Inicijativa mladih za ljudska prava Kosova (YIHR-KS) organizovala je u Prištini debatu na temu "Historija u školskim tekstovima" na kojoj su iznete kritike na tekstove koji su često jednostrani, ne uključuju sve socijalne grupe, niti događaje, javlja Anadolu Agency (AA).
Na debati održanoj na Filozofskom fakultetu Prištinskog univerziteta, govorio je Bujar Dugolli, profesor historije i dekan Filozofskog fakulteta koji je izjavio da je istraživanjem, koje je obavio zajedno sa studentima mastera o historijskim tekstovima srednjih i osnovnih škola, pronašao problematične tačke kao što su jezik i ilustracije uz tekstove, pogrešne historijske interpretacije, dominacija modernog doba i neobuhvatanje antike u historijskim tekstovima.
On je kazao da kosovske institucije, kao što je Ministarstvo obrazovanja, treba da isprave te tekstove koji, po njemu, imaju političku tendenciju.
"Naši nalazi su se odnosili na istitnitost historijskih podataka, da li ima neistine i nerealnosti u nečemu što se dogodilo, na originalnost ovih tekstova jer smo mi država i moramo imati svoje originalne tekstove, na objektivnost što je tema diskusije i često i na druga pitanja i tumačenja kako bi se historijski događaji tretirali kao takvi i da se ne bi mijenjali", kazao je Dugolli.
Ramadan Sokolli iz Inicijative mladih za ljudska prava kazao je da je njegova organizacija, vršeći istraživanje u različitim školama na Kosovu, održala radionice i predavanja učenicima srednjih škola o historiji, pravima čovjeka, tradicionalnom pravu i rodovima.
Sokolli je ocjenio da učenici nisu dobro informisani na časovima historije te da se ljudska prava uopšte ne tretiraju u nastavi. Kada je riječ o ratu iz 1998.-1999., on je naglasio da školski tekstovi ne govore o doprinosu žena u ratu te da se broj žrtava ne zasniva na istinitim činjenicama.
Sokolli je napomenuo da se u školskim tekstovima iz historije ne pominju ratne žrtve nealbanskih zajednica i potenciraju se samo albanske žrtve. Takođe, dodaje je on, u tekstovima se koristi diskriminišući jezik prema nevećinskim zajednicama.
"Uočili smo da učenici srednjih škola imaju slabo znanje o dešavanjima koja su se dogodila na Kosovu i uopšteno u bivšoj Jugoslaviji tokom '90-ih godina. Učenici srednjih škola ne znaju o organizovanju studenskih protesta, mirnom otporu tokom ’90-ih, nisu informisani o tim dešavanjima koje mi smatramo jako važnim i koji trebaju biti obuhvaćeni školskim tekstovima", kazao je Sokolli.
Istovremeno, Mrika Limani iz Historijskog instituta Kosova naglasila je da su školski tekstovi iz historije proizvodi državnih politika i da se kao takvi i trebaju tretirati. Ona je podsjetila da je Turska na diplomatskom nivou uputila zahtjev da se preispita jezik koji se koristi u tekstovima iz historije iz perioda Osmanskog carstva na kosovskoj teritoriji, što je izazvalo oštru polemiku među historičarima.
Prema mišljenju Limani, ovakav zahtjev Turske, koja je kosovski saveznik, ima pozitivnih strana jer je počelo da se govori o ovom pitanju i da se o greškama u tekstoma otvoreno raspravlja.
"Školski tekstovi iz historije su proizvod plana i programa Ministarstva obrazovanja i kao takvi predstavljaju državnu politiku. Ima slučajeva gdje može biti grešaka, ima slučajeva gdje je dokazano da nisu obuhvaćene sve društvene grupe, ali i određeni događaji. Međutim, to je odgovornost Ministarstva obrazovanja i pitanje državne politike", zaključila je Limani.
On je kazao da kosovske institucije, kao što je Ministarstvo obrazovanja, treba da isprave te tekstove koji, po njemu, imaju političku tendenciju.
"Naši nalazi su se odnosili na istitnitost historijskih podataka, da li ima neistine i nerealnosti u nečemu što se dogodilo, na originalnost ovih tekstova jer smo mi država i moramo imati svoje originalne tekstove, na objektivnost što je tema diskusije i često i na druga pitanja i tumačenja kako bi se historijski događaji tretirali kao takvi i da se ne bi mijenjali", kazao je Dugolli.
Ramadan Sokolli iz Inicijative mladih za ljudska prava kazao je da je njegova organizacija, vršeći istraživanje u različitim školama na Kosovu, održala radionice i predavanja učenicima srednjih škola o historiji, pravima čovjeka, tradicionalnom pravu i rodovima.
Sokolli je ocjenio da učenici nisu dobro informisani na časovima historije te da se ljudska prava uopšte ne tretiraju u nastavi. Kada je riječ o ratu iz 1998.-1999., on je naglasio da školski tekstovi ne govore o doprinosu žena u ratu te da se broj žrtava ne zasniva na istinitim činjenicama.
Sokolli je napomenuo da se u školskim tekstovima iz historije ne pominju ratne žrtve nealbanskih zajednica i potenciraju se samo albanske žrtve. Takođe, dodaje je on, u tekstovima se koristi diskriminišući jezik prema nevećinskim zajednicama.
"Uočili smo da učenici srednjih škola imaju slabo znanje o dešavanjima koja su se dogodila na Kosovu i uopšteno u bivšoj Jugoslaviji tokom '90-ih godina. Učenici srednjih škola ne znaju o organizovanju studenskih protesta, mirnom otporu tokom ’90-ih, nisu informisani o tim dešavanjima koje mi smatramo jako važnim i koji trebaju biti obuhvaćeni školskim tekstovima", kazao je Sokolli.
Istovremeno, Mrika Limani iz Historijskog instituta Kosova naglasila je da su školski tekstovi iz historije proizvodi državnih politika i da se kao takvi i trebaju tretirati. Ona je podsjetila da je Turska na diplomatskom nivou uputila zahtjev da se preispita jezik koji se koristi u tekstovima iz historije iz perioda Osmanskog carstva na kosovskoj teritoriji, što je izazvalo oštru polemiku među historičarima.
Prema mišljenju Limani, ovakav zahtjev Turske, koja je kosovski saveznik, ima pozitivnih strana jer je počelo da se govori o ovom pitanju i da se o greškama u tekstoma otvoreno raspravlja.
"Školski tekstovi iz historije su proizvod plana i programa Ministarstva obrazovanja i kao takvi predstavljaju državnu politiku. Ima slučajeva gdje može biti grešaka, ima slučajeva gdje je dokazano da nisu obuhvaćene sve društvene grupe, ali i određeni događaji. Međutim, to je odgovornost Ministarstva obrazovanja i pitanje državne politike", zaključila je Limani.
