Građani na sjeveru Kosova, gdje živi većinski srpsko stanovništvo, u utorak 5. oktobra bili su zbunjeni, budući da nisu mogli u registracionom centru u Sjevernoj Mitrovici da podignu stikere (bijele naljepnice) kako bi preljepili državne simbole na registarskim tablicama, što je dogovoreno sporazumom u Birselu. U registracioni centar u Zvečanu tokom prepodneva stiglo ih je samo sto.
Jeta Tela, šefica kabineta i viša politička savjetnica ministra unutrašnjih poslova Kosova Xhelala Sveçle istakla je za RSE da će nakon 8. oktobra, u skladu sa zakonom, biti kažnjeni svi koji nemaju preljepljene državne simbole na srpskim registarskim tablicama.
Tela je objasnila da se bijele naljepnice mogu preuzeti na nekom od 13 graničnih prijelaza ili u Centrima za registraciju vozila.
Zvanična primjena Sporazuma o registarskim tablicama potpisanog 30. septembra u Briselu počela je 2. oktobra, dok je druga tačka sporazuma, preljepljivanje bijelim stikerima simbola Kosova i Srbije na registarskim oznakama, počela da se sprovodi u ponedjeljak 4. oktobra.
To podrazumeva da će sva vozila sa registarskim oznakama gradova u Srbiji, i gradova na Kosovu koje izdaje MUP Srbije, a koje Kosovo smatra nelegalnim prelepljivati stikerima simbole za kretanje po Kosovu. Isto važi i za sva vozila sa RKS tablicama (Republika Kosovo) za kretanje po Srbiji.
Međutim, iako se na samim prijelazima ovaj proces odvijao bez većih problema, građani u Sjevernoj Mitrovici, u kojoj većina posjeduje vozila na KM table (Kosovska Mitrovica) koje izdaje MUP Srbije za građane na sjeveru Kosova, a koje Kosovo smatra ilegalnim, u utorak nisu imali mogućnost da preuzmu stikere, kojima se preljepljuju državni simboli na registarskim tablicama.
Opština Sjeverna Mitrovica u kojoj se i nalazi registracioni centar bila je zatvorena je za rad sa strankama, zbog kako su saopštili - prevencije širenja virusa korona.
U međuvremenu zamjenica gradonačelnika Sjeverne Mitrovice Adrijana Hodžić potvrdila je za Radio Slobodna Evropa da će građani od ponedjeljka moći da preuzmu stikere od službenika Ministarstva unutrašnjih poslova Kosova čije su prostorije u okviru Opštine Sjeverna Mitrovica. Kako je objasnila, razlog je infekcija korona virusom službenika koji je sertifikovan za rad sa strankama.
U registracioni centar u Zvečanu, opštine na sjevernom Kosovu stiglo je sto pakovanja nalepnica, koje su podjeljene već u prepodnevnim časovima.
Zlatan Radojević iz Zvečana, koji je u registracioni centar došao da preuzme naljepnice, za Radio Slobodna Evropa kaže da više nema reda, ali da nema ni stikera.
„Plašim se da ne zakasnim pa da me kazni policija, meni su tablice na KM, ako ne stignem da postavim te stikere, biće da sam zakasnio i šta da radim ja poslije“, kaže Nenad i navodi da će ići da iskopira saobraćajnu dozvolu koja mu je potrebna za preuzimanje naljepnica.
"Ne treba da putujem, rekoh da završim to, do petka treba da se završi“, ističe.
Tablice sa oznakama kosovskih gradova, kao što su KM (Kosovska Mitrovica), kojih je najviše, ili pak PR (Priština), PZ (Prizren), GL (Gnjilane) izdaju organi Srbije i one se koriste samo na sjeveru Kosova, gdje živi većinski srpsko stanovništvo.
Ove tablice su u opštinama južno od Ibra ukinute prije deset godina na osnovu Briselskog sporazuma o slobodi kretanja i za vlasti Kosova su nelegalne.
Zamjenik premijera Kosova i šef kosovskog pregovaračkog tima za dijalog sa Srbijom Besnik Bislimi je ranije objasnio da će se KM tablice na sjeveru biti tolerisane još šest mjeseci, dok se ne pronađe konačno rješenje.
Tablice KM (Kosovska Mitrovica), PR (Priština), GL (Gnjilane) su registraske oznake automobila koje izdaju izmeštene policijske uprave sa Kosova Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije, a koje su se koristile samo na sjeveru, i Kosovo ih smatra nelegalnim.
S druge strane, Nenad stanovnik Sjeverne Mitrovice, došao je u Zvečan u nadi da će moći da preuzme stikere, budući da registracioni centar u Mitrovici ne radi.
„Ne zna više niko ovdje šta se radi, ovde je ludnica stvarno, ovo je totalno ludilo“, kaže.
Njegov auto je registrovan na KM tablice.
„KM, rekoše da mora i KM tablice, rekoše sve to, ali nema Opština Mitrovica ne radi zbog korone i sad narod ne zna šta će da radi. Kakva vlada takve i tablice, takvi stikeri. I jedna i druga. Sve po narodu, mjesto da se dogovore normalno lijepo, a ovo ništa, stikeri, da ljepimo grb, pa to nema nigdje, stvarno nema nigdje, sramota. Sigurno će da bude velika gužva ako nemaju stikere, sigurno će da bude gužva. Gdje će devet hiljada vozila da nabavi stikere“, navodi Nenad.
On ima dilemu i da li će kao stanovnik Opštine Sjeverna Mitrovica moći da preuzme naljepnice u Zvečanu.
„Iz Mitrovice sam, zato što opština dolje u Mitrovici ne radi da pitam samo čisto da li će Opština Zvečan, da li je nadležna da daje stanovnicima Mitrovice, to je druga opština, jer niko ništa ne zna. Narod ne zna, totalno je zbunjen“ ističe ovaj građanin za Radio Slobodna Evropa.
Aleksandar Rapajić iz NVO Aktiv, organizacije koja prati sprovođenje briselskih sporazuma kaže da je očigledno da ima logističkih problema u sprovođenju ovih mjera.
„Vidimo da se na prijelazima to sprovodi koliko toliko uspješno, ali u unutrašnjosti nemoguće je sprovesti još. Ne vjerujem da će početi naplaćivanje kazni od osmog (oktobra prim. red.), kao što je najavljeno, jer prvo treba omogućiti ljudima mogućnost gde da podignu te naljepnice, ili stikere, pa tek onda krenuti sa eventualnim restriktivnim mjerama prema ljudima. Mislim da će ovaj proces trajati malo duže i da će trebati više vremena. Ne očekujem neku veću reakciju policije poslije osmog, a nadamo se da će logistički priprema biti odrađena bolje“, kaže Rapajić.
Navodi da samo na sjeveru ima oko deset hiljada automobila registarskih oznaka KM, i da je to veliki posao.
„Zamislite koliki je to logistički posao da svi ti ljudi dođu u registarski centar, preuzmu, potpišu, uzmu, prelijepe, treba mnogo, mnogo više vremena nego što je dato od strane Vlade Kosova, tako da vjerujem da sprovođenje neće početi od osmog, a kako će ići dalje opet to zavisi od institucija koje kao što znamo ovde su polufunkcionalne“ istakao je Rapajić za RSE.
„Voziću bez stikera. Kad će biti stikeri jel se zna? Neću da vozim, šta da radim“, zbunjeno je prokomentarisao Dragan iz Sjeverne Mitrovice, koji je takođe došao da preuzme naljepnicu, a zatekao samo naljepljen papir na kom piše „nema stikera“.
U srpskim sredinama južno od Ibra uglavnom funkcionišu Centri za registraciju u kojima vlasnici automobila sa srpskim tablicama mogu da preuzumu stikere.
Srbi sa centralnog Kosova, stikere uglavnom preuzimaju u Lapljem Selu, opština Gračanica kod Prištine, oni iz Kosovskog Pomoravlja u nekoj od opština sa srpskom većinom (Ranilug, Parteš, Klokot, Novo Brdo) ili u Gnjilanu, najvećem gradu u tom regionu Kosova.
Tu je i pećki region, gdje Srbi žive u povratničkim selima, a stikere mogu da preuzmu u samom gradu (Peć) ili u nekoj bližoj opštini, kao što je Klina ili Istok.
Iz Policije Kosova u regionu sever RSE nije uspio da dobije komentar, da li će početi sa sprovođenjem odluke od 8. oktobra, kao što je najavljeno iz Ministarstva unutrašnjih poslova Kosova.
Beograd i Priština postigli su dogovor o rješenju krize na sjeveru Kosova, 30. septembra u Briselu.
Do dogovora Kosova i Srbije o deeskalaciji situacije na sjeveru Kosova i privremenog rješenja oko registarskih tablica je došlo nakon podizanja tenzija između dvije strane.
Kosovski Srbi su 20. septembra postavili barikade na putevima koji vode ka prijelazima Jarinje i Brnjak, pa je prijelaze bilo moguće prelaziti samo pješaka.
To je bila njihova reakcija na odluku Vlade Kosova da Srbiji uvede recipročne mjere oko registarskih tablica, odnosno svi vlasnici automobila sa srpskim tablicama su morali da uzimaju probne tablice.
Ova mjera se poklopila sa isticanjem važenja statusno neutralnih KS (Kosovo) tablica. Naime, tehnički sporazum o slobodi kretanja između Kosova i Srbije iz 2011, finalizovan je u Briselu 14. septembra 2016. godine, kada je Kosovo prihvatilo da na još pet godina produžiti važenje statusno neutralnih KS tablica. Rok od pet godina istekao je 15. septembra 2021. godine.
Do sada su građani sa RKS tablicama plaćali probne tablice za ulazak u Srbiju u iznosu od 3,5 eura, koje su važile dva mjeseca, dok su se građani Srbije nesmetano kretali po Kosovu sa svojim registarskim tablicama.
Tela je objasnila da se bijele naljepnice mogu preuzeti na nekom od 13 graničnih prijelaza ili u Centrima za registraciju vozila.
Zvanična primjena Sporazuma o registarskim tablicama potpisanog 30. septembra u Briselu počela je 2. oktobra, dok je druga tačka sporazuma, preljepljivanje bijelim stikerima simbola Kosova i Srbije na registarskim oznakama, počela da se sprovodi u ponedjeljak 4. oktobra.
To podrazumeva da će sva vozila sa registarskim oznakama gradova u Srbiji, i gradova na Kosovu koje izdaje MUP Srbije, a koje Kosovo smatra nelegalnim prelepljivati stikerima simbole za kretanje po Kosovu. Isto važi i za sva vozila sa RKS tablicama (Republika Kosovo) za kretanje po Srbiji.
Opština Sjeverna Mitrovica zatvorena za rad sa strankama, u Zvečan stiglo sto naljepnica
Međutim, iako se na samim prijelazima ovaj proces odvijao bez većih problema, građani u Sjevernoj Mitrovici, u kojoj većina posjeduje vozila na KM table (Kosovska Mitrovica) koje izdaje MUP Srbije za građane na sjeveru Kosova, a koje Kosovo smatra ilegalnim, u utorak nisu imali mogućnost da preuzmu stikere, kojima se preljepljuju državni simboli na registarskim tablicama.
Opština Sjeverna Mitrovica u kojoj se i nalazi registracioni centar bila je zatvorena je za rad sa strankama, zbog kako su saopštili - prevencije širenja virusa korona.
U međuvremenu zamjenica gradonačelnika Sjeverne Mitrovice Adrijana Hodžić potvrdila je za Radio Slobodna Evropa da će građani od ponedjeljka moći da preuzmu stikere od službenika Ministarstva unutrašnjih poslova Kosova čije su prostorije u okviru Opštine Sjeverna Mitrovica. Kako je objasnila, razlog je infekcija korona virusom službenika koji je sertifikovan za rad sa strankama.
U registracioni centar u Zvečanu, opštine na sjevernom Kosovu stiglo je sto pakovanja nalepnica, koje su podjeljene već u prepodnevnim časovima.
Zlatan Radojević iz Zvečana, koji je u registracioni centar došao da preuzme naljepnice, za Radio Slobodna Evropa kaže da više nema reda, ali da nema ni stikera.
„Plašim se da ne zakasnim pa da me kazni policija, meni su tablice na KM, ako ne stignem da postavim te stikere, biće da sam zakasnio i šta da radim ja poslije“, kaže Nenad i navodi da će ići da iskopira saobraćajnu dozvolu koja mu je potrebna za preuzimanje naljepnica.
"Ne treba da putujem, rekoh da završim to, do petka treba da se završi“, ističe.
Tablice sa oznakama kosovskih gradova, kao što su KM (Kosovska Mitrovica), kojih je najviše, ili pak PR (Priština), PZ (Prizren), GL (Gnjilane) izdaju organi Srbije i one se koriste samo na sjeveru Kosova, gdje živi većinski srpsko stanovništvo.
Ove tablice su u opštinama južno od Ibra ukinute prije deset godina na osnovu Briselskog sporazuma o slobodi kretanja i za vlasti Kosova su nelegalne.
Zamjenik premijera Kosova i šef kosovskog pregovaračkog tima za dijalog sa Srbijom Besnik Bislimi je ranije objasnio da će se KM tablice na sjeveru biti tolerisane još šest mjeseci, dok se ne pronađe konačno rješenje.
Tablice KM (Kosovska Mitrovica), PR (Priština), GL (Gnjilane) su registraske oznake automobila koje izdaju izmeštene policijske uprave sa Kosova Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije, a koje su se koristile samo na sjeveru, i Kosovo ih smatra nelegalnim.
Građani zbunjeni
S druge strane, Nenad stanovnik Sjeverne Mitrovice, došao je u Zvečan u nadi da će moći da preuzme stikere, budući da registracioni centar u Mitrovici ne radi.
„Ne zna više niko ovdje šta se radi, ovde je ludnica stvarno, ovo je totalno ludilo“, kaže.
Njegov auto je registrovan na KM tablice.
„KM, rekoše da mora i KM tablice, rekoše sve to, ali nema Opština Mitrovica ne radi zbog korone i sad narod ne zna šta će da radi. Kakva vlada takve i tablice, takvi stikeri. I jedna i druga. Sve po narodu, mjesto da se dogovore normalno lijepo, a ovo ništa, stikeri, da ljepimo grb, pa to nema nigdje, stvarno nema nigdje, sramota. Sigurno će da bude velika gužva ako nemaju stikere, sigurno će da bude gužva. Gdje će devet hiljada vozila da nabavi stikere“, navodi Nenad.
On ima dilemu i da li će kao stanovnik Opštine Sjeverna Mitrovica moći da preuzme naljepnice u Zvečanu.
„Iz Mitrovice sam, zato što opština dolje u Mitrovici ne radi da pitam samo čisto da li će Opština Zvečan, da li je nadležna da daje stanovnicima Mitrovice, to je druga opština, jer niko ništa ne zna. Narod ne zna, totalno je zbunjen“ ističe ovaj građanin za Radio Slobodna Evropa.
Aleksandar Rapajić iz NVO Aktiv, organizacije koja prati sprovođenje briselskih sporazuma kaže da je očigledno da ima logističkih problema u sprovođenju ovih mjera.
„Vidimo da se na prijelazima to sprovodi koliko toliko uspješno, ali u unutrašnjosti nemoguće je sprovesti još. Ne vjerujem da će početi naplaćivanje kazni od osmog (oktobra prim. red.), kao što je najavljeno, jer prvo treba omogućiti ljudima mogućnost gde da podignu te naljepnice, ili stikere, pa tek onda krenuti sa eventualnim restriktivnim mjerama prema ljudima. Mislim da će ovaj proces trajati malo duže i da će trebati više vremena. Ne očekujem neku veću reakciju policije poslije osmog, a nadamo se da će logistički priprema biti odrađena bolje“, kaže Rapajić.
Navodi da samo na sjeveru ima oko deset hiljada automobila registarskih oznaka KM, i da je to veliki posao.
„Zamislite koliki je to logistički posao da svi ti ljudi dođu u registarski centar, preuzmu, potpišu, uzmu, prelijepe, treba mnogo, mnogo više vremena nego što je dato od strane Vlade Kosova, tako da vjerujem da sprovođenje neće početi od osmog, a kako će ići dalje opet to zavisi od institucija koje kao što znamo ovde su polufunkcionalne“ istakao je Rapajić za RSE.
„Voziću bez stikera. Kad će biti stikeri jel se zna? Neću da vozim, šta da radim“, zbunjeno je prokomentarisao Dragan iz Sjeverne Mitrovice, koji je takođe došao da preuzme naljepnicu, a zatekao samo naljepljen papir na kom piše „nema stikera“.
Gdje se mogu preuzeti naljepnice?
U srpskim sredinama južno od Ibra uglavnom funkcionišu Centri za registraciju u kojima vlasnici automobila sa srpskim tablicama mogu da preuzumu stikere.
Srbi sa centralnog Kosova, stikere uglavnom preuzimaju u Lapljem Selu, opština Gračanica kod Prištine, oni iz Kosovskog Pomoravlja u nekoj od opština sa srpskom većinom (Ranilug, Parteš, Klokot, Novo Brdo) ili u Gnjilanu, najvećem gradu u tom regionu Kosova.
Tu je i pećki region, gdje Srbi žive u povratničkim selima, a stikere mogu da preuzmu u samom gradu (Peć) ili u nekoj bližoj opštini, kao što je Klina ili Istok.
Iz Policije Kosova u regionu sever RSE nije uspio da dobije komentar, da li će početi sa sprovođenjem odluke od 8. oktobra, kao što je najavljeno iz Ministarstva unutrašnjih poslova Kosova.
Beograd i Priština postigli su dogovor o rješenju krize na sjeveru Kosova, 30. septembra u Briselu.
Do dogovora Kosova i Srbije o deeskalaciji situacije na sjeveru Kosova i privremenog rješenja oko registarskih tablica je došlo nakon podizanja tenzija između dvije strane.
Kosovski Srbi su 20. septembra postavili barikade na putevima koji vode ka prijelazima Jarinje i Brnjak, pa je prijelaze bilo moguće prelaziti samo pješaka.
To je bila njihova reakcija na odluku Vlade Kosova da Srbiji uvede recipročne mjere oko registarskih tablica, odnosno svi vlasnici automobila sa srpskim tablicama su morali da uzimaju probne tablice.
Ova mjera se poklopila sa isticanjem važenja statusno neutralnih KS (Kosovo) tablica. Naime, tehnički sporazum o slobodi kretanja između Kosova i Srbije iz 2011, finalizovan je u Briselu 14. septembra 2016. godine, kada je Kosovo prihvatilo da na još pet godina produžiti važenje statusno neutralnih KS tablica. Rok od pet godina istekao je 15. septembra 2021. godine.
Do sada su građani sa RKS tablicama plaćali probne tablice za ulazak u Srbiju u iznosu od 3,5 eura, koje su važile dva mjeseca, dok su se građani Srbije nesmetano kretali po Kosovu sa svojim registarskim tablicama.
