović iz KRIK- a (Mreža za istraživanje kriminala i korupcije u Srbiji) smatra da Kosovo nije uspjelo da uspostavi kontrolu nad sjeverom, a da je Srbija, kako bi zadržala kontrolu nad tim dijelom teritorije, sarađivala sa “ljudima sumnjivih biografija”.
Ona navodi da upravo ti ljudi danas imaju veliki uticaj u Srpskoj listi, koja je bliska Srpskoj naprednoj stranci Aleksandra Vučića.
Pavlović podsjeća i da se bivši premijer Kosova Ramuš (Ramush) Haradinaj sastajao sa Milanom Radoičićem, te da je KRIK objavljivao i fotografije na kojima je Radoičić u društvu kosovskog političara Bedžeta (Bexhet) Pacolija.
“Novac završava posao, neke stvari se u ovom smislu dešavaju iza zatvorenih vrata, vaninstitucionalno, to je godinama neki manir pod kojim se pregovara”, kaže ona za RSE i ocjenjuje da kosovske institucije nemaju volju da rješavaju pitanje kriminala.
Sjever Kosova kao izvor nestabilnosti
Na crnoj listi SAD zbog povezanosti sa Zvonkom Veselinovićem je i Željko Bojić, bivši šef operative Policije Kosova za sjever. Bojić se već neko vrijeme nalazi u bjekstvu jer ga kosovsko tužilaštvo dovodi u vezu sa ubistvom Olivera Ivanovića.
Besa Ramaj, stručnjak za bezbjednost, navodi da je sjever Kosova u poslijeratnom periodu uvijek bio izvor nestabilne bezbjedonosne situacije.
Smatra da je sve to povezano sa dijalogom Kosova i Srbije o normalizaciji odnosa i dodaje da je konačni sporazum između dvije strane neophodan za stabilnost regiona.
Ona sankcije SAD vidi kao pozitivan korak, odnosno da se više neće tolerisati destabilizacija situacije.
“Vlada Srbije i dalje ima veliku uticaj tamo (na sjeveru) i koristi to kao prednost da progura svoju agendu. Meni je žao građana koji žive u tom dijelu. Potrebna nam je agresivnija kampanja za evropski put Kosova i Srbije, da se dijalog privede kraju i postigne međusobno priznanje”, kaže ona.
Inače, sankcije grupi kosovskih Srba sa sjevera su pozdravili zvaničnici Kosova, dok je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao kako će nadležni organi te zemlje ispitati sve ukoliko postoje "neke ozbiljne optužbe".
U međuvremenu je 10. decembra premijer Kosova Albin Kurti najavio mobilizaciju u borbi protiv kriminalnih grupa "bez obzira na etničku pripadnost".
