Na Kosovu vlada slabo interesovanje za turizam na sjeveru, pa tako atrakcije u tom regionu posećuju uglavnom građani Srbije.
Inače, Kosovo ima pet turističkih regiona - albanske Alpe, odnosno Prokletije, te region Šare, Pomoravlja, Mitrovice i Bajgorške Šalje. Posebno se izdvajaju Šar planina i region Prokletija. Uz njih, na Kosovu postoji i centralni region koji uključuje glavni grad Prištinu.
Neke od turističkih ponuda na sjeveru Kosova su jezero Gazivode u Zubinom Potoku, opštini sa većinskim srpskim stanovništvom ili most u Mitrovici, koji ovaj grad dijeli na južni dio sa većinski albanskim stanovništvom i sjeverni, gdje su Srbi većina.
Tu su i planine Mokra Gora i Rogozna, koje pružaju mogućnosti za rekreativne šetnje ili planinarenje.
Alban Rafuna, iz organizacije “Be in Kosovo” koja se bavi promocijom turizma, kaže da turisti na posjetu sjeveru Kosova gledaju kao na svojevrsnu avanturu jer važi za “opasan” kraj. Međutim, prema njegovoj ocjeni, turistička posjeta sjeveru Kosova nije “opasna”, ali dodaje da nema mnogo zainteresovanih turista za obilazak tog dijela zemlje.
Na sjeveru Kosova se nalaze četiri opštine sa većinskim srpskim stanovnovništvom, Sjeverna Mitrovica, Leposavić, Zvečan i Zubin Potok.
Rafuna u izjavi za Radio Slobodna Evropa (RSE) objašnjava da se ture za obilazak sjevera Kosova organizuju samo na zahtjev samih turista i da “Be in Kosovo” ima svog lokalnog vodiča za taj kraj.
“Sve dok se ne umiješa politika, nema ničeg opasnog tamo”, kaže Rafuna.
Na Kosovu postoji još nekoliko organizacija koje u svojoj ponudi nude obilazak turističkih atrakcija na sjeveru, a među njima je i “Destination Kosovo”. Međutim, iz te organizacije navode da je veoma mali broj turista zainteresovan da posjeti sjever Kosova.
Međutim, ova takozvana “outdoor” atrakcija na sjeveru Kosova se uglavnom promoviše u turističkim organizacijama Srbije.
Za organizovanje tura via ferrata je zadužen Institut za teritorijalni ekonomski razvoj (INTER), koji je 2012. godine pokrenuo inicijativu "Outdoor In" sa ciljem razvoja, koordinacije i promocije aktivnog turizma u opštini Zubin Potok na sjeveru Kosova.
Ovu inicijativu su podržale kosovska opština Zubin Potok i Kancelarija Evropske unije na Kosovu.
Izvšni direktor INTER-a Dragiša Mijačić objašnjava da je sama incijativa nastala usled političke i bezbjedonosne nestabilnosti na sjeveru Kosova, te napominje da je njegov tim došao na ideju da promjeni takvu sliku kroz razvoj turizma.
Na samom početku, “Outdoor In” se bavio organizovanjem raznih događaja koji promovišu turizam, a onda je 2015. godine počela i izgradnja staze via ferrata Berim, koja je završena 2020. godine.
“Bez obzira na prisustvo jezera Gazivode, planine Mokra Gora i Rogozne, rijetko ko će doći da ostane sedam dana tu ili da planinari, vozi bicikl. Ali kada imate jedan proizvod koji je jedinstven, da nema tako atraktivnog na Balkanu, onda će ljudi doći a kasnije će ostati još nekoliko dana“, kaže Mijačić.
On napominje da je via ferrata Berim veoma atraktivna staza, koja ima četiri viseća mosta i prolazak kroz pećinu, dok je u fazi izgradnje i ljuljaška.
Mijačić navodi da su turisti uglavnom iz Srbije. Dodaje i da “Outdoor In” sarađuje sa organizacijom Marimanga iz Peći, koja i održava stazu via ferrata Berim.
“To je organizacija koja je izgradila najviše via ferrata širom Kosova. Imamo i poslovu saradnju. Mi im šaljemo naše goste, koji odlaze na via ferrate u Peći, radili smo zajedničke obuke, a sa ostalima više imamo neke kontakte, nije to formalizovana saradnja”, objašnjava on.
Dodaje da je inicijativa “Outdoor in” imala za cilj da pokrene međuetnički dijalog, odnosno da se omladina kroz turizam uključi u svijetske tokove, da komuniciraju sa drugim zajednicama i kulturama.
Početkom maja je na sjeveru Kosova došlo do incidenta, kada je na grupu planinara u Zubinom Potoku pucano iz vatrenog oružja.
Tada niko nije bio povređen, a predsjednica Kosova Vjosa Osmani je osudila napad na grupu iz "Kosovskog planinskog kluba".
“Svaki građanin Republike Kosovo mora da se osjeća slobodno i sigurno u bilo kom dijelu teritorije Kosova. Pozivam organe za sprovođenje zakona i istražne organe da što prije otkriju i kazne počinioce ovog krivičnog djela, koje ima za cilj širenje straha i osjećaja nesigurnosti u tom dijelu naše zemlje”, napisala je Osmani 9. maja na svom Facebook nalogu.
Radio Slobodna Evropa je u nekoliko navrata kontaktirao Policiju Kosova povodom pitanja bezbjedonosne situacije na sjeveru.
Najprije su iz službe za informisanje Policije Kosova za region sjever rekli kako se moraju konsultovati sa nedležnima, a potom odgovornost prebacili na centralu u Prištini uz objašnjenje da “oni vrše procjenu bezbjednosti”.
Sa druge strane, iz Prištine su zatražili da se pitanja ne temu bezbjedonosne situacije pošalju pismenim putem nakon čega su rekli kako je za sjever Kosova nadležna jedinica za taj region. Do objavljivanja ovog teksta odgovor Policije Kosova nije stigao.
Dragiša Mijačić kaže kako su se incidenti sa planinarima i turistima dešavali i u drugim dijelovima Kosova, te dodaje kako je pucano i na planinare iz Srbije.
“Ja ne gledam na to da li su Albanci ili Srbi, planinari su planinari”, kaže Mijačić i napominje da mora da se radi sa lokalnim zajednicama po tom, kao i pitanju bezbjednosti.
“Takvi incidenti nikome ne donose dobro”, podvlači on.
Alban Rafuna, iz organizacije “Be in Kosovo” ocjenjuje da se ovakvi incidenti dešavaju samo zbog politike.
On ukazuje da zvanični Beograd ne priznaje Kosovo i da se mnoge turističke atrakcije na Kosovu promovišu kao da se nalaze na teritoriji Srbije.
“Ja nemam problem sa tim, ali pogrešno je da se promoviše kosovski turizam na taj način. Sa druge strane, ne možete nikoga da sprečite da promoviše neku državu ili neki dio druge države”, navodi Rafuna i dodaje: "Marketing je marketing".
“Turisti i planinari su izloženi opasnosti, pucnjavama iz vatrenih oružja i drugim sličnim, ničim izazvanim i nepredvidljivim incidenatima. Savez ne može da garantuje bezbjedne i mirne aktivnosti u tim krajevima. Toplo se preporučuje da se ova područja izbjegavaju, kada je to moguće”, navode iz Planinarskog i alpinističkog saveza Kosova uz napomenu da svi koji se odluče da posjete sjever Kosova, to rade na sopstvenu odgovornost ili odgovornost organizatora.
“Prije takvih poseta trebalo bi se, u najmanju ruku, konsultovati sa Savezom oko najnovijih dostupnih informacija u regionu”, poručuju dalje iz Planinarskog i alpinističkog saveza Kosova.
Tu je i planina Brezovica, koja je poznata po skijaškom centru, a nalazi se na oko 20 kilometara od Prizrena, koji se takođe promoviše u turističkim organizacijama Srbije.
I druge organizacije promovišu turizam na Kosovu, a jedna od njih je Društvo za promociju prirode Srbije – Upoznaj Srbiju.
U ponudama se, osim Brezovice, može naći i planina Prokletije, te jezero Gazivode na sjeveru Kosova.
Neke od turističkih ponuda na sjeveru Kosova su jezero Gazivode u Zubinom Potoku, opštini sa većinskim srpskim stanovništvom ili most u Mitrovici, koji ovaj grad dijeli na južni dio sa većinski albanskim stanovništvom i sjeverni, gdje su Srbi većina.
Tu su i planine Mokra Gora i Rogozna, koje pružaju mogućnosti za rekreativne šetnje ili planinarenje.
Alban Rafuna, iz organizacije “Be in Kosovo” koja se bavi promocijom turizma, kaže da turisti na posjetu sjeveru Kosova gledaju kao na svojevrsnu avanturu jer važi za “opasan” kraj. Međutim, prema njegovoj ocjeni, turistička posjeta sjeveru Kosova nije “opasna”, ali dodaje da nema mnogo zainteresovanih turista za obilazak tog dijela zemlje.
Na sjeveru Kosova se nalaze četiri opštine sa većinskim srpskim stanovnovništvom, Sjeverna Mitrovica, Leposavić, Zvečan i Zubin Potok.
Rafuna u izjavi za Radio Slobodna Evropa (RSE) objašnjava da se ture za obilazak sjevera Kosova organizuju samo na zahtjev samih turista i da “Be in Kosovo” ima svog lokalnog vodiča za taj kraj.
“Sve dok se ne umiješa politika, nema ničeg opasnog tamo”, kaže Rafuna.
Na Kosovu postoji još nekoliko organizacija koje u svojoj ponudi nude obilazak turističkih atrakcija na sjeveru, a među njima je i “Destination Kosovo”. Međutim, iz te organizacije navode da je veoma mali broj turista zainteresovan da posjeti sjever Kosova.
Staza via ferrata Berim
Pored pomenutih atrakcija, sve veću pažnju turista privlači i planinarenje Mokrom Gorom, te planinarske staze za nepristupačne dijelove planina koje vode do njenog vrha - via ferrata Berim.Međutim, ova takozvana “outdoor” atrakcija na sjeveru Kosova se uglavnom promoviše u turističkim organizacijama Srbije.
Za organizovanje tura via ferrata je zadužen Institut za teritorijalni ekonomski razvoj (INTER), koji je 2012. godine pokrenuo inicijativu "Outdoor In" sa ciljem razvoja, koordinacije i promocije aktivnog turizma u opštini Zubin Potok na sjeveru Kosova.
Ovu inicijativu su podržale kosovska opština Zubin Potok i Kancelarija Evropske unije na Kosovu.
Izvšni direktor INTER-a Dragiša Mijačić objašnjava da je sama incijativa nastala usled političke i bezbjedonosne nestabilnosti na sjeveru Kosova, te napominje da je njegov tim došao na ideju da promjeni takvu sliku kroz razvoj turizma.
Na samom početku, “Outdoor In” se bavio organizovanjem raznih događaja koji promovišu turizam, a onda je 2015. godine počela i izgradnja staze via ferrata Berim, koja je završena 2020. godine.
“Bez obzira na prisustvo jezera Gazivode, planine Mokra Gora i Rogozne, rijetko ko će doći da ostane sedam dana tu ili da planinari, vozi bicikl. Ali kada imate jedan proizvod koji je jedinstven, da nema tako atraktivnog na Balkanu, onda će ljudi doći a kasnije će ostati još nekoliko dana“, kaže Mijačić.
On napominje da je via ferrata Berim veoma atraktivna staza, koja ima četiri viseća mosta i prolazak kroz pećinu, dok je u fazi izgradnje i ljuljaška.
Mijačić navodi da su turisti uglavnom iz Srbije. Dodaje i da “Outdoor In” sarađuje sa organizacijom Marimanga iz Peći, koja i održava stazu via ferrata Berim.
“To je organizacija koja je izgradila najviše via ferrata širom Kosova. Imamo i poslovu saradnju. Mi im šaljemo naše goste, koji odlaze na via ferrate u Peći, radili smo zajedničke obuke, a sa ostalima više imamo neke kontakte, nije to formalizovana saradnja”, objašnjava on.
Dodaje da je inicijativa “Outdoor in” imala za cilj da pokrene međuetnički dijalog, odnosno da se omladina kroz turizam uključi u svijetske tokove, da komuniciraju sa drugim zajednicama i kulturama.
Da li je za turiste bezbjedno da posjete sjever Kosova?
Početkom maja je na sjeveru Kosova došlo do incidenta, kada je na grupu planinara u Zubinom Potoku pucano iz vatrenog oružja.Tada niko nije bio povređen, a predsjednica Kosova Vjosa Osmani je osudila napad na grupu iz "Kosovskog planinskog kluba".
“Svaki građanin Republike Kosovo mora da se osjeća slobodno i sigurno u bilo kom dijelu teritorije Kosova. Pozivam organe za sprovođenje zakona i istražne organe da što prije otkriju i kazne počinioce ovog krivičnog djela, koje ima za cilj širenje straha i osjećaja nesigurnosti u tom dijelu naše zemlje”, napisala je Osmani 9. maja na svom Facebook nalogu.
Policija Kosova ćuti o bezbjedonosnoj situaciji na sjeveru
Radio Slobodna Evropa je u nekoliko navrata kontaktirao Policiju Kosova povodom pitanja bezbjedonosne situacije na sjeveru.Najprije su iz službe za informisanje Policije Kosova za region sjever rekli kako se moraju konsultovati sa nedležnima, a potom odgovornost prebacili na centralu u Prištini uz objašnjenje da “oni vrše procjenu bezbjednosti”.
Sa druge strane, iz Prištine su zatražili da se pitanja ne temu bezbjedonosne situacije pošalju pismenim putem nakon čega su rekli kako je za sjever Kosova nadležna jedinica za taj region. Do objavljivanja ovog teksta odgovor Policije Kosova nije stigao.
Dragiša Mijačić kaže kako su se incidenti sa planinarima i turistima dešavali i u drugim dijelovima Kosova, te dodaje kako je pucano i na planinare iz Srbije.
“Ja ne gledam na to da li su Albanci ili Srbi, planinari su planinari”, kaže Mijačić i napominje da mora da se radi sa lokalnim zajednicama po tom, kao i pitanju bezbjednosti.
“Takvi incidenti nikome ne donose dobro”, podvlači on.
Alban Rafuna, iz organizacije “Be in Kosovo” ocjenjuje da se ovakvi incidenti dešavaju samo zbog politike.
On ukazuje da zvanični Beograd ne priznaje Kosovo i da se mnoge turističke atrakcije na Kosovu promovišu kao da se nalaze na teritoriji Srbije.
“Ja nemam problem sa tim, ali pogrešno je da se promoviše kosovski turizam na taj način. Sa druge strane, ne možete nikoga da sprečite da promoviše neku državu ili neki dio druge države”, navodi Rafuna i dodaje: "Marketing je marketing".
Šta kaže Planinarski savez Kosova?
Predsjednik Planinarskog i alpinističkog saveza Kosova, Ariant Nikqi u izjavi za Radio Slobodna Evropa navodi da je odbor organizacije na čijem je čelu savjetovao da se izbjegnu sve nevažne posjete opštinama na sjeveru Kosova, Sjevernoj Mitrovici, Zvečanu, Zubinom Potoku i Leposaviću, zbog mogućih napada i incidenata koji se dešavaju.“Turisti i planinari su izloženi opasnosti, pucnjavama iz vatrenih oružja i drugim sličnim, ničim izazvanim i nepredvidljivim incidenatima. Savez ne može da garantuje bezbjedne i mirne aktivnosti u tim krajevima. Toplo se preporučuje da se ova područja izbjegavaju, kada je to moguće”, navode iz Planinarskog i alpinističkog saveza Kosova uz napomenu da svi koji se odluče da posjete sjever Kosova, to rade na sopstvenu odgovornost ili odgovornost organizatora.
“Prije takvih poseta trebalo bi se, u najmanju ruku, konsultovati sa Savezom oko najnovijih dostupnih informacija u regionu”, poručuju dalje iz Planinarskog i alpinističkog saveza Kosova.
Srbija promoviše turističke atrakcije Kosova
Srbija u okviru Nacionalne turističke organizacije promoviše sve turističke dijelove Kosova, uključujući i glavni grad Prištinu, koji se pominje kao “glavni grad Autonomne pokrajne Kosova i Metohije”.Tu je i planina Brezovica, koja je poznata po skijaškom centru, a nalazi se na oko 20 kilometara od Prizrena, koji se takođe promoviše u turističkim organizacijama Srbije.
I druge organizacije promovišu turizam na Kosovu, a jedna od njih je Društvo za promociju prirode Srbije – Upoznaj Srbiju.
U ponudama se, osim Brezovice, može naći i planina Prokletije, te jezero Gazivode na sjeveru Kosova.
